Có nên phát triển nuôi tôm thẻ chân trắng ở Đồng Tháp?

Những năm gần đây, phong trào nuôi tôm thẻ chân trắng (gọi tắt là tôm thẻ) không chỉ phát triển ở các tỉnh ven biển đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) mà ngay những địa phương quanh năm thuần nước ngọt như Đồng Tháp cũng bắt đầu mở rộng diện tích thả nuôi.

Tôm thẻ chân trắng được nhiều nông dân Đồng Tháp nuôi

“Thắng đậm” từ các vụ đầu

Theo Chi Cục Thủy sản tỉnh, phong trào nuôi tôm thẻ phát triển vào những tháng cuối năm 2013 và hiện nay nông dân ở một số huyện phía Bắc đang mở rộng diện tích thả nuôi. Tập trung nhiều tại Tam Nông, Hồng Ngự, TX. Hồng Ngự..

Hiện tại, diện tích thả nuôi tôm thẻ chân trắng toàn tỉnh trên 29ha. Theo dự báo, diện tích nuôi tôm thẻ sẽ tăng mạnh vào những tháng tiếp theo nếu nông dân tiếp tục “trúng đậm”. Kết quả bước đầu cho thấy, tôm thẻ chân trắng chiếm nhiều ưu thế so với các loài tôm cùng loại như: sức đề kháng cao, khả năng chống chọi với sự biến đổi khí hậu tốt, thích ứng với môi trường nước có độ mặn thấp... Điều quan trọng hấp dẫn người nuôi chính là hiệu quả kinh tế mà nó mang lại.

Theo một số nông dân ở TX.Hồng Ngự, vòng đời của tôm thẻ khá ngắn, nuôi 70 - 90 ngày là có thể thu hoạch, năng suất 5 - 6 tấn/ha/vụ, một số hộ nuôi có thể đạt trên 15 tấn/ha/vụ. Hiện nay, giá tôm thẻ ở TX. Hồng Ngự được thương lái mua ở mức khá cao, loại 80 - 90 con/kg, có giá trên 140 ngàn đồng. Với mức giá này, nhiều hộ nuôi tôm rất phấn khởi, bởi vừa trúng tôm lại trúng giá.

Thấy nhiều hộ trúng đậm tôm thẻ nên nhiều bà con nuôi tôm càng xanh, cá tra,... cũng khẩn trương chuẩn bị khoan giếng, vệ sinh ao hầm để thả tôm thẻ. Các hộ thắng lớn vụ đầu thì gấp rút mở rộng diện tích, với hi vọng sẽ thắng tiếp vào vụ sau.

Ông Trương Văn Nhỏi, xã Bình Thạnh, TX. Hồng Ngự cho biết: “So với tôm càng xanh thì con tôm thẻ có nhiều ưu thế hơn như vòng quay ngắn, lại không tốn nhiều thức ăn như tôm càng xanh nên vụ tôm năm nay, tôi mạnh dạn chuyển trên 2ha nuôi càng xanh sang nuôi tôm thẻ. Hi vọng sẽ gặp may mắn”.

Những rủi ro không lường

Tôm thẻ chân trắng là một loài tôm nhập nội, được đưa vào Việt Nam những năm gần đây, phát triển ở khu vực ven biển miền Trung và ĐBSCL, đặc biệt thích nghi tốt ở các vùng nước lợ. Ở Đồng Tháp dù không có nguồn nước lợ tự nhiên, song bà con nông dân đã nuôi thử nghiệm và thành công với loài thủy sản mới này.

Nhiều nông dân đã sử dụng nguồn nước ngầm trong tự nhiên thay cho nước lợ cũng như kết hợp với một số biện pháp kỹ thuật như xử lý đáy ao bằng muối, để tăng độ mặn cho môi trường. Mặc dù kết quả bước đầu cho thấy, tôm thẻ mang lại giá trị kinh tế cao, thế nhưng, nếu phát triển diện tích ồ ạt như hiện nay sẽ kéo theo nhiều hệ lụy khó lường.

Hiện nay, tôm càng xanh đang là thế mạnh riêng của tỉnh nhà, một số vùng nuôi chuyên canh đã được quy hoạch và đang phát triển đúng định hướng. Ông Lê Hoàng Vũ - Chi Cục trưởng Chi Cục Thủy sản cho biết: “Nếu nông dân phát triển nuôi tôm thẻ chân trắng trong vùng nuôi tôm càng xanh sẽ phá vỡ cấu trúc quy hoạch vùng chuyên canh. Bởi tôm thẻ chân trắng là một loài nhập nội, các vấn đề về mầm bệnh nguy hiểm rất khó kiểm soát. Trong thời gian tới, nếu tăng nhanh về diện tích và sản lượng tôm thẻ thì môi trường ngày càng bị ô nhiễm dẫn đến tình hình dịch bệnh xảy ra nhiều hơn, đặc biệt một số loại bệnh phổ biến như: bệnh đốm trắng, hội chứng hoại tử cấp tính là những bệnh nguy hiểm, làm tôm chết hàng loạt và thiệt hại trên diện rộng. Các loại dịch bệnh này lây lan rất nhanh, sẽ tác động tiêu cực đến tôm càng xanh”.

Hiện nay do tỉnh ta không có nguồn nước lợ tự nhiên, nên nông dân phải sử dụng nguồn nước giếng là chủ yếu. Do đó, với nhịp độ mở rộng diện tích nuôi tôm thẻ như hiện nay, nguồn nước ngầm trong tự nhiên sẽ bị tác động ngày càng nghiêm trọng hơn.

Bên cạnh đó, với những diện tích ao, hầm đã từng được xử lí độ mặn để nuôi tôm thẻ, sẽ rất khó sau này nếu nông dân muốn quay lại trồng lúa hoặc nuôi loại thủy sản nước ngọt khác. Vì trong quá trình nuôi tôm thẻ, một lượng lớn muối đã ngấm vào tầng đất mặt, làm thay đổi cấu trúc đặc thù của đất phù sa ở địa phương.

Hiện nay, do mới phát triển nuôi tôm thẻ nên vẫn chưa thể đánh giá đúng tiềm năng của loài thủy sản này. Theo khuyến cáo của Chi Cục Thủy sản, nông dân không nên phát triển ồ ạt và không nên phát triển diện tích trong vùng quy hoạch nuôi tôm càng xanh. Chi Cục Thủy sản sẽ tiếp tục theo dõi sát tình hình sản xuất của nông dân, quản lý chặt về con giống cũng như có những hỗ trợ kỹ thuật kịp thời cho nông dân; phối hợp với các ngành liên quan kiểm soát chặt tình hình dịch bệnh đối với tôm thẻ chân trắng.

Mỹ Lý