Các cách làm giảm khả năng bị sét đánh

Sét - hiểm họa đối với xã hội (internet)

Mỗi năm, trên thế giới, sét đánh chết khoảng 5.000 người, làm hàng trăm người bị thương. Tại tỉnh Đồng Tháp, thiệt hại về người do sét đánh đứng thứ hai sau lũ lụt, bình quân mỗi năm có 5 người bị sét đánh chết. Người bị thương do sét đánh mắc phải các bệnh mất trí, thiếu tập trung, rối loạn giấc ngủ, tê liệt, choáng váng và suy nhược. Phòng, chống sét tuyệt đối là điều không thể đối với loài người hiện nay. Không chỉ Việt Nam mà cả thế giới , cũng có thể nghiên cứu để giảm thiểu tác hại của loại thiên tai này. Tuy nhiên, việc chủ động tìm nơi tránh sét có thể làm giảm đáng kể khả năng bị sét đánh.

Thực hiện quy tắc nghe, nhìn

Khi nghe bản tin dự báo, cảnh báo thời tiết cần có biện pháp phòng tránh phù hợp. Khi làm ở khu vực nào đó, ta để ý trước các nơi có thể trú mưa và tránh sét an toàn; phải tính được thời gian từ chỗ làm việc đến nơi an toàn. Thường thì cơn giông kéo đến rất nhanh, trong vòng 15 phút và di chuyển với tốc độ 40km/h. Nói chung, khi ta đang ở nơi không an toàn thì cần phải để ý đến các dấu hiệu của giông như: mây đen, không khí lạnh, gió.

Khi sét xảy ra, thoạt tiên ta thấy tia chớp lóe lên và sau đó là có tiếng sấm kèm theo. Nếu tính khoảng cách thời gian từ lúc tia chớp lóe lên và lúc ta nghe thấy tiếng sấm thì có thể xác định được khoảng cách tới nơi sét xảy ra, bằng cách chia số giây cho 3. Ví dụ: đếm được 3 giây thì sét cách vị trí đứng là 3/3=1km. Nếu như khoảng cách thời gian đếm được từ khi thấy chớp và nghe tiếng sấm nhỏ hơn 30 giây, thì bạn bạn đã nằm trong tầm ngắm của tia sét và phải cẩn thận. Nếu thời gian này nhỏ hơn 20 giây, thì phải di chuyển đến nơi an toàn.

Khi ta nghe thấy tiếng sấm đầu tiên, bất kể là gì cũng cần phải thấy nguy hiểm đã đến. Sét có thể đánh cách xa nơi có mưa đến 15-20km.

Tránh sét khi đang ở trong nhà

Khi trời sắp xảy ra mưa giông, biện pháp tránh sét tốt nhất là chúng ta nên về nhà. Chỗ an toàn để tránh sét là tòa nhà, hay công sở có lắp đặt hệ thống chống sét (đơn giản nhất là cột thu lôi franklin). Khi ở trong nhà thì nên đứng xa cửa sổ, cửa ra vào, các đồ dùng điện, tránh các chỗ ẩm ướt như: buồng tắm, bể nước, vòi nước, không nên dùng điện thoại; nên rút phích cắm các thiết bị điện trước lúc giông gần xảy ra. Với các đường dây điện thoại hay dây điện vì nối với lưới bên ngoài nên rất có thể bị ảnh hưởng sét đánh lan truyền. Ta nên tránh xa các dây này và các vật dùng điện với khoảng cách ít nhất 1m. Vô tuyến nối với dây anten để ngoài trời cũng rất cần rút ra khi có giông.

Tránh sét khi đang ở ngoài trời

Trong trường hợp không kịp chạy tìm nơi ẩn náo an toàn, tuyệt đối ta không dùng cây cối làm chỗ trú mưa, tránh các khu vực cao hơn xung quanh, tránh xa các vật dụng kim loại như xe đạp, máy, hàng rào sắt; tìm chỗ khô ráo; nếu xung quanh có cây cao hơn thì nên tìm chỗ thấp, tìm vị trí cây thấp. Người ở vị trí càng thấp càng tốt, tay ôm cổ. phần tiếp xúc của người với mặt đất là ít nhất; nên nhón chân, không được nằm xuống đất; đứng xa các vật cao, ra ngay khỏi những nơi chứa nước như: ao, mương...; không đứng thành nhóm người gần nhau. Nếu như bạn cảm thấy tóc bị dựng lên (như cảm giác điện khi sờ tay trước mặt tivi) thì có nghĩa là có thể bị sét đánh; lập tức cúi đầu xuống lấy tay che tai, không nằm xuống đất hay đặt tay lên đất. Đối với các vật có bề mặt kim loại như xe buýt, tàu hỏa, ô tô,... nếu không thò người ra ngoài và không chạm đến vỏ bọc thì ở những chỗ này an toàn. Ngược lại, đối với ô tô, tàu thủy để hở hay không có vỏ bọc kim loại thì lại nguy hiểm. Sau khi nghe thấy tiếng sét 30 phút thì ta có thể trở lại làm việc bình thường.

Cấp cứu người bị sét đánh

Người bị sét đánh thường chết ngay tức khắc, nhưng cũng có nhiều trường hợp nhẹ, nạn nhân thoát chết, song cần phải được cấp cứu kịp thời. Bệnh cảnh lâm sàng của người bị sét đánh giống như người bị điện giật. Nạn nhân ngất xỉu, ngừng thở, tim ngừng đập, mất tri giác, da tím xanh, chỗ bị sét đánh trên cơ thể cháy sém. Khi có người bị sét đánh, chúng ta đặt nạn nhân lên chỗ khô ráo, bằng phẳng, nới rộng quần áo để nạn nhân dễ thở; khẩn trương làm ngay hô hấp nhân tạo kết hợp hà hơi thổi ngạt và xoa bóp tim ngoài lồng ngực. Cứ 5 lần xoa bóp tim ngoài lồng ngực thì hô hấp nhân tạo hoặc thổi ngạt một lần, làm liên tục như thế 60-90 phút. Cách này đã cứu sống nhiều trường hợp mà lúc đầu tưởng là đã chết. Từ lúc bị sét đánh đến lúc được cấp cứu, nếu không quá 7 phút thì gần 90% trường hợp có thể cứu sống, nếu để chậm quá thời gian này thì chỉ khoảng 10% được cứu sống. Khi nạn nhân tỉnh lại, cần được đưa ngay đến bệnh viện để tiếp tục theo dõi phòng ngừa những diễn biến xấu sau đó.

TN