Làm quen với phương pháp dạy học tích hợp liên môn

Vừa qua, Sở Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) đã tổ chức tập huấn phương pháp dạy học tích hợp liên môn (THLM) cho giáo viên (GV). Bước đầu GV đã tiếp cận phương pháp dạy học mới, tạo tiền đề cho việc triển khai thực hiện đổi mới chương trình và sách giáo khoa giáo dục phổ thông sau năm 2018.

Bắt đầu từ năm học 2015-2016, giáo viên sẽ từng bước giảng dạy theo phương pháp mới

Ưu điểm của phương pháp dạy học THLM đối với học sinh (HS) là các em tăng cường vận dụng kiến thức tổng hợp để giải quyết các tình huống thực tiễn, ít phải ghi nhớ một cách máy móc; HS không phải học lại nhiều lần cùng một nội dung kiến thức ở các môn học khác nhau, gây quá tải, nhàm chán, thiếu sự hiểu biết tổng quát cũng như khả năng ứng dụng của kiến thức tổng hợp vào thực tiễn; HS có hứng thú tìm hiểu kiến thức các bộ môn, nhất là các bộ môn tự nhiên nhiều hơn. Sách giáo khoa được trình bày theo hướng mở nên cũng tạo điều kiện, cơ hội cũng như môi trường thuận lợi cho HS phát huy tư duy sáng tạo. Dạy học theo các chủ đề THLM không những giảm tải cho GV trong việc dạy học các kiến thức liên môn trong môn học của mình mà còn bồi dưỡng, nâng cao kiến thức và kỹ năng sư phạm cho GV. Để hoàn thành tốt việc giảng dạy, đòi hỏi GV không còn là người truyền thụ kiến thức mà là người tổ chức, kiểm tra, định hướng hoạt động của HS cả ở trong và ngoài lớp học. Vì vậy, GV các bộ môn liên quan có điều kiện và chủ động hơn trong sự phối hợp, hỗ trợ nhau trong dạy học. Bên cạnh những thuận lợi, GV, HS tiếp cận phương pháp THLM gặp một số khó khăn: đa số được đào tạo theo đơn môn, việc vận dụng kiến thức để xây dựng thành một chủ đề dạy học THLM là vấn đề mới, GV còn nhiều lúng túng, thậm chí không tránh khỏi việc hiểu chưa đúng, hoặc chưa đầy đủ về mục đích, ý nghĩa cũng như cách thức tổ chức dạy học THLM. Nội dung của phương pháp dạy THLM cũng yêu cầu GV cấu trúc, sắp xếp lại nội dung dạy học trong chương trình hiện hành theo định hướng phát triển năng lực HS làm cho GV có cảm giác ngại thay đổi. Đối với HS, nhất là HS THCS và THPT hiện tại đang quen với lối mòn cũ nên khi đổi mới, HS thấy lạ lẫm và khó bắt kịp.

Sở GD&ĐT đã có lộ trình chuẩn bị cho việc ứng dụng phương pháp dạy học mới. Từ năm học 2012-2013 đến nay, Sở GD&ĐT và Bộ GD&ĐT có tổ chức 2 cuộc thi: “Vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết các tình huống thực tiễn” dành cho HS trung học và cuộc thi “Dạy học theo chủ đề tích hợp” dành cho GV trung học. Trong tháng 10/2015, Sở GD&ĐT có mời đoàn chuyên gia của Bộ GD&ĐT tập huấn, bồi dưỡng cho cán bộ quản lý, GV của Phòng GD&ĐT, trường THCS và trường THPT trên địa bàn nội dung dạy học THLM cùng với việc tổ chức 2 cuộc thi “Vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết các tình huống thực tiễn” dành cho HS và cuộc thi “Dạy học theo chủ đề tích hợp” dành cho GV.

Đầu tháng 11/2015, Sở GD&ĐT thành lập đoàn cán bộ, GV tham dự tập huấn dạy học các chủ đề THLM do Bộ GD&ĐT tổ chức gồm 3 lĩnh vực: khoa học tự nhiên, khoa học xã hội và công nghệ - kỹ thuật tại TP.Cần Thơ và TP.Đà Lạt. Sau khóa tập huấn, Sở GD&ĐT tổ chức tập huấn dạy học các chủ đề THLM cho GV THCS, THPT, giáo dục thường xuyên thuộc lĩnh vực khoa học xã hội, khoa học tự nhiên, công nghệ - kỹ thuật.

 Năm học 2015-2016, Sở GD&ĐT có triển khai mô hình trường học mới đối với lớp 6. Hiện nay, có 12/12 huyện, thị, thành phố có triển khai mô hình trường học mới này với 21 lớp học, có tổng số 838 HS đang theo học. Cán bộ quản lý và GV các trường THCS cùng nhau chia sẻ về nội dung, phương pháp, hình thức dạy học, đánh giá HS và công tác quản lý các hoạt động giáo dục của nhà trường. Đến tháng 12/2015, đã có 6 đơn vị Phòng GD&ĐT (TP.Sa Đéc, huyện Tam Nông, huyện Lấp Vò, TP.Cao Lãnh, huyện Tháp Mười và TX. Hồng Ngự) đăng cai và tổ chức sinh hoạt chuyên môn theo cụm. Từ tháng 1 đến tháng 4/2016, 6 đơn vị Phòng GD&ĐT còn lại đăng cai tổ chức sinh hoạt chuyên môn theo cụm đối với mô hình trường học mới lớp 6.

Ông Thành Bạch Hải - Phó trưởng Phòng THPT, Sở GD&ĐT cho biết: “Để giảng dạy theo phương pháp tích hợp đòi hỏi GV phải vận dụng kiến thức giảng dạy để xây dựng các chủ đề dạy học tích hợp, liên môn; cần chủ động, tích cực, sáng tạo trong việc tiếp cận, đề xuất điều chỉnh và thực hiện kế hoạch dạy học các chủ đề THLM; tăng cường các hoạt động trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm về kế hoạch giáo dục theo định hướng phát triển năng lực HS thông qua các hình thức tổ chức hội giảng, hội thảo, học tập, giao lưu với các đơn vị trên địa bàn; tập trung đổi mới sinh hoạt của tổ chuyên môn thông qua hoạt động nghiên cứu bài học; tăng cường tham gia các diễn đàn trên webside trường học kết nối mà Bộ GD&ĐT đã xây dựng”.

C.Phương