TRVC - Tiền đề để xây dựng một nền nông nghiệp bền vững

ĐTO - Dự án (DA) chuyển đổi chuỗi giá trị lúa gạo ứng phó với biến đổi khí hậu và phát triển bền vững ở khu vực đồng bằng sông Cửu Long (TRVC) do Tổ chức Phát triển Hà Lan SNV viện trợ đối với hoạt động lúa gạo tại Đồng Tháp. Theo đánh giá, mặc dù có những khó khăn trong giai đoạn đầu thực hiện, nhưng những kết quả DA đạt được đều rất khả quan.

Đại biểu tham quan mô hình dự thi của Công ty Vinarice tại xã Mỹ Đông, huyện Tháp Mười

DA TRVC được triển khai trên địa bàn 3 tỉnh: An Giang, Đồng Tháp và Kiên Giang, với tổng vốn hơn 22 tỷ đồng, do Tổ chức Phát triển Hà Lan SNV viện trợ, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Đồng Tháp là chủ DA. Thời gian thực hiện DA từ năm 2023 - 2027, sử dụng cơ chế trao giải thưởng dựa trên kết quả và khuyến khích, thu hút sự tham gia của các doanh nghiệp (DN) đang sản xuất, kinh doanh trong chuỗi giá trị lúa gạo.

Tại Đồng Tháp, DA được triển khai từ vụ hè thu 2024, trong đó có 5 DN đăng ký tham gia dự thi với tổng diện tích 2.422ha/1.061 hộ nông dân. Sau khi hoàn thành vụ 1, biên lợi nhuận trung bình đạt được rất cao, lên đến 60%. Đến vụ đông xuân 2024 - 2025, diện tích dự thi tăng lên so với vụ 1 và số hộ tham gia lên đến 1.705 hộ. Điều này cho thấy sự phấn khởi của DN qua 1 vụ tham gia và cũng là tín hiệu tích cực để DA tại tỉnh Đồng Tháp tiến tới đạt được những mục tiêu đề ra.

Ông Trương Văn Chính - Giám đốc Công ty TNHH XNK Chơn Chính chia sẻ, bước đầu triển khai việc kết nối giữa nông dân và DN gặp không ít khó khăn, nhưng bằng sự hỗ trợ của Ban Quản lý, DA được triển khai hiệu quả. Tham gia chuỗi giá trị lúa gạo giúp DN có vùng nguyên liệu ổn định, đồng thời tạo được sự kết nối ổn định với nông dân các hợp tác xã (HTX).

Đại diện HTX Hùng Cường (huyện Tam Nông) cho biết, tham gia chuỗi giá trị với Công ty Thái Bình Seed, HTX được công ty hỗ trợ giá hơn 100 đồng/kg so với giá thị trường, nông dân tuân thủ sản xuất theo hướng an toàn cũng như ý thức hơn trong việc bảo vệ môi trường.

Bên cạnh những kết quả đạt được, việc triển khai DA TRVC tại tỉnh Đồng Tháp ở vụ thứ nhất còn gặp một số khó khăn như: công ty, DN còn lúng túng trong thao tác trên phần mềm dẫn đến định vị bản đồ chưa sát thực tế nông hộ, chưa kịp thời bổ sung danh sách nông dân tham gia, việc đem rơm ra khỏi ruộng gặp nhiều khó khăn trong mùa mưa, một số nông dân ở điểm dự thi là xâm canh, nên việc liên hệ trong công tác giám sát điểm dự thi chưa được thuận lợi...

Mục tiêu trong năm 2025, Ban Quản lý DA phối hợp và hỗ trợ tuyển chọn thêm ít nhất 4 - 5 DN trong chuỗi giá trị lúa gạo trong và ngoài tỉnh tham gia dự thi (nâng tổng số DN dự thi tại Đồng Tháp là 10 DN); phấn đấu diện tích thực hiện DA TRVC của các DN năm 2025 đạt 15.000ha; tỷ lệ số hộ áp dụng quy trình canh tác bền vững, giảm phát thải đạt trên 80% tại các HTX liên kết sản xuất với DN dự thi; xây dựng mạng lưới cán bộ giám sát các hoạt động ở các HTX liên kết với DN dự thi.

Ông Nguyễn Văn Vũ Minh - Tỉnh ủy viên, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Đồng Tháp cho biết, sắp tới, DA sẽ có những điều chỉnh quy định về việc áp dụng quy trình kỹ thuật sản xuất lúa chất lượng cao và phát thải thấp (theo Quyết định số 145/QĐ-TT-CLT ngày 27/3/2024) tại các điểm dự thi. Đây là sự điều chỉnh hợp lý, kịp thời, đảm bảo DA đi đúng, đi sát với quan điểm, mục tiêu của Đề án phát triển bền vững 1 triệu héc-ta chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030.

Bà Nguyễn Thị Thu Hương - Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt đánh giá cao những kết quả bước đầu triển khai DA tại Đồng Tháp, nhất là việc nâng cao nhận thức của các chủ thể tham gia DA. Để DA triển khai hiệu quả trong thời gian tới, bà Hương yêu cầu tỉnh Đồng Tháp hoàn thiện quy trình canh tác và thực hiện đồng bộ đối với các diện tích tham gia trên địa bàn tỉnh; triển khai kịp thời, minh bạch các nội dung liên quan để các chủ thể thực hiện hiệu quả... Bà Hương cũng yêu cầu địa phương, ngoài xây dựng đội ngũ giám sát hiệu quả, cần tạo sự kết nối chặt chẽ giữa đội ngũ này với hệ thống khuyến nông cộng đồng, cùng song hành hỗ trợ, xây dựng DA TRVC và Đề án 1 triệu hecta lúa chất lượng cao đều đạt hiệu quả trong thời gian tới.

MN