Tác hại của bia, rượu đối với thanh thiếu niên

Bia rượu từ lâu đã trở thành một phần trong đời sống xã hội, đặc biệt trong các buổi tiệc tùng hay lễ hội. Tuy nhiên, việc thanh thiếu niên lứa tuổi đang trong giai đoạn hình thành nhân cách và thể chất sử dụng bia rượu ngày càng phổ biến đang trở thành một vấn đề đáng báo động. Những tác hại mà bia rượu gây ra không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất và tinh thần của giới trẻ, mà còn đe dọa tương lai của cả một thế hệ. 

Luật phòng, chống tác hại của rượu, bia năm 2019 quy định rõ ràng về nghiêm cấm các hành vi: Xúi giục, kích động, lôi kéo, ép buộc người khác uống rượu bia; người chưa đủ 18 tuổi uống rượu bia. Nguồn ảnh: Internet

Theo báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi năm có khoảng 3 triệu ca tử vong liên quan đến việc sử dụng đồ uống có cồn, chiếm khoảng 5,3% tổng số ca tử vong toàn cầu. Riêng tại Việt Nam, theo khảo sát của Bộ Y tế phối hợp cùng Tổ chức Y tế Thế giới năm 2022, có tới 26% học sinh từ 13 - 17 tuổi từng sử dụng rượu, bia và trong đó khoảng 8% đã uống đến mức say ít nhất một lần trong đời.

Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này là sự dễ dàng tiếp cận rượu, bia, thiếu kiểm soát trong việc bán rượu, bia cho người dưới 18 tuổi, cùng với sự lôi kéo từ bạn bè và tâm lý muốn thể hiện bản thân ở độ tuổi vị thành niên.

Ở lứa tuổi thanh thiếu niên, cơ thể vẫn đang trong quá trình phát triển. Việc tiêu thụ rượu bia có thể ảnh hưởng tiêu cực đến nhiều hệ cơ quan trong cơ thể như: Hệ tiêu hóa (gan, dạ dày, tụy....), hệ thần kinh, hệ nội tiết - sinh dục và cả ảnh hưởng xấu đến tim mạch.

Rượu, bia có thể làm ảnh hưởng sự phát triển của não bộ, tổn thương tế bào thần kinh, ảnh hưởng đến khả năng ghi nhớ, tập trung và kiểm soát hành vi. Hơn nữa, sử dụng rượu, bia cũng có liên quan đến rối loạn tâm thần như: Rối loạn trầm cảm, lo âu, căng thẳng... gây ảnh hưởng đến quá trình học tập và trưởng thành của trẻ. Ngoài ra, thanh thiếu niên uống rượu thường xuyên có nguy cơ cao mắc các bệnh mãn tính như: Tăng huyết áp, rối loạn lipid máu, béo phì, bệnh mạch vành, xơ gan...

Việc tiêu thụ rượu, bia có liên quan mật thiết đến các hành vi nguy cơ cao như: Lái xe sau khi uống rượu, đánh nhau, quan hệ tình dục không an toàn và sử dụng chất gây nghiện khác. Theo thống kê của Ủy ban An toàn giao thông quốc gia, trong các vụ tai nạn giao thông do người trẻ gây ra, có tới 40% trường hợp liên quan đến việc sử dụng rượu, bia trước khi điều khiển phương tiện.

Rượu, bia có thể dẫn đến giảm sút thành tích học tập, bỏ học và ảnh hưởng lâu dài đến tương lai nghề nghiệp. Thanh thiếu niên sử dụng rượu, bia thường xuyên dễ bị lệch lạc về hành vi đạo đức, hình thành thói quen xấu như: Nói dối, trộm cắp, bạo lực học đường. Những hành vi này không chỉ gây ảnh hưởng đến bản thân, mà còn làm tổn thương tới gia đình và xã hội.

Để ngăn chặn tác hại của bia, rượu đối với thanh thiếu niên, cần sự vào cuộc đồng bộ của gia đình, nhà trường và xã hội. Gia đình cần quan tâm, theo dõi con em nhiều hơn, trò chuyện và định hướng đúng đắn về tác hại của rượu bia.

Nhà trường cần tăng cường giáo dục kỹ năng sống, tuyên truyền về hậu quả của rượu, bia qua các hoạt động ngoại khóa, truyền thông trực quan. Đồng thời, cơ quan chức năng cần siết chặt quản lý việc bán rượu, bia cho người chưa đủ tuổi, xử phạt nghiêm các hành vi vi phạm. 

Rượu, bia không chỉ là mối nguy hiểm cho sức khỏe, mà còn là “kẻ đánh cắp tương lai” của thanh thiếu niên nếu không được kiểm soát kịp thời. Việc nâng cao nhận thức và hành động quyết liệt từ cộng đồng sẽ là chìa khóa để bảo vệ thế hệ trẻ khỏi vòng xoáy nguy hiểm này.

HỒ TIẾN