Kỳ 2: Nơm nớp vì sạt lở
Nhiều người đang sống trong tâm trạng lo lắng khi tài sản và tính mạng có nguy cơ bị đe dọa bởi sạt lở chực chờ.
THIỆT HẠI NẶNG NỀ
Tại nhiều khu vực dọc theo các tuyến sông lớn và kênh, rạch, sạt lở trở thành thực tế đau lòng, cướp đi tài sản và đẩy người dân vào cảnh trắng tay. Đối với những hộ gia đình từng là nạn nhân, nỗi ám ảnh về cảnh nhà, đất, vườn cây ăn trái chỉ trong phút chốc bị cuốn theo dòng nước đã trở thành “vết thương” tinh thần.
 |
| Sạt lở khiến gia đình ông Lê Văn Hùng (khóm Đông Định, phường Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp) phải di dời nhà khẩn cấp. |
Bà Trần Thị Vân (khóm Đông Định, phường Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp) vẫn chưa hết bàng hoàng khi nhắc lại vụ sạt lở xảy ra quá bất ngờ trước nhà mình. “Đoạn sạt lở phía trước nhà làm sụp đường đan rộng 3,5 m xuống sông nên tôi nhanh chóng chạy ra khỏi nhà và dọn đồ đạc đến ở chung với con. Đến nay, tôi còn ám ảnh trước cảnh sạt lở, bị mất nhà, mất đất”, bà Vân ngậm ngùi kể lại.
Không chỉ những người đã bị ảnh sạt lở, những hộ dân sống gần các khu vực sạt lở cũng có tâm trạng bất an, lo sợ thường trực. Hằng ngày, họ nơm nớp sống trong cảnh nhà cửa có thể bị cuốn đi bất cứ lúc nào, nhất là mùa mưa bão và lũ thượng nguồn nguồn đổ về.
 |
| Nhà người dân ở xã Cái Bè (tỉnh Đồng Tháp) bị ảnh hưởng do sạt lở. |
Tình hình sạt lở diễn ra với tần suất và mức độ ngày càng nghiêm trọng, gây thiệt hại lớn về tài sản. Điển hình, địa bàn phường Cao Lãnh (tỉnh Đồng Tháp) liên tiếp xảy ra các điểm sạt lở. Vào lúc 11 giờ 30 phút ngày 21-9, trên địa bàn phường tiếp tục xảy ra điểm sạt lở tại Tổ 20, khóm Đông Định. Điểm sạt lở này cách điểm sạt lở trước đó vào ngày 14-9 khoảng 100 m và là điểm sạt lở thứ 4 xảy ra trong thời gian ngắn. Đoạn sạt lở có chiều dài khoảng 50 m và ăn sâu vào đất liền khoảng 18 m, làm ảnh hưởng đến nhà ở, vườn cây ăn trái của 4 hộ dân và gián đoạn việc lưu thông, đi lại của người dân.
Ông Huỳnh Văn Út (khóm Đông Định, phường Cao Lãnh), một trong những hộ dân bị ảnh hưởng cho biết: “Vụ sạt lở đất vườn phía sau nhà tôi làm một phần diện tích đất và hơn 20 cây xoài rơi xuống sông Tiền. Sạt lở đang đe dọa đến căn nhà tôi. Tôi kiến nghị Nhà nước đầu tư xây dựng bờ kè chống sạt lở, hạn chế ảnh hưởng đến tài sản của người dân”.
Không chỉ sạt lở lẻ tẻ, mà còn những điểm sạt lở lớn, gây nhiều thiệt hại. Khu vực bờ sông Tiền tại bến phà Mỹ Thuận (cũ) thuộc xã An Hữu (tỉnh Đồng Tháp) đang xảy ra sạt lở rất nghiêm trọng. Hồi tháng 8-2023, khu vực này đã xảy ra sạt lở với chiều dài khoảng 300 m, gây thiệt hại hoàn toàn 6 căn nhà. Hiện khu vực này có nguy cơ tiếp tục sạt lở ăn sâu vào đường giao thông, nhà dân, khiến họ phải sống trong tâm trạng bất an.
 |
| Sạt lở làm ảnh hưởng đến đường giao thông, nhà dân, vườn cây ăn trái thuộc khóm Đông Hòa (phường Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp). |
Ông Ngô Văn Mến (ấp Khu Phố, xã An Hữu), sinh sống tại khu vực này cho biết, ngày nào ông cũng sống trong nơm nớp lo sợ. Từ năm 2023 đến nay, sạt lở ở khu vực này rất nghiêm trọng. “Không chịu nổi cảnh sạt lở, hơn chục hộ dân đã dời nhà đi nơi khác sinh sống, chỉ còn một số hộ cố gắng bám trụ. Người dân nơi đây rất mong được chính quyền đầu tư kè chống sạt lở để bảo vệ lâu dài, giúp an tâm sinh sống”, ông Mến bày tỏ.
Cũng tại ấp Khu Phố (xã An Hữu) dù đã 2 năm trôi qua, nhưng ông Dương Văn Tươi vẫn còn nhớ như in diễn biến của vụ sạt lở xảy ra sáng ngày 5-8-2023. Vụ sạt lở đã khiến gia đình ông mất trắng căn nhà và nhiều tài sản. Sạt lở đến quá bất ngờ khiến nhiều người chỉ kịp chạy thoát thân, không kịp chuyển đồ đạc.
DIỄN BIẾN PHỨC TẠP, KHÓ LƯỜNG
Tình hình sạt lở không chỉ tập trung ở các bờ sông lớn, mà còn diễn ra thường xuyên tại các tuyến kênh, rạch, ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống và sản xuất của người dân. Tại tuyến kênh 28 (đoạn thuộc ấp Hòa Điền, xã Cái Bè, tỉnh Đồng Tháp) vào ngày 11-6 xảy ra một điểm sạt lở, cuốn trôi 1 nhà kho và 2 căn nhà ở của 2 hộ dân. Quay lại khu vực này sau khoảng 3 tháng, chúng tôi thấy tình hình sạt lở đang có xu hướng nghiêm trọng thêm. Đáng báo động hơn, sạt lở đang đe dọa trực tiếp tuyến tỉnh lộ 863 và nhà của các hộ dân xung quanh, với khả năng sạt lở sẽ tiếp tục xảy ra bất kỳ lúc nào.
 |
| Vụ sạt lở ảnh hưởng đến vườn xoài của ông Huỳnh Văn Út (khóm Đông Định, phường Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp). |
Ông Ma Văn Lai (ấp Hòa Điền, xã Cái Bè) có nhà ngay trước đoạn xảy ra sạt lở, vẫn ám ảnh với vụ sạt lở vào khoảng 2 giờ sáng. “Trong 3 căn nhà thì chỉ có 1 căn có người ở. Người dân vào ở được khoảng 1 tháng thì xảy ra sạt lở. May mắn là thời điểm xảy ra sạt lở nước cạn nên 2 vợ chồng thoát thân được”, ông Lai kể.
“Vừa qua, các ngành chức năng của tỉnh đã đến khảo sát để đầu tư xử lý với chiều dài khoảng 40 m. Tôi cũng như người dân ở địa phương mong muốn chính quyền sớm đầu tư tuyến kè để bảo vệ vững chắc tuyến đường tỉnh này nhằm đảm bảo cho người dân và các phương tiện qua lại khu vực này”, ông Lai cho biết thêm.
Cùng với đó, dọc theo 2 bờ sông Phú An (tỉnh Đồng Tháp) cũng là nơi sạt lở diễn biến phức tạp, khó lường. Trước đó, tỉnh Đồng Tháp đã đầu tư khoảng 16 tỷ đồng để khắc phục điểm sạt lở nghiêm trọng bờ Tây sông Phú An thuộc địa bàn Ấp 6 (xã Bình Phú) với chiều dài trên 200 m. Tuy nhiên, điểm sạt lở này vừa khắc phục xong thì đoạn gần kề qua phần đất bà Trần Thị Mai lại tiếp tục sạt lở. Hậu quả là tuyến đường giao thông qua đây bị cắt đứt, việc đi lại của bà con trong khu vực hết sức khó khăn và tiềm ẩn nhiều nguy hiểm. “Mấy hôm nay mưa kéo dài và lũ từ thượng nguồn đang đổ về khiến cả nhà tôi hết sức lo lắng. Mong Nhà nước sớm khắc phục để bà con nơi đây an tâm ổn định cuộc sống”, bà Mai bày tỏ lo lắng.
Những vụ sạt lở liên tiếp và nghiêm trọng đã gây ảnh hưởng lớn đến cuộc sống của nhiều người dân. Người dân không chỉ đối mặt với nguy cơ mất đi toàn bộ tài sản tích cóp cả đời, mà còn ảnh hưởng đến sự an toàn tính mạng.
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu diễn biến phức tạp, sạt lở bờ sông, bờ kênh tiếp tục là thách thức lớn, đòi hỏi sự vào cuộc quyết liệt, đồng bộ và kịp thời của cấp ủy, chính quyền cùng sự hỗ trợ từ Trung ương, chở che cuộc sống bình yên cho người dân.
DƯƠNG ÚT - MINH THÀNH
(còn tiếp)