Kết quả nổi bật sau 3 năm thực hiện Nghị quyết Đại hội Liên minh Hợp tác xã tỉnh Đồng Tháp lần thứ V

ĐTO - 3 năm qua, thực hiện Nghị quyết Đại hội Liên minh Hợp tác xã (HTX) tỉnh lần thứ V, Liên minh HTX tỉnh Đồng Tháp đã có nhiều nỗ lực, phấn đấu hoàn thành tốt nhiệm vụ, góp phần đưa kinh tế tập thể (KTTT), HTX trên địa bàn tỉnh đạt được nhiều kết quả nổi bật, phát triển khá toàn diện, cả về số lượng và chất lượng. Đặc biệt, xuất hiện ngày càng nhiều những mô hình mới hoạt động hiệu quả, mang lại nhiều lợi ích cho thành viên.

Mô hình “Máy cấy 3 trong 1” tại Hợp tác xã Mỹ Đông 2 giúp nông dân thay đổi tập quán sản xuất lúa truyền thống. Ảnh: M.NHÂN

Xuất hiện ngày càng nhiều những mô hình tiên tiến

Theo Liên minh HTX tỉnh, trong 3 năm qua, toàn tỉnh thành lập mới 61 HTX, tính đến cuối tháng 6/2020, toàn tỉnh có 210 HTX; thu hút trên 54.000 thành viên; tổng vốn điều lệ gần 299 tỷ đồng, tăng 77% so với đầu nhiệm kỳ, vốn hoạt động trên 1.080 tỷ đồng. Có 40 HTX có tổ chức cơ sở Đảng, các tổ chức Đảng đã thể hiện tốt vai trò là hạt nhân chính trị, lãnh đạo HTX hoạt động có hiệu quả, đúng theo chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; thực hiện tốt việc sản xuất, liên kết và tiêu thụ sản phẩm.

Giai đoạn 2017 - 2020, hầu hết các HTX được tổ chức và hoạt động phù hợp với Luật HTX năm 2012, năng lực nội tại được nâng lên, từng bước khắc phục những tồn tại, yếu kém trong tổ chức, quản lý và hoạt động. Nhiều HTX đổi mới phương thức quản lý, điều hành, định hướng hoạt động, tổ chức thêm ngành nghề, dịch vụ mới, đẩy mạnh liên doanh, liên kết. Bên cạnh đó, một số HTX tổ chức sản xuất theo chuỗi giá trị, ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật (KHKT) để sản xuất theo hướng giảm giá thành, theo tiêu chuẩn GAP. Từ đó, chất lượng sản phẩm được nâng cao, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường. Có thể kể đến như mô hình “Cây xoài nhà tôi” tại HTX sản xuất và tiêu thụ Xoài Mỹ Xương triển khai công nghệ blockchain để truy xuất nguồn gốc; mô hình “Áp dụng công nghệ 4.0 vào sản xuất” tại HTX dịch vụ nông nghiệp Mỹ Đông 2; mô hình “Ruộng nhà mình” gắn với liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm tại HTX dịch vụ nông nghiệp Thuận Tiến (xã Gáo Giồng, huyện Cao Lãnh)...

Theo đánh giá của Liên minh HTX tỉnh, các mô hình liên kết có ứng dụng tiến bộ KHKT đã tạo ra chuyển biến tích cực, giúp người nông dân phát triển sản xuất bền vững và tạo ra những sản phẩm nông nghiệp có thương hiệu. Bước đầu các mô hình đã tạo nền tảng liên kết giữa doanh nghiệp với nông dân, đảm bảo đầu ra cho nông sản có thị trường tiêu thụ ổn định, thông qua các ràng buộc trách nhiệm giữa các nhóm tác nhân tham gia chuỗi. Việc tạo ra các mặt hàng nông sản an toàn được quản lý theo chuỗi sẽ minh bạch được sản phẩm, tăng giá trị sản phẩm.

Đặc biệt, cùng với các mô hình liên kết tiêu thụ ứng dụng tiến bộ KHKT, hiện nay, thông qua mô hình Hội quán ý thức sản xuất sạch, bảo đảm các yêu cầu, tiêu chuẩn về chất lượng, an toàn thực phẩm của người dân đã dần được nâng lên. Từ đó có rất nhiều chuỗi liên kết thuộc nhiều lĩnh vực được hình thành như: cây ăn trái, hoa màu, cá tra, du lịch... Ngoài ra, mô hình Hội quán cũng là nền tảng hình thành và phát triển các HTX mới, đến nay, trong 100 Hội quán, với khoảng 5.600 thành viên đã có 21 HTX được thành lập trên cơ sở 22 Hội quán nông dân. Qua đó, mở ra hướng đi mới, phù hợp với định hướng tái cơ cấu ngành nông nghiệp (TCCNN) gắn với xây dựng nông thôn mới (NTM) của tỉnh Đồng Tháp.

Bên cạnh công tác tổ chức sản xuất, giai đoạn 2017-2020, nhờ kết hợp nhiều giải pháp như đào tạo, thu hút nguồn nhân lực, xúc tiến thương mại, kết nạp thành viên mới, huy động vốn góp của thành viên và từ bên ngoài để đầu tư xây dựng cơ sở vật chất, nhờ đó năng lực nội tại của các HTX được nâng lên. HTX cũng góp phần thúc đẩy sản xuất của thành viên và phát triển kinh tế hộ thông qua việc hỗ trợ sản xuất và tiêu thụ sản phẩm cho thành viên và thực hiện tốt vai trò là tổ chức trung gian tiếp nhận hỗ trợ của Nhà nước đối với thành viên, hộ dân. Từ những mô hình hoạt động của mình, các HTX đã tích cực tham gia thực hiện Đề án TCCNN. Hiện tại, đã có 40 HTX tham gia Dự án chuyển đổi nông nghiệp bền vững. Sự phát triển của các HTX góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế, cơ cấu lao động ở nông thôn, nhiều HTX tham gia xây dựng kết cấu hạ tầng ở nông thôn. Thực tiễn cho thấy, những HTX hoạt động có hiệu quả góp phần giúp địa phương hoàn thành tiêu chí số 13 và đóng góp tích cực vào việc hoàn thành các tiêu chí về thu nhập, giao thông, thủy lợi, điện, hộ nghèo, môi trường trong xây dựng NTM.

Để tạo động lực giúp HTX phát triển, giai đoạn 2017 - 2020, Liên minh HTX tỉnh đã thực hiện tốt nhiệm vụ được Tỉnh ủy, UBND tỉnh giao, nhất là tích cực tham mưu trong việc cụ thể hóa và triển khai thực hiện các chỉ đạo của Trung ương về phát triển KTTT, HTX phù hợp với điều kiện của tỉnh; tham mưu UBND tỉnh kiến nghị các bộ, ngành xem xét tháo gỡ khó khăn về thuế và tín dụng nội bộ trong HTX nông nghiệp; tham mưu, đề xuất các chính sách hỗ trợ phát triển HTX; tổ chức thành công 2 cuộc hội thảo về lĩnh vực phát triển HTX có sự tham gia của các diễn giả đến từ Nhật Bản và Cộng hòa Liên bang Đức; tổ chức nhiều lớp bồi dưỡng chuyên môn cho cán bộ HTX; tích cực tư vấn hỗ trợ củng cố nâng cao hiệu quả hoạt động của các HTX; tạo điều kiện cho các HTX tham gia hội chợ, khảo sát thị trường, đẩy mạnh xúc tiến thương mại...

Hợp tác xã Thuận Tiến ứng dụng máy bay phun thuốc giúp tiết kiệm nhân công, bảo vệ sức khỏe cho nông dân

Tiếp tục nâng cao hiệu quả hoạt động của các HTX

Có thể nói, giai đoạn 2017-2020, khu vực KTTT, HTX của tỉnh đã có bước phát triển mạnh mẽ, trở thành mục tiêu hướng đến của các địa phương gắn với các đề án quan trọng của tỉnh như TCCNN, xây dựng NTM, đặc biệt là phát triển mạnh mô hình Hội quán. Đây là bước đệm quan trọng để hình thành các HTX kiểu mới đúng bản chất theo Luật HTX năm 2012. Những kết quả này là hành trang vững chắc cho Đồng Tháp bước vào nhiệm kỳ mới 2020-2025.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, khu vực KTTT, HTX của tỉnh vẫn còn những hạn chế, tồn tại. Cụ thể như phần lớn các HTX có quy mô nhỏ, năng lực nội tại yếu, cơ sở vật chất còn thiếu, lạc hậu, ít vốn nên chưa tổ chức được nhiều dịch vụ, lợi ích kinh tế mang lại cho HTX và thành viên chưa nhiều...

Theo nhận định, 5 năm tới, nông nghiệp tỉnh ta nói riêng, cả nước nói chung vẫn còn đối mặt với nhiều khó khăn, thử thách. Trong đó, hội nhập sâu rộng kinh tế quốc tế mở ra nhiều cơ hội phát triển, nhưng cũng có những thách thức đan xen; nhu cầu của thị trường về sản phẩm có chất lượng cao, an toàn, có nhãn hiệu, truy xuất nguồn gốc, đòi hỏi nông dân, HTX phải tổ chức lại sản xuất theo hướng liên kết sản xuất và tiêu thụ theo chuỗi giá trị, tạo ra sản phẩm an toàn đáp ứng nhu cầu thị trường.

Theo ông Nguyễn Văn Hiếu - Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Đồng Tháp, để tạo được sự chuyển biến mạnh mẽ trong phát triển KTTT, HTX trong nhiệm kỳ 2020 - 2025; Liên minh HTX tỉnh cần tập trung thực hiện 4 nhiệm vụ trọng tâm. Trước hết, cần thực hiện tốt công tác tham mưu cho Tỉnh ủy, UBND tỉnh về phát triển KTTT, HTX; đẩy mạnh tuyên truyền vận động thành lập mới HTX ở những nơi có điều kiện, từ mô hình Hội quán trong các lĩnh vực ngành nghề, nhất là những vùng sản xuất hàng hóa tập trung, làng nghề; không đặt nặng chỉ tiêu số lượng HTX được thành lập mà cần quan tâm đến chất lượng, hiệu quả hoạt động của HTX sau khi được thành lập; trong nhiệm kỳ, phấn đấu thành lập mới 35 HTX, 1 liên hiệp HTX; xây dựng mô hình HTX điển hình gắn với vùng chuyên canh và xây dựng nhãn hiệu hàng hóa, trong đó có 5 HTX sản xuất theo chuỗi giá trị.

Thứ hai, hoạt động của HTX có hiệu quả hay không thì nguồn nhân lực được xem là thành tố quyết định, trong nhiệm kỳ tới, Liên minh HTX sẽ tiếp tục đẩy mạnh và nâng cao hiệu quả hoạt động đào tạo, tập huấn và triển khai thực hiện chính sách thu hút người trẻ, nguồn nhân lực được đào tạo bài bản, có trình độ chuyên môn phù hợp vào làm việc trong các HTX nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho HTX.

Nhiệm vụ tiếp theo là tập trung nâng cao hiệu quả hoạt động của các HTX theo hướng mở rộng quy mô sản xuất bằng cách kết nạp thêm thành viên, hoặc hợp nhất, sáp nhập khi có điều kiện; đẩy mạnh liên kết, hợp tác giữa các HTX với nhau, HTX với các thành phần kinh tế khác, tổ chức sản xuất theo chuỗi giá trị, ứng dụng tiến bộ KHCN từng bước nâng cao năng lực cạnh tranh của HTX; củng cố các HTX yếu kém, giải thể các HTX ngưng hoạt động; phấn đấu đến năm 2025 có 60% HTX hoạt động đạt loại khá trở lên; HTX yếu kém còn dưới 10%; không còn HTX ngừng hoạt động kéo dài.

Để thực hiện tốt chức năng đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các HTX thành viên, đồng thời tư vấn hướng dẫn hỗ trợ các HTX trong việc nâng cao hiệu quả hoạt động thì công tác kiện toàn về tổ chức bộ máy và nâng cao hiệu quả hoạt động của Liên minh HTX tỉnh cũng là một trong những nhiệm vụ quan trọng cần được tập trung triển khai trong nhiệm kỳ tới. Tiếp tục đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực, trình độ chuyên môn nghiệp vụ về KTTT, HTX, đến năm 2025 có 100% cán bộ làm công tác tư vấn, hỗ trợ HTX được tham gia đào tạo, bồi dưỡng về chuyên môn, nghiệp vụ phù hợp với vị trí việc làm và nhiệm vụ được giao. Đổi mới phương thức và lề lối làm việc phù hợp với yêu cầu, tính chất nội dung hoạt động của tổ chức Liên minh HTX, mọi hoạt động phải hướng về HTX, vì lợi ích của các HTX thành viên và đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của các HTX thành viên. Tiếp tục thực hiện đồng bộ các giải pháp, nhất là công tác tuyên truyền để phát triển thành viên Liên minh HTX tỉnh, phấn đấu đến năm 2025 có 90% HTX đang hoạt động là thành viên Liên minh HTX tỉnh.

Với những kết quả đạt được và định hướng mang tính chiến lược của Liên minh HTX tỉnh trong nhiệm kỳ mới, các HTX tin tưởng nhiệm kỳ mới, kinh tế hợp tác sẽ có bước phát triển mạnh hơn. Đồng thời, kỳ vọng Liên minh HTX với vai trò đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của thành viên sẽ tiếp tục tham mưu những chính sách hỗ trợ phát triển HTX. Ông Nguyễn Anh Dũng - Giám đốc HTX giống nông nghiệp Định An, Lấp Vò chia sẻ: “Nhiệm kỳ tới, chúng tôi mong muốn Trung ương, tỉnh có nhiều chính sách hỗ trợ HTX, nhất là chính sách về tín dụng, khuyến khích doanh nghiệp, HTX đầu tư vào chuỗi giá trị, chính sách về đầu tư đầu tư máy móc, trang thiết bị sản xuất theo quy trình hiện đại, đáp ứng nhu cầu thị trường...”.

MN