Sự trung thực trong thể thao là điều quan trọng

Bóng chuyền Việt Nam đang đứng giữa những dòng dư luận và tranh cãi về việc trung thực hay gian lận trong thể thao. Việc Đội tuyển nữ U21 bóng chuyền Việt Nam bị loại khỏi giải vô địch thế giới, cùng quyết định rút lui đầy bất ngờ của chủ công Bích Tuyền trước thềm vô địch thế giới đã làm dấy lên hàng loạt nghi ngờ việc Liên đoàn Bóng chuyền Việt Nam (VFV) có hay không việc gian lận trong đăng ký vận động viên (VĐV). Đằng sau câu chuyện thành tích, điều người hâm mộ thực sự quan tâm chính là sự trung thực và danh dự của thể thao Việt Nam.  

NIỀM TIN BỊ LUNG LAY

Những ngày qua, bóng chuyền Việt Nam trải qua một cú sốc lớn khi Đội tuyển U21 nữ bị loại khỏi Giải vô địch thế giới. Quyết định đến từ Liên đoàn Bóng chuyền Thế giới (FIVB), với lý do hồ sơ VĐV không minh bạch, trong đó trọng tâm là nghi ngờ về giới tính của một số cầu thủ. Không chỉ vậy, 4 chiến thắng ở vòng bảng của U21 nữ Việt Nam đã bị hủy bỏ, khiến bảng xếp hạng đảo lộn và thành tích của cả đội rơi xuống con số 0.

Bích Tuyền (thứ 2 từ phải sang) là tay đập chủ lực của tuyển bóng chuyền nữ Việt Nam. Ảnh: nld.com.vn

Điều khiến dư luận quan tâm không chỉ là chuyện bị loại, mà còn bởi những cáo buộc “thiếu trung thực”, như một đòn giáng mạnh vào niềm tin mà người hâm mộ đã xây dựng trong nhiều năm qua. Câu hỏi đặt ra là: VFV có gian lận trong khai báo VĐV? Nhìn nhận khách quan, cho đến thời điểm này, chưa có bằng chứng công khai nào cho thấy VFV thực sự gian lận.

VFV khẳng định toàn bộ thủ tục đăng ký đều đúng quy định, hồ sơ hợp pháp và được FIVB chấp thuận ban đầu. Bản thân các VĐV cũng nhiều lần khẳng định họ thi đấu với tất cả nỗ lực và lòng tự trọng, không hề gian dối. Thế nhưng, khi “sóng gió” nổi lên, một bộ phận dư luận quốc tế đã nhanh chóng gắn mác “thiếu trung thực” Đội tuyển U21 bóng chuyền Việt Nam.

Vụ việc ở Đội tuyển U21 bóng chuyền Việt Nam còn chưa lắng xuống thì đến việc  VĐV Bích Tuyền ở Đội tuyển quốc gia lại “rút lui” trước thềm Giải Vô địch thế giới khiến dư luận càng thêm bất ngờ. Điều đáng nói, ngay chính Bích Tuyền cũng chịu dư luận rất lớn từ Giải Vô địch bóng chuyền Đông Nam Á vừa qua.

Do đó, quyết định của tuyển thủ này dễ bị đánh đồng là sự “thừa nhận” đối với người hâm mộ. Với một VĐV đang ở đỉnh cao phong độ, hành động này đương nhiên gây ra nhiều cách hiểu trái chiều. Một số người xem đó là bước lùi chiến lược để giảm áp lực dư luận, bảo vệ tập thể; nhưng cũng có không ít ý kiến cho rằng việc rút lui chẳng khác nào thừa nhận “có điều bất thường”. Trong bối cảnh chưa có kết luận khoa học và pháp lý rõ ràng, mọi cách diễn giải đều dễ dẫn đến những hệ quả tiêu cực, khiến uy tín của bóng chuyền Việt Nam càng bị ảnh hưởng.

Điều đáng nói là cách ứng xử của VFV trước khủng hoảng chưa thực sự thuyết phục. VFV đưa ra vài thông tin ngắn gọn, nhưng thiếu sự phân tích cặn kẽ, thiếu chứng cứ khoa học cụ thể để phản biện lại cáo buộc. Sự im lặng hoặc phản ứng yếu ớt càng làm dư luận nghi ngờ: Nếu thật sự trong sáng, tại sao lại không đấu tranh đến cùng? Chính khoảng trống thông tin đã khiến dư luận suy diễn, thậm chí biến Bích Tuyền thành “tâm điểm” của dư luận.

Câu hỏi “có gian lận hay không?” không chỉ mang tính chuyên môn thuần túy, mà còn liên quan đến danh dự quốc gia. Thể thao vốn dĩ là nơi để khẳng định hình ảnh và niềm tự hào dân tộc, nhưng một khi niềm tin bị lung lay, mọi chiến thắng trên sân đấu đều trở nên nhạt nhòa. Hiện tại, thể thao Việt Nam lúc này không phải là thua trận, mà là bị đặt dưới “ánh mắt ngờ vực” của người hâm mộ cả trong và ngoài nước.

TRUNG THỰC CÒN HƠN CẢ THÀNH TÍCH

Dư luận trong nước lập tức phản ứng mạnh mẽ, nhiều người hâm mộ cho rằng Việt Nam bị xử ép, rằng FIVB đã quá vội vàng và thiếu công bằng khi đưa ra quyết định loại đội tuyển. Một số chuyên gia thậm chí chỉ ra cơ quan này từng mắc sai sót khi điền nhầm danh sách VĐV ở các giải trước, do đó, việc họ loại Đội tuyển U21 bóng chuyền Việt Nam một cách thẳng tay lại càng gây tranh cãi.

Bích Tuyền quyết định rút lui có thể xuất phát từ áp lực cá nhân.

Thế nhưng, cũng không thể bỏ qua những phản biện từ dư luận quốc tế. Một số ý kiến cho rằng, nếu thật sự minh bạch, thì Bích Tuyền không cần rút lui ở Giải Vô địch thế giới tới đây và nếu VFV hoàn toàn trong sạch, lẽ ra phải công khai hồ sơ y tế, pháp lý để bảo vệ VĐV đến cùng. Chính sự im lặng và thiếu quyết đoán của VFV đã khiến nhiều người tin rằng “có gì đó không ổn”.

Trong thể thao, thành tích chỉ là bề nổi, giá trị cốt lõi để một nền thể thao bền vững chính là tính trung thực và cao thượng. Một chiếc cúp đoạt được trong nghi ngờ sẽ không có ý nghĩa, mà ngược lại, ngay cả khi thất bại nhưng giữ vững danh dự, sự tôn trọng luật chơi và lòng tự trọng, chúng ta vẫn nhận được sự khâm phục từ người hâm mộ yêu thể thao.

Từ sự việc này, có thể thấy: VFV cần nhìn nhận lại toàn bộ hệ thống quản lý và kiểm soát. Nếu không gian lận, thì càng cần minh bạch hơn, dám công bố bằng chứng để dư luận không còn suy đoán. Nếu có sai sót, phải dám thừa nhận và sửa sai, thay vì cố che giấu. Thái độ trung thực, dũng cảm đối diện với sự thật mới chính là nền tảng để tái tạo niềm tin từ người hâm mộ thể thao.

Với Bích Tuyền, quyết định rút lui có thể xuất phát từ áp lực cá nhân, từ mong muốn tránh cho đội tuyển thêm rắc rối, nhưng về lâu dài, chính bản thân cô cũng cần một sự minh bạch để bảo vệ tên tuổi. Bên cạnh đó, người hâm mộ Việt Nam có quyền đòi hỏi nhiều hơn thế, họ không chỉ cần những trận thắng, mà cần một nền thể thao trong sạch. Bởi lẽ, chiến thắng có thể đến rồi đi, nhưng sự trung thực và danh dự mới là giá trị còn lại mãi. 

Trung thực đôi khi còn quan trọng hơn cả thành tích, bởi nó là nền móng của niềm tin, ngược lại, một thất bại trong sự ngay thẳng vẫn có thể biến thành động lực, thành bài học quý giá để trưởng thành. Cú sốc lần này có thể là cơ hội để bóng chuyền Việt Nam chứng minh cho thế giới rằng chúng ta không chỉ mạnh mẽ trên sân đấu, mà còn kiên định với những giá trị của thể thao chân chính.

GIAI NGHI