Đồng Tháp: Phát triển bền vững ngành hàng dừa

(ĐTO) Dừa là một trong những loại cây trồng có diện tích lớn ở tỉnh Đồng Tháp. Những năm gần đây, diện tích dừa trên địa bàn tỉnh không ngừng tăng, mang lại thu nhập ổn định cho người dân. Để phát triển bền vững cây dừa, ngành Nông nghiệp cùng các địa phương đang tập trung nâng cao chất lượng gắn với xây dựng chuỗi liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm.

 VÌ SAO DỪA GIẢM GIÁ?

Thực tế cho thấy, thời gian qua, nhờ nguồn thu nhập ổn định nên nhiều nông dân trên địa bàn tỉnh mạnh dạn chuyển đổi cây trồng sang trồng dừa. Bởi so với canh tác lúa, trồng dừa cho thu nhập cao hơn, lại ít tốn công chăm sóc.

Diện tích dừa trên địa bàn tỉnh phát triển nhanh trong những năm gần đây.

Theo ghi nhận, trong những tháng đầu năm, giá dừa tươi và dừa khô trên địa bàn tỉnh duy trì ở mức cao trong thời gian dài. Có thời điểm, do nguồn cung hạn chế nên giá dừa tăng lên mức chưa từng có trong lịch sử. Tuy nhiên, thời gian gần đây, do mưa nhiều, cộng với việc xuất khẩu giảm nên giá dừa trên bàn tỉnh giảm mạnh, đặc biệt là dừa tươi.

Gia đình bà Lê Thị Thu Vân (ấp Bình Thuận, xã Chợ Gạo, tỉnh Đồng Tháp) trồng được 3 công dừa Mã Lai khoảng 8 năm tuổi. Mỗi đợt thu hoạch được khoảng 2 thiên dừa.

Bà Vân cho biết: “Những tháng đầu năm, giá dừa liên tục ở mức cao, nhà vườn rất phấn khởi. Đỉnh điểm là nhà tôi bán được giá 130.000 đồng/chục. Tuy nhiên, từ lúc mưa xuống, giá dừa giảm dần và hiện chỉ còn khoảng 35.000 đồng/chục. Mức giá này, nhà vườn vẫn có lãi, nhưng ít. Trồng dừa được lợi nữa là ít tốn công chăm sóc”.

Cũng như giá dừa tươi, thời gian gần đây, giá dừa khô trên địa bàn tỉnh cũng giảm mạnh. Theo ghi nhận, hiện giá dừa khô giảm hơn một nửa so với lúc đỉnh điểm. Gia đình ông Dương Tấn Sĩ (xã Tân Thới, tỉnh Đồng Tháp) có trồng hơn 1 ha dừa khô.

Theo ông Sĩ, lúc đỉnh điểm, gia đình ông bán dừa khô với giá 240.000 đồng/chục 14 trái. Cách nay khoảng 1 tháng, giá dừa khô vẫn còn khoảng 160.000 đồng/chục, nhưng hiện giảm còn khoảng 90.000 đồng/chục. Với giá này, nhà vườn vẫn kiếm sống được. Tuy nhiên, thời gian gần đây, số lượng dừa thu hoạch không nhiều.

Anh Sơn, chủ một vựa dừa tại phường Mỹ Phong, tỉnh Đồng Tháp chuyên cung ứng cho thị trường nội địa cho biết, hiện giá dừa tươi được cơ sở thu mua với giá dao động từ 20.000 - 40.000 đồng/chục (tùy theo loại). Giá dừa tươi giảm nguyên nhân do mưa nhiều dẫn đến nhu cầu tiêu thụ giảm.

Hợp tác xã (HTX) Nông nghiệp sạch Hưng Thịnh Phát (xã Tân Thuận Bình, tỉnh Đồng Tháp) là một trong những HTX gia công, đóng gói xuất khẩu dừa chính ngạch trên địa bàn tỉnh. Để đảm bảo đầu vào cho kho xưởng đóng gói, HTX xây dựng vùng nguyên liệu dừa với diện tích khoảng 100 ha, liên kết với nông dân trong việc thu mua.

Ông Nguyễn Trung Quý, Giám đốc HTX Nông nghiệp sạch Hưng Thịnh Phát cho biết, trung bình mỗi tháng, HTX xuất khẩu được khoảng 10 container dừa tươi. Hiện do mùa mưa nên hoạt động xuất khẩu cũng tương đối chậm. Đây là nguyên nhân dẫn đến giá dừa tươi giảm.

Còn theo ông Nguyễn Công Trọng, Chủ tịch Hội đồng quản trị HTX Tiến Phát (xã Bình Ninh, tỉnh Đồng Tháp) cho biết, hiện HTX xây dựng được vùng nguyên liệu dừa khô với diện tích 644 ha tại xã Vĩnh Hựu, tỉnh Đồng Tháp.

Vùng nguyên liệu này sản xuất theo tiêu chuẩn hữu cơ, dự kiến sẽ được cấp chứng nhận trong tháng 12-2025. Hiện nay, nguồn cung dừa khô cũng không quá dồi dào, nhưng do tình hình xuất khẩu gặp khó dẫn đến giá thu mua giảm mạnh so với trước.

ĐẨY MẠNH LIÊN KẾT SẢN XUẤT, TIÊU THỤ

Để phát triển bền vững cây dừa, thời gian qua, ngành Nông nghiệp cùng các địa phương và nông dân chủ động chuyển đổi sản xuất theo hướng an toàn gắn với liên kết tiêu thụ sản phẩm.

Đẩy mạnh xây dựng liên kết tiêu thụ dừa đang là hướng đi tất yếu hiện nay.

Theo đó, gia đình ông Nguyễn Văn Hớn (xã Tân Hương, tỉnh Đồng Tháp) hiện có trồng 3 ha dừa Mã Lai. Đến nay, vườn dừa của gia đình ông cho thu nhập ổn định. Từ năm 2022 đến nay, sau khi tham gia các lớp tập huấn về sản xuất nông nghiệp theo hướng hữu cơ, ông Hớn mạnh dạn áp dụng sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP trên 6 công dừa Mã Lai của gia đình.

Ông Hớn cho biết, sản xuất theo quy trình VietGAP có lợi cho nông dân. Việc bón phân, phun thuốc được thực hiện theo định kỳ, tuân thủ quy trình của HTX hướng dẫn. Đầu ra ổn định, giá bán cao hơn so với sản xuất truyền thống.

Còn tại xã Bình Ninh, toàn xã trồng khoảng 2.626 ha dừa. Theo lãnh đạo UBND xã Bình Ninh, dừa là một trong những cây trồng chủ lực của địa phương. Xã khuyến khích nông dân thay đổi tập quán, ứng dụng khoa học - kỹ thuật vào sản xuất. Đồng thời, khuyến khích người dân chuyển đổi sang trồng dừa hữu cơ nhằm nâng chất lượng cùng giá trị sản phẩm trên thị trường.

Thời gian qua, xã chú trọng hướng dẫn về quy trình trồng dừa hữu cơ, sử dụng phân và thuốc bảo vệ thực vật sinh học trong danh mục được phép, ghi chép nhật ký canh tác, không sử dụng các chất bị cấm và đảm bảo thời gian cách ly cho nông dân vùng chuyên canh.

Đến nay, trên địa bàn xã có một số diện tích dừa sản xuất theo tiêu chí GlobalGAP, cùng 78 tổ hợp tác, 6 HTX, 4 doanh nghiệp và 30 cơ sở thu mua, sơ chế sản phẩm có liên quan từ trái dừa.

Xã Tân Thới cũng là một trong những địa phương có diện tích dừa lớn nhất tỉnh với 2.688 ha, chủ yếu là dừa khô. Trong đó, có khoảng 600 ha sản xuất dừa hữu cơ, đã được cấp mã số vùng trồng.

Các vùng trồng dừa hữu cơ này được liên kết với các doanh nghiệp thu mua chế biến các sản phẩm từ dừa để xuất khẩu. Việc liên kết tiêu thụ giúp giá bán dừa ổn định, cao hơn so với sản xuất truyền thống. Địa phương đang tiếp tục xây dựng vùng dừa hữu cơ thêm khoảng 200 ha.

Theo Chủ tịch UBND xã Tân Thới Phan Văn Bắc, trong thời gian tới, xã tiếp tục mở rộng diện tích sản xuất dừa hữu cơ. Đồng thời, đẩy mạnh liên kết với các doanh nghiệp để thu mua chế biến các sản phẩm từ dừa.

Theo thống kê của ngành Nông nghiệp, tỉnh Đồng Tháp hiện có hơn 24.100 ha dừa, sản lượng đạt trên 363.000 tấn/năm. Để khai thác tiềm năng phát triển của cây dừa, ngành Nông nghiệp định hướng tiếp tục thực hiện liên kết chuỗi giá trị giữa sản xuất và tiêu thụ thông qua các HTX, tổ hợp tác.

Một trong những giải pháp quan trọng là tăng cường kết nối cung cầu, xúc tiến thương mại, từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho tiêu thụ sản phẩm và ổn định thu nhập cho nông dân…

T. ĐẠT