Thương hoài chái bếp sau nhà

Vốn người nhà quê nên trong kí ức của mình tôi vẫn thương hoài chái bếp, nơi mỗi chiều má tôi vẫn thả lên trời một làn khói trắng vừa đủ để bọn tôi dù có đang chơi cút bắt ở nhà chú tư hay đang thả diều ngoài đồng cũng biết mà về nhà cho kịp bữa cơm.

Bọn nhóc gồm bốn chị em tôi chỉ việc lâu lâu nhìn về hướng bếp nhà mình xem có khói lên chưa, hễ có thì í ới gọi nhau về rồi nhảy ùm xuống con mương nhỏ trước nhà tắm cho sạch sẽ, lên thay đồ xong thì cơm vừa chín. Chị hai lúi húi phụ má dọn chén, tôi xếp ghế, con tư bưng nồi, thằng út là sướng nhất vì chỉ việc ngồi chờ.

Chái bếp sau nhà đã gắn với những năm tháng tảo tần của má. Cứ mỗi năm, ngay từ đầu mùa nắng má với ba đã chặt và phơi đầy liên tiếp mấy sân củi, chất để dành hết cự này đến cự khác. Số củi ấy đủ cho nhà tôi dùng suốt năm. Mồi lửa của má là những lá dừa khô đã được róc và phơi thật cẩn thận, bó thành từng bó và xếp vào góc bếp.

Má kĩ tính lắm, rổ rá hay nồi niêu gì treo đâu, máng đâu thì phải để lại đúng y chỗ đó sau mỗi lần sử dụng, má nói: “Để khỏi mất công tìm”. Chị em tôi đã học được cái tính chu toàn và vén khéo ấy của má từ nhỏ, để giờ đây chúng tôi lại dạy cho con mình những điều tương tự.

Tôi vẫn nhớ như in hình ảnh cả nhà ngồi quây quần bên mâm cơm. Mùi thơm của nồi cá kho khô đủ đánh thức vị giác và sự thèm ăn của từng đứa chúng tôi. Mùa lũ, ba thường hái về một chùm bông súng đồng. Vài con cá linh non kho lạt dầm me, bông súng đồng bóp gỏi, vậy mà nồi cơm hết lúc nào không hay.

Giờ chị em tôi đều đã có gia đình nhỏ của mình, vợ chồng tôi ở chung với ba má, nhà cũng từ quê ra phố để tiện việc đi làm, mấy đứa con đi học. Không còn chái bếp sau nhà mà thay bằng một gian bếp tươm tất tiện nghi với đầy đủ bếp ga, bếp điện. Cũng không còn củi, không còn lá dừa để má tôi phơi. Cái hiện đại là cần thiết, mà sao vẫn thấy thiêu thiếu một thứ gì như làn khói trắng bay lên mỗi chiều về và dáng má lụi hụi làm cơm ở chái bếp nhà sau cùng nụ cười giòn tan của bọn nhóc chúng tôi.

Nguyễn Giang San