Nhạc sĩ Thế Hiển, tác giả 'Nhánh lan rừng', qua đời

Thế Hiển - nhạc sĩ của các ca khúc về người lính, tác giả "Nhánh lan rừng", "Tóc em đuôi gà"- qua đời ở tuổi 70 vì ung thư phổi, tối 1-10.

Đại diện Hội Âm nhạc TP HCM cho biết ông qua đời ở Bệnh viện Quân y 175. Tối hôm trước, bệnh tình của nhạc sĩ đột ngột diễn biến xấu và được gia đình đưa vào viện.

Nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung cho biết khoảng một tuần trước, anh đến thăm ông ở nhà riêng. Khi ấy nhạc sĩ dù ốm hơn trước nhiều vẫn nhận ra anh. Ánh mắt nhạc sĩ vẫn ánh lên nhiều đam mê khi hậu bối nhắc đến các ca khúc của ông. Từ bé, Nguyễn Văn Chung đã được nghe những nhạc phẩm ông viết như Nhong nhong nhong, Nhánh lan rừng, Hát về anh, Dấu chấm hỏi.

"Chú cũng là một trong những nhạc sĩ gần gũi, thân thiết và động viên tôi từ những ngày đầu gia nhập Hội Âm Nhạc TP HCM. Chú luôn lan tỏa năng lượng tích cực, vui vẻ với hình ảnh một nghệ sĩ không tuổi, sẵn sàng cầm guitar lên và hát bằng chất giọng hào sảng, vô tư như trẻ con", anh nói.

Sức khỏe nhạc sĩ Thế Hiển xuống dốc từ tháng 9-2024, được đưa vào Bệnh viện Quân y 175, TP HCM điều trị. Nhà thơ Lê Minh Quốc cho biết lúc ông và một số đồng nghiệp đến thăm, nhạc sĩ phải thở oxy, không thể trò chuyện, chỉ khẽ nắm lấy tay bạn.

Những ngày cuối đời, nhạc sĩ gạo cội ấp ủ nhiều tâm nguyện. Gần đây, ông lên kế hoạch tổ chức kỷ niệm danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân do Nhà nước phong tặng cuối tháng 3. Ông còn dự định thực hiện một đêm nhạc mang tên Thế Hiển cùng các nhà thơ đương đại, công bố thêm một số sáng tác.

Hơn 40 năm theo nghề, ông sáng tác gần 100 bài với nhiều nhạc phẩm nổi tiếng. Nhạc sĩ quê ở Nam Định, sinh ra và lớn lên tại Sài Gòn. Từ bé, có năng khiếu âm nhạc, ông tham gia phong trào văn nghệ tại địa phương, theo học Trung cấp thanh nhạc. Năm 1980, ông về làm ca sĩ tại Đoàn ca múa nhạc Bông Sen, nhiều lần đi lưu diễn phục vụ khán giả cả nước.

Nhạc sĩ Thế Hiển. Ảnh: Hội âm nhạc TP HCM

Sinh thời, ông được nhiều đồng nghiệp gọi với biệt danh "người viết nhật ký bằng âm nhạc". Nhiều tác phẩm của ông được giới trẻ thập niên 1990-2000 yêu thích, như Tóc em đuôi gà, Chuyện lứa đôi, Hoài niệm dấu yêu, Đợi chờ trong cơn mưa, Chuyện đời xưa - Chuyện đời nay, Hành khúc thanh niên tình nguyện, Hát trên nông trường xanh, Dấu chấm hỏi. Ông còn được gọi là "nhạc sĩ của lính", nhiều ca khúc gắn liền với cuộc sống quân đội, như Hát về anh, Nhánh lan rừng, Tiếng, Vỏ ốc biển, Nỗi nhớ từ đảo xa, Lính đảo Trường Sa.

Ông từng đến hát cho các chiến sĩ nơi biên giới phía Bắc, từ đó có cảm hứng sáng tác nhiều ca khúc về đề tài người lính. Nhánh lan rừng- một trong những ca khúc tiêu biểu của ông - được viết năm 1986, khi nhạc sĩ lưu diễn phục vụ bộ đội tình nguyện Việt Nam tại mặt trận ở Campuchia. "Những ngày gần gũi với chiến sĩ, tôi thấy anh em sống trong môi trường khắc nghiệt nhưng tinh thần lạc quan, lãng mạn. Sau khi hành quân, chiến đấu, họ tìm những nhành lan trắng trong rừng, mang về treo tại các lán trại. Họ thổ lộ với tôi mơ ước một ngày chiến tranh chấm dứt để hái những đóa hoa rừng tuyệt đẹp này, mang về tặng mẹ và người yêu", Thế Hiển từng cho biết.

Năm 1991, nhạc sĩ ra Hà Nội, gặp những đứa trẻ lang thang, cơ nhỡ, sống bằng nghề đánh giày, bán vé số. Chứng kiến các em nằm co ro bên vỉa hè, góc phố giữa đêm mưa giá rét, ông viết nên ca khúc Dấu chấm hỏi: "Tại sao sinh em trong cuộc đời/ Mà sao không cho em tình người/ Tại sao em lang thang lạc loài/ Em nào có tội gì đâu".

Một trong những bài hát góp phần giúp tên tuổi Thế Hiển phổ biến là Tóc em đuôi gà, ra đời năm 1995. Nhạc sĩ từng cho biết một lần, ông chạy xe qua đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa (TP HCM), chỗ trường Marie Curie, tình cờ một cô bé đạp xe ngược chiều rồi va chạm. Cả hai ngã lăn song may mắn không ai bị thương. Ông hỏi "Tại sao cháu đi ngược chiều?", cô liền xin lỗi rối rít. Thấy bánh xe đạp của cô cong thành hình số 8, nhạc sĩ liền dắt sang đường, nhờ người sửa xe giúp.

Trong buổi trò chuyện với nữ sinh, ông quan sát nét trẻ trung, năng động của cô với mái tóc đuôi gà, tà áo dài trắng. Nhạc sĩ hồi tưởng bản thân thời phổ thông, giai điệu bài hát đột nhiên vang lên trong đầu: "Này cô bé có mái tóc đuôi gà/ Đạp xe trên phố, phố đông người qua...". Sau gần 30 năm ra mắt, nhạc phẩm được nhiều thế hệ ca sĩ thể hiện, tuy nhiên bản thu qua giọng hát Quang Linh vẫn được đông đảo khán giả yêu thích nhất.

Cuối đời, nhạc sĩ tiếp tục giữ phong độ sáng tác, làm giám khảo các cuộc thi âm nhạc, truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ. Năm 2023, ông phát hành tập nhạc gồm 32 ca khúc viết về lực lượng vũ trang, tám bài về tình yêu quê hương đất nước, gửi tặng các đơn vị, trường đào tạo sĩ quan, bộ đội biên phòng. "Tôi hạnh phúc vì vẫn làm đúng nghề, càng hạnh phúc hơn khi được khán giả yêu thương, nhiều người mời đi diễn", ông từng nói.