Cần kiểm soát dòng tiền trong giao dịch bất động sản

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho rằng, nếu thanh toán qua ngân hàng thì giao dịch bất động sản qua sàn hay không cũng vẫn minh bạch. Giao dịch bất động sản không phải cứ lên sàn là tốt, mà điều quan trọng là phải “kiểm soát được dòng tiền”.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho ý kiến vào dự án Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi) tại phiên họp chiều 24/8 (Ảnh: DUY LINH)

Chiều 24/8, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự án Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi).

Phát biểu ý kiến tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị cần rà soát thêm nội dung về hệ thống thông tin nhà ở và thị trường bất động sản trong dự thảo Luật để quy định bảo đảm đầy đủ, đáp ứng yêu cầu phải có hệ thống thông tin thị trường.

Hiện nay, dự thảo Luật đang quy định hệ thống thông tin về nhà ở và thị trường bất động sản gồm các thành phần: hạ tầng kỹ thuật công nghệ thông tin; phần mềm phục vụ quản lý, vận hành, khai thác thông tin về nhà ở và thị trường bất động sản; cơ sở dữ liệu về nhà ở và thị trường bất động sản.

Theo Chủ tịch Quốc hội, trong các thành phần của hệ thống thông tin về nhà ở và thị trường bất động sản chỉ có duy nhất nội dung về cơ sở dữ liệu về nhà ở và thị trường bất động sản được quy định cụ thể. Còn về hạ tầng kỹ thuật công nghệ thông tin và phần mềm phục vụ quản lý, vận hành, khai thác thông tin về nhà ở và thị trường bất động sản lại chưa được thể hiện rõ.

Do đó, phải bổ sung những vấn đề về tính nguyên tắc của hai nội dung này vào dự thảo Luật để bảo đảm quá trình xây dựng và vận hành hệ thống thông tin được hiệu quả sau khi Luật ban hành.

Chủ tịch Quốc hội nhắc lại Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 16/6/2022 có yêu cầu xây dựng hệ thống thông tin thị trường bất động sản gắn với thông tin đất đai; hoàn thiện cơ sở pháp lý và tăng cường thực hiện thanh toán không dùng tiền mặt trong giao dịch bất động sản; có cơ chế bảo đảm thị trường bất động sản phát triển lành mạnh, an toàn, bền vững.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu ý kiến tại phiên họp (Ảnh: DUY LINH)

Chủ tịch Quốc hội cho rằng, nếu thanh toán qua ngân hàng thì giao dịch bất động sản qua sàn hay không qua sàn cũng vẫn minh bạch.

“Không phải quan trọng là ép người ta lên sàn mà vấn đề quan trọng là giao dịch phải kiểm soát được dòng tiền. Thị trường phải theo nguyên tắc thị trường để vận hành. Nếu không sẽ giống như thời kỳ chúng ta trả giá rất nhiều về sàn giao dịch vàng”, Chủ tịch Quốc hội nói.

Chủ tịch Quốc hội dẫn chứng, hiện nay, nhiều tập đoàn kinh doanh bất động sản có công ty chuyên đi phân phối hoặc liên kết với một đơn vị nào đó về phân phối hoặc thông qua các nhà đầu tư thứ cấp. Không phải giao dịch nào cũng lên sàn, kết nối giữa người mua và người bán.

Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, giao dịch bất động sản không phải cứ lên sàn là tốt, chỗ này phải thông suốt về nhận thức. “Tôi tin sàn minh bạch thì chả bắt người ta cũng theo. Chứ không bắt buộc người ta làm những cái người ta không muốn hoặc quản không được thì cấm. Đề nghị các đồng chí rà soát lại”, Chủ tịch Quốc hội đề nghị.

Về điều kiện chuyển nhượng toàn bộ hoặc một phần dự án bất động sản, Chủ tịch Quốc hội nêu rõ có nhiều vấn đề đặt ra. Cụ thể, trong thực tế có một số tổ chức và cá nhân chạy dự án sau đó sang tên cho người khác.

Bên cạnh đó, còn có tình trạng đi xin dự án, không đủ năng lực về tài chính, không đủ năng lực về chuyên môn, kỹ thuật… nên phải làm thế nào để ngừa được tình trạng người người đi kinh doanh bất động sản, nhà nhà thành lập doanh nghiệp bất động sản.

“Vậy quy định điều kiện như thế nào để được thành lập doanh nghiệp bất động sản, giao cho dự án bất động sản. Tất cả phải có điều kiện cụ thể”, Chủ tịch Quốc hội lưu ý.

Tham gia ý kiến về nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho biết, đây là vấn đề phức tạp, còn băn khoăn trong phương án quy định thời điểm chuyển nhượng.

Theo ông Tùng, cần quy định theo phương án 2 như đã nêu trong báo cáo, chủ đầu tư là bên chuyển nhượng chưa hoàn thành toàn bộ nghĩa vụ tài chính về đất của dự án, phần dự án chuyển nhượng với Nhà nước thì bên chuyển nhượng và bên nhận chuyển nhượng có thể thỏa thuận để bên nhận chuyển nhượng dự án hoặc phần dự án đó tiếp tục thực hiện nghĩa vụ còn lại chưa hoàn thành, nếu có thỏa thuận được.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật cho rằng, quy định như vậy linh hoạt hơn và cho phép những trường hợp chủ đầu tư trong quá trình triển khai dự án vì lý do khách quan gặp vướng mắc về tài chính có phương án để tiếp tục thực hiện dự án. Đồng thời, đây cũng là một giải pháp để khơi thông, tránh những ách tắc của thị trường bất động sản. Tuy nhiên, cần phải quy định điều kiện hết sức chặt chẽ đối với vấn đề này.

Về đặt cọc trong kinh doanh nhà ở, công trình xây dựng hình thành trong tương lai, một số ý kiến bày tỏ tán thành với Phương án 2 là chủ đầu tư dự án bất động sản chỉ được thu tiền đặt cọc khi nhà ở, công trình xây dựng đã có đủ các điều kiện đưa vào kinh doanh bất động sản.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải phát biểu kết luận phiên họp (Ảnh: DUY LINH)

Kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đề nghị cơ quan chủ trì thẩm tra và cơ quan soạn thảo tiếp tục rà soát, nghiên cứu để bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật, đặc biệt với dự án Luật Đất đai (sửa đổi), dự án Luật Nhà ở (sửa đổi) và các luật về xây dựng, quy hoạch, đầu tư, đấu thầu, thương mại, công chứng, Bộ luật Dân sự; đồng thời phù hợp với các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên.

Phó Chủ tịch Quốc hội giao Ủy ban Kinh tế phối hợp với các cơ quan liên quan rà soát, tiếp thu, giải trình đầy đủ ý kiến của các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại phiên họp và ý kiến đại biểu Quốc hội tại Hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách sắp tới; lấy ý kiến các Đoàn đại biểu Quốc hội, các cơ quan, tổ chức để hoàn thiện hồ sơ dự án Luật trình Quốc hội xem xét thông qua tại Kỳ họp thứ 6.

Theo VĂN TOẢN (NDO)