Nghiện thuốc lá, dễ đột quỵ

Nghiên cứu y học cho thấy các yếu tố nguy cơ tim mạch chung như hút thuốc lá, tăng huyết áp, xơ vữa mạch máu, đái tháo đường… cũng là các yếu tố nguy cơ đột quỵ. Riêng thuốc lá là nguy cơ rất cao dẫn đến đột quỵ. Ước tính, người hút thuốc lá nhiều hơn 1 gói/ngày thì nguy cơ đột quỵ tăng lên gấp 4 lần, còn hút thuốc ít hơn thì nguy cơ đột quỵ cao gấp đôi so với bình thường. Nếu ngưng hút thuốc từ 2 năm trở lên, nguy cơ đột quỵ bắt đầu giảm xuống, và ngưng được 5 năm thì nguy cơ trở về bằng với người không hút thuốc.

Nghiện thuốc lá, dễ đột quỵ. Ảnh: I.T

Điển hình mới nhất như trường hợp 1 là người bệnh Đỗ Văn H., 42 tuổi, ngụ tại TPHCM, hiện là doanh nhân, có thói quen hút thuốc lá 1,5 - 2 gói/ngày trong vòng 10 năm nay. Cách đây 1 tuần, vào lúc 2 giờ sáng, người nhà phát hiện ông H. đột ngột khó nói, méo mặt, xoay mắt và đầu sang một bên, liệt nửa người trái, không tiếp xúc. Người bệnh nhanh chóng được cấp cứu tại BV ĐH Y Dược vào lúc 3 giờ 30 sáng. Quy trình báo động đỏ về đột quỵ mới nhất và hiện đại ngang tầm quốc tế đã được khởi động trong đêm, tranh thủ từng phút cứu người bệnh với sự tham gia tổng lực của các y bác sĩ của Khoa Cấp cứu, đơn vị đột quỵ Khoa Thần kinh, Khoa Chẩn đoán hình ảnh và ê kíp y bác sĩ Can thiệp mạch máu não. Ông H. được khám, chụp CT khẩn và được chẩn đoán nhồi máu não vùng thân não, tắc động mạch đốt sống thân nền. Người bệnh được chích thuốc tiêu sợi huyết tĩnh mạch và chuyển ngay lên phòng can thiệp chỉ trong 1 giờ sau đó. Qua hình chụp DSA cho thấy người bệnh bị tắc động mạch thân nền, được tái thông động mạch tắc bằng kỹ thuật mới kết hợp hút bằng ống thông lớn và kéo huyết khối bằng stent. 6 giờ sau khi can thiệp, người bệnh phục hồi nhanh chóng, nói chuyện được tuy còn ngọng, bớt yếu liệt nửa người, không còn xoay mắt và đầu sang bên, tỉnh táo tiếp xúc tốt. 3 ngày sau can thiệp, người bệnh hồi phục gần như hoàn toàn, nói chuyện rõ, không yếu liệt chi, tỉnh táo hoàn toàn.

Một số bệnh lý gây đột quỵ có tính gia đình như dị dạng mạch máu, túi phình mạch máu não, hoặc các bất thường tắc nghẽn mạch máu bẩm sinh… nên khi người bệnh được chẩn đoán các bệnh này, thì người thân trong gia đình cũng nên được tầm soát các bệnh lý tương tự. Đột quỵ nếu xảy ra thường rất nặng nề, nên phòng bệnh hơn chữa bệnh bằng cách kiểm soát các yếu tố nguy cơ như không hút thuốc, hạn chế bia rượu, tập thể dục đều đặn, giữ cân nặng, huyết áp lý tưởng và khám sức khỏe định kỳ mỗi năm. Người bệnh bị đột quỵ được tiếp cận điều trị càng sớm thì tiên lượng càng tốt. Đột quỵ lấp mạch não có thời gian vàng rất ngắn chỉ từ 3 - 6 giờ, nên cần nhận thức được “thời gian là não”, chạy đua với thời gian để đưa người bệnh đến cơ sở y tế có điều trị đột quỵ chuyên sâu nhanh nhất có thể.

TS-BS NGUYỄN MINH ANH

Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM (SGGPO)