Thạc sĩ, cử nhân đi xuất khẩu lao động: Lương cao nhưng đâu dễ

Đề án xuất khẩu lao động có trình độ cao mở ra cơ hội cho những người có trình độ ĐH, CĐ đang thất nghiệp, nhưng để chính sách thực sự đi vào cuộc sống thì vẫn còn nhiều điều phải bàn.

Khó xuất ngoại

Tốt nghiệp chuyên ngành cơ khí trường ĐH Sư phạm kỹ thuật Vinh năm 2009, anh Trần Văn Quý (27 tuổi ở Nông Cống, Thanh Hóa) đã mất vài năm tìm việc.

Quyết tâm tìm việc đúng ngành học, có thu nhập cao nên anh đã đầu tư khá nhiều thời gian cho việc học tiếng Hàn và đăng ký đi XKLĐ tại Hàn Quốc theo chương trình Visa E7 qua công ty XKLĐ.

Sau hơn 1 năm học và chờ đợi, năm 2013 anh Quý được xuất cảnh sang Hàn Quốc làm việc tại một công ty cơ khí với mức lương khởi điểm 1.800 USD/tháng, chưa kể thời gian làm thêm.

Ngoại ngữ kém là rào cản lớn đối với lao động VN đi xuất khẩu lao động 

Sau 4 năm làm việc tại Hàn Quốc, mức lương của anh Quý giờ đã tăng lên 2.500 USD/ tháng. Thế nhưng nghĩ lại ngày đầu phải vay mượn, thậm chí “cắm” sổ đỏ nhà cửa cho ngân hàng để có hơn 8.000 USD xuất cảnh, anh vẫn còn thấm thía nỗi khổ cực của mình và gia đình.

“Vay mượn tới hơn 200 triệu đồng nên lúc nào tôi cũng đau đáu lo khoản nợ ở nhà bố mẹ phải trả. Chính việc phải bỏ ra chi phí quá cao nên sang đến nơi tôi phải làm thêm như điên, thậm chí đã có ý định nhảy việc sang nơi có lương cao hơn”, anh Quý thành thật.

Làm việc nhiều năm tại Hàn Quốc, anh Quý cho rằng điểm yếu nhất của lao động VN là hay “nhảy việc” và ngoại ngữ kém. Điều này khiến chủ doanh nghiệp không thích lao động VN bằng lao động Thái Lan, Philippines…

Anh Lê Ngọc Minh (32 tuổi, ở Hà Nội) làm việc cho một công ty thiết kế kỹ thuật cơ khí tại VN được 4 năm thì được công ty cử sang Nhật làm việc do công ty nhận được hợp đồng thiết kế xe buýt từ đối tác Nhật.

Anh thừa nhận, làm việc ở Nhật không chỉ lương cao mà còn được tiếp cận với công nghệ tiên tiến. Tuy nhiên, yêu cầu để được đi lao động tại Nhật là hết sức khắt khe. Ngoài khả năng thích ứng chuyên môn thì tiếng Nhật là vấn đề lớn với lao động VN.

Ngoại ngữ kém là rào cản lớn

Ông Nguyễn Đức Nam, Tổng giám đốc công ty cổ phần Cung ứng nhân lực quốc tế và thương mại (SONA) cho rằng, chủ trương đưa thạc sĩ, cử nhân đi XKLĐ là cơ hội tốt cho lao động có trình độ cao của VN, giúp họ tìm được việc làm có thu nhập cao ở các nước tiên tiến nếu được định hướng, tổ chức, trang bị tốt các kỹ năng cần thiết.

Ông Nam cho hay, công ty đang đưa lao động sang làm việc tại nhà máy ô tô Nissan và chuẩn bị đưa điều dưỡng viên sang làm việc tại Nhật Bản. Bên cạnh việc tuyển chọn kỹ trình độ chuyên môn, tay nghề của người lao động thì phải đặc biệt chú tâm trong việc tổ chức bồi dưỡng trình độ ngoại ngữ cũng như một số kỹ năng theo yêu cầu của sử dụng lao động.

Ông Nguyễn Xuân Vui, Giám đốc công ty CP Dịch vụ và thương mại Hàng không (Airseco) - một công ty chuyên đưa tu nghiệp sinh sang Nhật đánh giá, lao động VN có kỹ năng trong xử lý công việc khá tốt, nhưng ngoại ngữ lại kém nên không cạnh tranh được với lao động Thái Lan, Philippines, Trung Quốc.

Ông Vui cho biết, có trường hợp tốt nghiệp ĐH Ngoại thương nhưng khi sang Nhật vẫn phải học tiếng thêm 2 năm mới làm việc được.

“Chúng tôi rất hoan nghênh Bộ LĐTB&XH đưa ra đề án đưa lao động trình độ cao đi XKLĐ, nhưng vấn đề đào tạo ngoại ngữ cho người lao động cần được đặc biệt chú trọng trong chương trình đào tạo. Có như vậy lao động VN mới cạnh tranh được với lao động các nước”, ông Vui nói.

Ông Lê Xuân Luyện, nguyên Tổng giám đốc công ty CP Xây dựng, dịch vụ và hợp tác lao động (OLECO), cho rằng hiện nay lao động đã tốt nghiệp ĐH, thạc sĩ ở nước ta thất nghiệp rất nhiều, vì vậy nếu đưa những lao động này sang các nước phát triển như: Nhật Bản, Đức, Hàn Quốc… làm việc sẽ giải họ quyết được công ăn việc làm có thu nhập cao; mở mang được đầu óc và học hỏi được kinh nghiệm của các nước có trình độ công nghệ tiên tiến.

Với những lao động có tay nghề sang các nước được bố trí công việc phù hợp sẽ giúp họ phát huy được khả năng, khi về nước lại có cơ hội tiếp tục làm việc cho các công ty nước ngoài.

“Thực tế có nhiều tu nghiệp sinh đi Nhật, sau khi về nước đã đi làm cho các hãng sản xuất của Nhật ở VN. Những người này đã thạo tiếng, và tác phong trong công việc cao nên hòa nhập rất nhanh, doanh nghiệp Nhật tại VN rất thích tuyển dụng…”, ông Luyện nói.

Tuy nhiên, ông Luyện cho rằng vấn đề đặt ra phụ thuộc vào hiệp định giữa VN và nước tiếp nhận lao động. Lao động có trình độ phải đáp ứng được yêu cầu của các nước phát triển không chỉ về trình độ chuyên môn, ngoại ngữ mà cả tác phong làm việc.

Vũ Điệp/Vietnamnet.vn