Đồng chí Phan Đăng Lưu - Tấm gương đạo đức cách mạng sáng ngời

ĐTO - Một tấm gương sáng ngời về ý chí và tinh thần cách mạng; một nhân cách cộng sản mẫu mực; người chiến sĩ cộng sản kiên trung, anh hùng, bất khuất; cả cuộc đời tận trung với nước, tận hiếu với dân, không màng danh lợi, đồng chí Phan Đăng Lưu - nhà lãnh đạo tài năng, có những đóng góp quan trọng vào công tác tổ chức xây dựng Đảng và sự nghiệp chung của cách mạng Việt Nam; sáng suốt trong hoạch định đường lối và giải quyết các vấn đề cụ thể của cách mạng; quan tâm đào tạo, bồi dưỡng thế hệ trẻ; là chiến sĩ tiên phong trên mặt trận báo chí và văn học cách mạng nước nhà.

Đồng chí Phan Đăng Lưu (5/5/1902 - 5/5/2022)

Đồng chí Phan Đăng Lưu sinh ngày 5/5/1902, tại thôn Đông, xã Tràng Thành, nay là xã Hoa Thành, huyện Yên Thành, tỉnh Nghệ An, trong một gia đình nhà Nho giàu truyền thống yêu nước. Thuở nhỏ, ông có tiếng học giỏi thông minh, khi mới 16 tuổi, ông đã tham dự kỳ thi Hương, dù phải khai tăng thêm 2 tuổi để được đi thi (năm 1918). Tuy nhiên, do Nho học không còn được trọng, ông học thêm chữ Quốc ngữ và chữ Pháp tại Trường Tiểu học Pháp - Việt ở Vinh và Trường Quốc học Huế. Sau đó, ông thi vào Trường Canh nông thực hành ở Tuyên Quang. Tốt nghiệp hạng ưu năm 1923, ông được bổ vào ngạch Thông phán, làm nhân viên tại Sở Canh nông Bắc kỳ, vì vậy còn được gọi là ông Phán Tằm.

Năm 1925, đồng chí đã tham gia phong trào đấu tranh yêu nước và được kết nạp vào Hội Phục Việt - tổ chức sau đó có các tên gọi khác là Hội Hưng Nam, Việt Nam Cách mạng Đảng, Tân Việt Cách mạng Đảng, rồi phát triển thành Đông Dương Cộng sản Liên đoàn - 1 trong 3 tổ chức tiền thân của Đảng Cộng sản Việt Nam. Đồng chí bị thực dân Pháp bắt giam và dùng mọi thủ đoạn xảo quyệt, dụ dỗ, tra tấn dã man, khi bị kết án khổ sai đày lên nhà tù Buôn Ma Thuột, đồng chí Phan Đăng Lưu được chi bộ đảng ở đây kết nạp vào Đảng và tham gia Ban lãnh đạo nhà tù. Đồng chí đã hăng hái tham gia tổ chức các cuộc đấu tranh của tù nhân chống lại chế độ lao tù phản động; khéo léo tổ chức viết kiến nghị, viết báo đưa thông tin, tố cáo những chính sách tàn bạo của bọn cai ngục ra công chúng rộng rãi, tạo thành dư luận mạnh mẽ lên án chế độ nhà tù, khiến bọn cai ngục phải thực hiện cải thiện phần nào chế độ sinh hoạt của tù nhân. Những năm tháng bị giam cầm tại nhà tù là môi trường đặc biệt để đồng chí đi tiên phong cùng với các chiến sỹ cộng sản kiên trung khác thể hiện tài trí và nghệ thuật đấu tranh trong tù, khôn khéo giữ bí mật về tổ chức Đảng và phong trào cách mạng, biến lao tù đế quốc thành trường học cách mạng. 

Khi bị địch bắt lần thứ hai, bị tòa án thực dân kết án tử hình, thời gian trong xà lim án chém, đồng chí vẫn một lòng kiên trung với Đảng, với cách mạng, giữ vững khí tiết của người cộng sản, trở thành tấm gương sáng về ý chí kiên cường, bất khuất trước kẻ thù, với tinh thần Phan Đăng Lưu "Còn sống còn chiến đấu, còn hơi thở, còn xây dựng Đảng".

Bằng kinh nghiệm hoạt động thực tiễn phong phú, năng lực tổ chức tài tình, đồng chí Phan Đăng Lưu đã chỉ đạo phát huy rất hiệu quả vai trò của báo chí cách mạng, đưa báo chí trở thành công cụ sắc bén trong công tác tuyên truyền, vận động và tổ chức lực lượng đấu tranh. Đồng chí vừa là nhà tổ chức, chỉ đạo công tác báo chí cách mạng, vừa là cây bút sắc sảo, một chiến sỹ tiên phong trên mặt trận báo chí, với nhiều bài viết tuyên truyền đường lối, chủ trương của Đảng, khơi dậy tinh thần yêu nước, động viên, hướng dẫn Nhân dân đấu tranh chống bọn thực dân đế quốc, bọn phản động thuộc địa.

Trước tình hình hầu hết các đồng chí trong Ban Chấp hành Trung ương bị thực dân Pháp bắt trong nửa đầu năm 1940, nhiều đồng chí trong Xứ ủy Nam Kỳ chủ trương tiến hành khởi nghĩa, đồng chí Phan Đăng Lưu là một trong những người sớm nhận thức được yêu cầu phải khẩn trương tổ chức tái lập Ban Chấp hành Trung ương và ngăn cuộc khởi nghĩa nổ ra khi thời cơ chưa chín muồi. Đây là những quyết định in đậm vai trò, tri thức sắc sảo và cống hiến của đồng chí Phan Đăng Lưu đối với sự nghiệp cách mạng, khắc họa sinh động chân dung một cán bộ lãnh đạo tài năng của Đảng và cách mạng Việt Nam.

Những năm tháng bị giam cầm, đày ải trong nhà tù đế quốc, đồng chí vẫn luôn kiên trung, giữ vững khí tiết của người cộng sản, nêu cao tinh thần bất khuất trước những âm mưu dụ dỗ, những đòn tra tấn tàn bạo của kẻ thù và trở thành hạt nhân đoàn kết, tổ chức tù nhân đấu tranh chống chế độ lao tù phản động, đồng thời là hình ảnh tiêu biểu về tinh thần không ngừng học tập, rèn luyện ý chí, bản lĩnh cách mạng.

Với 39 năm tuổi đời, 16 năm hoạt động cách mạng liên tục, trong đó có hơn 7 năm bị giam cầm trong lao tù đế quốc, đồng chí Phan Đăng Lưu đã cống hiến và hy sinh trọn đời cho sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc, trở thành nhà lãnh đạo tiền bối tiêu biểu của Đảng và cách mạng Việt Nam.

Kỷ niệm 120 năm Ngày sinh đồng chí Phan Đăng Lưu (5/5/1902 - 5/5/2022), là dịp để ôn lại cuộc đời, tấm gương chiến đấu, hy sinh và những cống hiến to lớn của đồng chí đối với sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc; đồng thời tuyên truyền, giáo dục về chủ nghĩa yêu nước, tấm gương đạo đức cách mạng sáng ngời của các cán bộ tiền bối tiêu biểu để các thế hệ hôm nay học tập, noi theo. Tưởng nhớ và biết ơn sâu sắc những cống hiến to lớn của đồng chí Phan Đăng Lưu, chúng ta nguyện noi gương đồng chí và các nhà lãnh đạo tiền bối tiêu biểu của Đảng, phát huy tinh thần yêu nước, ra sức học tập, lao động, công tác và chiến đấu, đưa đất nước vượt qua mọi khó khăn, thách thức, thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, góp phần sớm hiện thực hóa khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc.

Đ.D