Quan tâm bảo tồn và phát triển bền vững Di tích Quốc gia Vườn Quốc gia Tràm Chim

Sáng nay (9/12), tại Vườn Quốc gia (VQG) Tràm Chim (huyện Tam Nông) diễn ra lễ đón nhận Quyết định VQG Tràm Chim trở thành di tích, danh lam thắng cảnh cấp Quốc gia.

Mùa hoa hoàng đầu ấn ở Vườn Quốc gia Tràm Chim. Ảnh: Nguyễn Văn Hùng

Lại một lần nữa VQG Tràm Chim đón nhận tin vui vì cách đây 3 năm, Vườn được công nhận là khu Ramsar thứ 2000 của thế giới, thứ 4 của Việt Nam. Song, để giữ gìn, phát huy giá trị di tích, vấn đề bảo tồn và phát triển bền vững VQG Tràm Chim cần được hết sức chú trọng.

Là 1 trong 8 khu vực bảo tồn các loài chim quan trọng nhất của Việt Nam, VQG Tràm Chim có diện tích tự nhiên là 7.313ha, là nơi trú ngụ của 231 loài chim nước, trong đó có 32 loài có giá trị bảo tồn, quý hiếm như sếu đầu đỏ, công đất, già đãy, giang sen,... đang có nguy cơ tuyệt chủng, có 130 loài cá nước ngọt, chiếm khoảng 40% số loài cá của ĐBSCL và các loài lưỡng cư, bò sát khác. Đất ngập nước Tràm Chim đã và đang mang lại những lợi ích về mặt kinh tế cũng như môi trường, sinh thái cho người dân trong vùng như: thực hiện chức năng bổ sung nước ngầm, điều tiết lũ, cải thiện chất lượng nước cũng như tạo ra sinh cảnh, nơi ăn, chốn ở cho nhiều loài động, thực vật có thể sinh sống hài hòa với nhau.

Với điều kiện tự nhiên, cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp, có nhiều động thực vật quý hiếm mà những năm gần đây lượng khách đến VQG Tràm Chim không ngừng tăng cao (từ khoảng 1.000 lượt khách/năm trước năm 2000, đến năm 2012 số lượng khách đã lên đến 20.000 lượt khách/năm; riêng 9 tháng đầu năm 2015 đón gần 100.000 lượt khách, dự kiến cả năm 2015, đón 150.000 khách đến học tập, nghiên cứu, tham quan du lịch). Nay VQG Tràm Chim trở thành di tích danh lam thắng cảnh cấp Quốc gia, có thể lượng khách sẽ còn tăng lên. Vấn đề đáng quan tâm là làm sao tiếp tục bảo tồn và phát triển bền vững VQG Tràm Chim. Ông Nguyễn Văn Hùng - Giám đốc VQG Tràm Chim cho biết, VQG trở thành di tích Quốc gia là niềm vui, tự hào không chỉ riêng cán bộ, nhân viên VQG mà là của lãnh đạo và nhân dân tỉnh nhà. Song song đó, cũng có nỗi lo là làm sao phát triển cho đồng bộ, vừa thu hút đông khách du lịch nhưng vẫn bảo tồn bền vững được VQG.

Tiến sĩ Ngô Văn Bé, giảng viên Trường Đại học Đồng Tháp - người có nhiều năm nghiên cứu văn hóa, du lịch ĐTM cho rằng, các khu, điểm du lịch sinh thái bất cứ đâu cũng cần phải bảo tồn, nếu không bảo tồn sẽ không còn khu sinh thái. Ranh giới giữa bảo tồn và phát triển khu sinh thái là rất mong manh, nếu không cẩn thận sẽ dễ phá vỡ. Ngày nay, VQG đã được công nhận là khu Ramsar, di tích Quốc gia, do đó lượng khách đến tham quan nhiều là tất yếu, song phải đặc biệt chú ý đến môi trường sống cho động thực vật, trong đó có vấn đề tiếng ồn, ánh điện về đêm.

Để bảo tồn và phát triển bền vững di tích Quốc gia VQG Tràm Chim, theo ông Nguyễn Văn Hùng, thời gian tới VQG tiếp tục đặc biệt chú ý đến việc bảo tồn cảnh quan thiên nhiên, bảo tồn nguồn gen động thực vật quý hiếm. Quá trình xây dựng và bảo vệ VQG Tràm Chim sẽ thực hiện đồng bộ, trong đó việc bảo tồn đa dạng sinh học của VQG chẳng những phải bảo vệ các loài sinh vật quý hiếm mà phải bảo tồn nơi cư trú của các loài. Từ nay đến năm 2020 và tầm nhìn những năm tiếp theo, VQG thực hiện theo các mục tiêu bảo tồn đã được Chính phủ phê duyệt; tăng cường tuyên truyền giáo dục nâng cao nhận thức, hoạt động nghiên cứu khoa học và hợp tác quốc tế; tổ chức thực hiện tốt Dự án bảo tồn và phát triển bền vững VQG Tràm Chim giai đoạn 2013 - 2020, Dự án an sinh xã hội,... Ngoài ra, đơn vị sẽ kêu gọi các tổ chức, cá nhân đầu tư xây dựng, quản lý bảo vệ và khai thác du lịch sinh thái bền vững; phối hợp chặt chẽ với các ngành trong việc quản lý bảo vệ rừng, du lịch sinh thái, tuyên truyền giáo dục và phát triển an sinh xã hội bền vững.

VQG Tràm Chim là nơi còn gìn giữ được gần như hoang sơ của hệ sinh thái ĐTM, là tài sản thiên nhiên vô cùng quý giá không chỉ cho sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ môi trường hiện tại mà còn cho mai sau. Do đó, dù là có đầu tư phát triển du lịch sinh thái đến đâu cũng cần đặc biệt quan tâm đến bảo tồn và phát triển bền vững di tích Quốc gia này.

Hữu Nghĩa