Tức Dụp - nơi tiếng vọng kiêu hùng

Tức Dụp - ngọn đồi quanh năm được bao phủ bởi màu xanh của khát vọng và chiến thắng. Nơi ấy, còn hội tụ những cảnh sắc huyền ảo tựa chốn bồng lai, thấm đẫm những truyền thuyết thần bí thiên sử hào hùng với điểm son của chuỗi chiến công hiển hách. 

Bảo tàng những kỷ vật chiến tranh vô giá 

Có tên nguyên thủy “Tưk Chúp” (tiếng Khmer), nghĩa là “nguồn nước thần thánh” do thanh điệu ở hai âm tiết này đều ở âm vực cao nên người Việt khó phát âm diễn ra hiện tượng dị hóa thành âm vực thấp “Tức Dụp” như bấy giờ.  

Tức Dụp đứng sừng sững, hiên ngang như Phượng Hoàng khổng lồ sải cánh ôm trọn đồng ruộng mênh mông, bát ngát trên địa bàn huyện Tri Tôn. Ngọn đồi có hình thù độc đáo như một “mâm trứng đá” bao gồm hệ thống hang động đan xen chằng chịt trong lòng đồi. Tương truyền, Tức Dụp còn ẩn chứa huyền thoại về các vị Tiên Ông khiêng đá hay Tiên Nữ hạ phàm“du sơn ngoạn thủy”  kiến tạo nên ngọn đồi này. 

“Ôi Tức Dụp đội non mà lớn. Ôi Tức Dụp gạt đạn mà đi” 

Câu hát tha thiết đã đưa người chiến sĩ cách mạng quả cảm năm xưa trở về căn cứ địa cách mạng, pháo đài vững chắc của quân dân An Giang trong công cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Bước qua tuổi 80, không ít lần vào sanh ra tử dưới bom rơi lửa đạn của những trận chiến năm nào, nguyên Bí thư Tỉnh ủy An Giang - Nguyễn Hữu Khánh (tự Út Vũ) dù ở những cương vị nào mà Đảng và Nhà nước giao phó nhưng ông vẫn không khỏi xúc động khi đến thăm Tức Dụp. 

Ông kể, những năm kháng chiến chống thực dân Pháp và chống Mỹ, Tức Dụp là căn cứ quân sự và làm nơi trú ẩn cho hàng trăm chiến sĩ hoạt động trong suốt thời gian dài. Từ giữa tháng 6-1968, nhằm ngăn chặn sự càn quét khắp nơi của quân địch, lực lượng đặc công của ta đã đánh vào Tri Tôn, tiêu diệt nhiều sinh lực địch, mở rộng vùng giải phóng. Mỹ cay cú do thất bại và khi biết Tức Dụp - đầu não căn cứ cách mạng của quân ta, nên đêm 16, rạng sáng 17-11-1968, địch bắt đầu mở chiến dịch tiến công 128 ngày đêm đầy ác liệt.

Những thước phim “sử ca” trên ngọn đồi oai hùng ấy cứ lần lượt hiện về trong cõi nhớ của người “cựu binh già vui vẻ”. Mới đây, bằng cả tấm chân tình chú Út đã trao tặng kỷ vật thời chiến tranh là “chiếc xe Jeep” cho Khu Du lịch Tức Dụp mà lâu nay gia đình ông đã cất giữ, nâng niu như một báu vật. Chiếc xe từng đồng hành với ông trong rất nhiều năm qua bao miền sương gió, bất kể những gian khổ, hiểm nguy như người bằng hữu thân tình cùng chung nhiệm vụ. Trên mỗi con đường đi xe qua còn chở đầy những câu chuyện đầy bi - tráng của anh bộ đội Cụ Hồ ngang dọc khắp chiến trường. 

Ông còn cho biết, những năm qua, ông đã sưu tầm thêm khá nhiều những kỷ vật từ đồng đội cũ. Và, ông sẽ chọn một ngày đẹp trời để trao lại cho Tức Dụp với ước vọng là nơi đây sẽ trở thành một “Bảo tàng quân dụng chiến tranh. Cứ để trưng bày ở đây, không cần nói gì nhiều nhưng mọi người đều hiểu, đều yêu và đều xúc cảm dạt dào”. 

Chiếc xe Jeep được quân đội Mỹ sử dụng trong chiến tranh Việt Nam

Làm du lịch không phải chỉ biết “ăn mòn vào vốn” của lịch sử mà nên đổi mới về ý tưởng sáng tạo và cách làm khoa học dựa trên những giá trị của di tích. 

Nếu như trong thời chiến, Tức Dụp đã làm tốt sứ mệnh “hệ thống phòng thủ trong lòng hang” thì đến nay, 45 năm sau chiến tranh, Tức Dụp lại là chiếc cầu nối liền giữa quá khứ và hiện tại. Bước sang thế kỷ 21, giai đoạn đất nước ta bước vào hội nhập sâu hơn và rộng lớn hơn thì tư duy của người làm du lịch cũng khác hơn. 

Đền thờ các Anh hùng Liệt sĩ (AHLS) - công trình kiến trúc văn hóa lịch sử mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc là biểu tượng tôn vinh các AHLS đã lấy “máu” để đổi “hoa”. Ngôi đền được xây dựng theo lối kiến trúc uy nghi cổ kính mái ngói cong, mặt nguyệt bốc lửa nhưng vẫn giữ phong thái thanh thoát, nhẹ nhàng. Du khách sẽ có những giây phút lắng đọng, thành kính trước các anh linh để tưởng nhớ đến chiến công hiển hách. 

Đền thiêng là cái “tâm” của nhà đầu tư góp tay thắp lên ngọn lửa ái quốc, lưu truyền lý tưởng cao đẹp “Uống nước nhớ nguồn” cho nhiều thế hệ mai sau.

Đền thờ các Anh hùng Liệt sĩ - công trình kiến trúc văn hóa lịch sử mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc

Tức Dụp dù chứa đựng bao hồi ức đầy mất mát, đau thương của thời lửa đạn, nhưng mảnh đất anh hùng này đang được tiếp sức mạnh mẽ vươn lên cho một cuộc sống mới tràn đầy quật khởi.

“Tri Tôn ơi cả nước biết tên

Niềm kiêu hãnh rạng ngời thiên sử đỏ

Đồi Tức Dụp chiến công còn đó

Núi Cô Tô điểm tựa tiền tiêu”

Trúc Quân