Nghề báo trong xu thế số

ĐTO - Sự bùng nổ của các thông tin trên nền tảng số và việc sản xuất các chương trình giải trí nhanh đã làm mất dần công chúng báo chí như những dự đoán cách đây hơn 10 năm. Công chúng tìm kiếm thông tin theo nhu cầu trên Internet thay vì tìm đọc trên báo chí truyền thống như trước. Những tính năng hiện đại của chiếc điện thoại di động và sóng wifi, mạng 3G, 4G đã phần nào thỏa mãn nhu cầu tiếp nhận thông tin từ người đọc. Công chúng dần quay lưng với báo chí truyền thống hoặc chỉ còn một số ít những độc giả lớn tuổi.

Nhà báo Nguyễn Thị Minh Thùy- Phó Giám đốc Trung tâm sản xuất và phát triển nội dung số Báo Thanh Niên hướng dẫn nghiệp vụ quay dựng video cho phóng viên, biên tập viên Báo Đồng Tháp

Sự phát triển của công nghệ và việc thay đổi thói quen của công chúng đã làm cho những người làm báo cảm thấy vất vả và buồn khi đối diện với thực tế sụt giảm số lượng phát hành của báo in; lượt người xem các chương trình truyền hình trên các kênh truyền thống cũng vơi dần... Công chúng quyết định lựa chọn đọc tin trên Facebook, xem các chương trình trên Youtube hoặc lựa chọn giải trí trên Tiktok. Trên mạng xã hội, hình thành các hội, nhóm, mà ở đó, các thông tin “nóng” được nhóm quản trị cập nhật liên tục. Những tin tức không còn khuôn mẫu với công thức 5W + 1H mà là cách viết riêng, thu hút người đọc, hình ảnh đủ mọi góc độ, các video clip được chỉnh sửa. Công chúng thích xem nội dung trực tiếp từ các nền tảng mạng xã hội, thay vì các chương trình dàn dựng, biên tập. Những nội dung làm cho người xem không phải mất thời gian để đọc từng chữ, chỉ cần bấm vào màn hình điện thoại là tiếp cận được đầy đủ các hình ảnh, âm thanh, video, clip về nhiều chủ đề, lĩnh vực cần tìm kiếm thông tin.

Thử thách trước xu thế số vẫn còn đó, nền tảng giải trí mới vẫn hiển hiện và người làm báo truyền thống vẫn phải đối diện mỗi ngày. Nhưng điều lắng đọng để mỗi nhà báo vẫn còn đó niềm đam mê trong trẻo với nghề đó chính là ý thức, trách nhiệm cao cả về vai trò của người làm báo cách mạng. Nhà báo đã chuyển tải đầy đủ những câu chuyện hay, đầy tính nhân văn cao đẹp, là các tấm gương điển hình người thật, việc thật, đổi thay mới mẻ trong quá trình xây dựng và phát triển quê hương Đồng Tháp. Nhà báo với niềm đam mê nghề, đã quên đi sự vất vả của bao ngày rong ruổi, nắng gió, mưa bùn, bữa ăn vội vàng, xuyên đêm ngồi bên máy tính, chắt chiu từng dòng, từng ý để viết nên các tác phẩm báo chí về các nhân vật đặc biệt của đời thường. Nhân vật của đời thường dẫu không giàu sang, nhưng lao động nghiêm túc, thầm lặng và biết sống vì mọi người... Những điều ấy từ nhân vật, từ cuộc sống, đôi lúc làm cho bản thân các nhà báo phải suy tư, để cảm thấy mình nên bỏ qua những suy nghĩ tham lam, vụn vặt, suy tính hơn, thua trong cuộc sống đời thường.

Để bắt nhịp với xu thế số và niềm đam mê với nghề, các nhà báo buộc phải làm mới mình để bắt nhịp với xu hướng cạnh tranh với các nội dung trên nền tảng số. Trong đó, sự cạnh tranh thông tin đòi hỏi nhà báo phải có kỹ năng thực hiện nhanh nội dung tin, bài, ảnh ngay tại sự kiện hoặc ngay khi sự kiện vừa kết thúc. Ngoài ra, mỗi người cần có sự chủ động, nắm bắt tất cả các thông tin liên quan đến sự kiện để lựa chọn các nội dung chính, hay cần truyền tải. Hơn thế nữa, nhà báo không chỉ đơn thuần chỉ chuẩn bị nội dung cho 1 loại hình, mà phải chuẩn bị nội dung để sản xuất cho các loại hình báo chí khác. Tất cả những thử thách đó đòi hỏi tác phong, cách xử lý công việc phải thật chuyên nghiệp.

Một tác phẩm báo chí thu hút công chúng hiện nay, không thể chỉ đơn thuần là những dòng chữ hay một tấm ảnh minh họa, mà phải là một sự tích hợp giữa các loại hình để tạo hiệu ứng thị giác thu hút độc giả. Vì vậy, nhà báo muốn gắn bó với nghề và không cảm thấy “lạc lõng” trong xu thế số, ngoài niềm đam mê nghề, phải có thêm sự cố gắng, đổi mới từ cách nghĩ đến cách làm, để bắt kịp với xu hướng chung. Các nhà báo trong tâm thế luôn phải bổ sung kiến thức nghề, tuy nhiên việc cập nhật kiến thức không thể chỉ hoàn toàn trông đợi vào cơ quan chủ quản, mà tự thân mỗi người phải xây dựng lộ trình tự học, cập nhật các kiến thức liên quan, để có thể tổ chức thực hiện các tác phẩm theo xu thế chung. Sự đoàn kết, liên kết và tư duy làm việc nhóm sẽ giúp các nhà báo giảm bớt các áp lực khi tổ chức thực hiện các loại hình báo chí mới theo xu hướng thị hiếu của công chúng.

H.AN