ASEAN quyết liệt trong vấn đề biển Đông

Trước những hành động gây lo ngại gần đây của Trung Quốc, ASEAN đang chuẩn bị những bước đi buộc nước này hợp tác trong vấn đề biển Đông.

Cuộc họp cấp Ngoại trưởng ASEAN diễn ra từ ngày 10-11.4 tại Brunei với một trong những trọng tâm là tranh chấp giữa một số thành viên với Trung Quốc trên biển Đông. Phát biểu trong cuộc họp báo kết thúc hội nghị chiều qua, Ngoại trưởng Indonesia Marty Natalegawa cho biết các ngoại trưởng đã thống nhất tổ chức một cuộc họp đặc biệt với người đồng cấp Trung Quốc trong năm nay để bàn riêng về xây dựng Quy tắc ứng xử biển Đông (COC). Thời điểm cuộc họp hiện chưa được ấn định.

Bên cạnh đó, ASEAN cũng đã chuẩn bị một tuyên bố chung về vấn đề biển Đông, Kyodo News dẫn lời giới chức ASEAN cho hay. Bản thảo tuyên bố này thể hiện quyết tâm hoàn thiện sớm COC dự kiến sẽ được chính thức đưa ra tại Hội nghị Cấp cao ASEAN vào ngày 24-25.4. Đây sẽ là tuyên bố chung đầu tiên của ASEAN về vấn đề gai góc với Trung Quốc kể từ khi căng thẳng trên biển Đông gia tăng trong vài năm qua. Bản thảo cho thấy “sự đoàn kết, thống nhất, tập trung nhằm duy trì hòa bình, tăng cường an ninh biển và bảo đảm giải quyết hòa bình các tranh chấp ở biển Đông”, theo giới chức.

Ngay khi đến Brunei để dự họp ngày 10.4, Ngoại trưởng Natalegawa đã phát biểu với báo chí: “Cách đây vài ngày, tôi đọc báo thấy Trung Quốc có kế hoạch đưa tàu du lịch đến một số hòn đảo trong vùng tranh chấp. Vậy chúng ta phải làm gì trước hành động này?”. Trước đó, Tân Hoa xã ngày 7.4 ngang nhiên đưa tin Trung Quốc sẽ đưa tàu du lịch với khoảng 2.000 khách đến quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam trong dịp lễ Quốc tế Lao động. Ông Natalegawa cho rằng cam kết kiềm chế căng thẳng của ASEAN đã “bị thách thức bởi hành động khiêu khích” của Trung Quốc, theo báo Brunei Times. Và “hành động đơn phương nhằm thay đổi hiện trạng tranh chấp” của Trung Quốc là “vi phạm những nguyên tắc căn bản” của Tuyên bố các bên về Quy tắc ứng xử trên biển Đông (DOC).

Hành động của Trung Quốc cũng khiến Tổng thư ký ASEAN Lê Lương Minh quan ngại sâu sắc. Trong cuộc gặp Tổng thống Indonesia Susilo Bambang.

Yudhoyono ngày 8.4, ông Lê Lương Minh đã kêu gọi các quốc gia thành viên, đặc biệt là nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á Indonesia, góp phần làm giảm căng thẳng trên biển Đông, theo báo Jakarta Post. “Để đạt được Cộng đồng ASEAN vào năm 2015 và tiến lên, chúng ta cần môi trường hòa bình và ổn định, và một bộ quy tắc ứng xử là hết sức quan trọng trong bối cảnh này. Chúng tôi mong sự hợp tác của các thành viên, đặc biệt là Indonesia”, Tổng thư ký Lê Lương Minh nói.

Theo Thục Minh/TNO