Rơm rạ về đâu...

Bây giờ đang là mùa gặt. Xuân vẫn còn vương trên những hạt mưa đầu mùa. Cảm ơn xuân và phù sa bờ bãi đã giúp tôi vươn lên sau mùa lũ dữ. Tôi đã cố cháy hết mình cho hạt căng, thóc nặng. Tôi hiểu đó là tất cả kỳ vọng của những người nông dân một nắng hai sương, bốn mùa lam lũ. Vào vụ, thóc rộn ràng theo người nông dân về nhà. Thóc óng ánh vàng ngõ trước, sân sau giữa mùa nắng lớn.

Tạm biệt thóc. Từ lúc này đây, lúa không còn là lúa. Lúa bắt đầu một câu chuyện khác. Câu chuyện của rơm rạ miệt đồng.

Có lần, rơm được ở lại trên cánh đồng này. Rơm phủ đầy mặt ruộng sau mùa gặt. Chiều nhạt, người nông dân “hóa kiếp” cho rơm. Mùi khói thơm nồng cùng gió rong chơi với đám trẻ chăn trâu, thả diều cuối bãi. Rơm giờ đã thành tro, thấm đẫm vào từng thớ đất mặn mòi chờ ngày gọi mầm lúa mới vụ sau.

Lần khác, rơm theo lúa về làng, quây thành đống lớn bên góc vườn. Rơm làm nơi trú ẩn cho trò chơi “năm mười mười lăm...”. Trưa hạ, nắng như vỡ ra bởi tiếng nói cười. Rơm chia phần vui cùng lũ trẻ. Cũng có hôm rơm... buồn. Đó là khi lũ trẻ mãi chơi bỏ giấc ngủ trưa bị người lớn đòn roi, quở phạt.

Có lần, rơm xa đám trẻ. Rơm theo mẹ, theo bà vào bếp. Rơm biết thêm được nhiều câu chuyện của người nông dân. Ở đó, rơm nghe tiếng râm ran nói cười hay âu lo, phiền muộn của nhiều thế hệ trong những bữa cơm đạm bạc. Chuyện đồng áng, ruộng vườn, chuyện học hành của con cháu hay chuyện về những khó khăn của một người họ hàng xa lắc,... Những câu chuyện nối đầy không bao giờ dứt. Khói bếp ám đầy mái lá nhưng lại bừng sáng tình người trong trẻo, thanh cao.

Và cũng có lần rơm... khóc! Khi nghe bà kể với cháu về chuyện mất mùa, thiếu đói.

Câu chuyện dẫu có lúc buồn, nhưng trong hành trình bất tận, lúa - rơm vẫn mãi vẹn nguyên với người nông dân và đất đai, bờ bãi...

Đình Thảo