90% các ca ung thư phổi có liên quan đến hút thuốc lá

Ung thư phổi là một trong những bệnh ung thư đứng hàng đầu và là nguyên nhân gây tử vong cao nhất ở nam giới. Tại Việt Nam, mỗi năm có hơn 20.000 trường hợp tử vong vì bệnh ung thư phổi, đây thực sự là con số đáng báo động. Hiện nay, vẫn chưa biết chính xác nguyên nhân  gây bệnh ung thư phổi. Tuy nhiên, một số yếu tố nguy cơ đã được chứng minh góp  phần biến các tế bào trở thành ác tính. Các yếu tố nguy cơ gây ung thư phổi bao gồm hút thuốc, tiếp xúc với không khí ô nhiễm và di truyền.

Hút thuốc lá là nguyên nhân chính gây ung thư phổi

Nguyên nhân chính của ung thư phổi ở nam giới và phụ nữ là hút thuốc lá. Hiện nay, khoảng 90% các ca ung thư phổi có liên quan đến hút thuốc lá, khí radon, ô nhiễm, chất độc và các yếu tố khác đóng góp vào 10% còn lại. Thuốc lá và khói thuốc lá chứa hơn 70 hóa chất gây ung thư. Một số chất gây ung thư được tìm thấy trong khói thuốc lá bao gồm: chì (một kim loại cực độc), asen (một loại hóa chất có trong thuốc trừ sâu), cadmium (một thành phần có trong pin), isoprene (được sử dụng để sản xuất cao su tổng hợp), benzen (phụ gia xăng dầu). Khói thuốc lá làm tổn thương và giết chết các tế bào giống như sợi tóc trên các tế bào đường thở. Chúng được gọi là lông mao, các lông mao thường quét ra chất độc, chất gây ung thư, virus và vi khuẩn. Khi lông mao bị hư hỏng hoặc bị phá hủy bởi khói thuốc lá, tất cả những thứ này có thể tích tụ trong phổi và gây ra các vấn đề như nhiễm trùng và ung thư phổi.

Hít khói thuốc thụ động cũng gây ung thư phổi. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ, những người hút thuốc lá có khả năng ung thư phổi cao gấp 15 - 30 lần so với những người không hút. Những người hít phải khói thuốc lá thường xuyên cũng mắc ung thư phổi và các bệnh hô hấp khác. Một người không nghiện thuốc lá (vợ, con, những người khác) sống chung với người hút thuốc có nguy cơ phát triển ung thư phổi tăng 20 - 30% do tiếp xúc với nồng độ khói trong môi trường.

Ung thư phổi thường gặp nhiều nhất ở tuổi 50 - 75, dưới 40 tuổi ít gặp và trên 75 tuổi tỷ lệ cũng thấp. Dấu hiệu hay gặp nhất của ung thư phổi là ho kéo dài, ho có đờm lẫn máu và đau ngực cũng có thể là dấu hiệu chỉ điểm của ung thư phổi. Khi bệnh diễn tiến, người bệnh có thể mệt mỏi, thở nông, khan giọng, khó nuốt, đau xương, thở khò khè và tràn dịch màng phổi. Có khoảng 13% bệnh nhân không biểu hiện bất cứ triệu chứng nào đến khi phát hiện ra ung thư phổi. Ngoài các triệu chứng thường gặp trên, bệnh nhân thường đến bệnh viện ở giai đoạn muộn nên có thể xuất hiện các triệu chứng của di căn như di căn hạch thượng đòn; di căn não, gây tăng áp lực nội sọ và liệt thần kinh khu trú; di căn xương gây đau ở vị trí di căn, hội chứng chèn ép tĩnh mạch chủ trên gây phù mặt cổ bạnh.

Ung thư phổi rất khó phát hiện ở giai đoạn đầu và các phương pháp điều trị ung thư phổi giai đoạn cuối mang lại tiên lượng xấu. Vì vậy, ngăn ngừa những yếu tố nguy cơ từ sớm là rất quan trọng. Để bảo vệ sức khỏe của cơ thể nói chung, hai lá phổi nói riêng, yếu tố quan trọng nhất trong việc phòng ngừa ung thư phổi là bỏ hẳn hút thuốc lá.

THANH HÙNG (tổng hợp)