Số lượng HTX nhiều nhưng quy mô nhỏ lẻ và thiếu gắn kết

Sáng nay 19/7, tại Hà Nội, Liên minh Hợp tác xã (HTX) Việt Nam đã tổ chức Đại hội đại biểu toàn quốc Liên minh HTX Việt Nam lần thứ V, nhiệm kỳ 2016-2020.

Đến nay cả nước có 20.000 HTX, thu hút khoảng 13 triệu thành viên là cá nhân, hộ gia đình và pháp nhân tham gia. Trong 5 năm qua có 5.000 HTX được thành lập mới cùng 150.000 tổ hợp tác, khu vực kinh tế tập thể với khoảng 30 triệu người tham gia hầu hết các lĩnh vực nông nghiệp, công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, thương mại - dịch vụ, xây dựng, giao thông vận tải, tín dụng, môi trường, giáo dục, y tế...

Đại hội đại biểu toàn quốc Liên minh HTX Việt Nam lần thứ V

Ngoài ra, hiện cả nước còn có 43 liên hiệp HTX, trong đó có 29 liên hiệp hoạt động hiệu quả, điển hình là Liên hiệp HTX thương mại TPHCM (Saigon Co.op) với 82 siêu thị, gần 300 điểm bán lẻ trải khắp 40 tỉnh, thành phố trên cả nước, doanh thu năm 2015 đạt trên 1 tỷ USD, nộp ngân sách hàng ngàn tỷ đồng, tạo việc làm cho hơn 10.000 lao động trong chuỗi siêu thị. Saigon Co.op cũng đã thành lập HTX tiêu dùng đầu tiên tại Việt Nam.

Mặc dù trong khó khăn chung của nền kinh tế nhưng các HTX, tổ hợp tác, liên hiệp HTX vẫn duy trì hoạt động, hỗ trợ kinh tế hộ thành viên và đóng góp vào phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt là trong phát triển kinh tế nông thôn, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, xây dựng nông thôn mới. Tuy nhiên vẫn còn những khó khăn như quy mô các HTX còn nhỏ lẻ, khu vực kinh tế tập thể còn phát triển chậm cả về số lượng và chất lượng; năng suất, giá thành sản phẩm chưa đủ sức cạnh tranh trong cơ chế thị trường, thu nhập của HTX và người lao động còn thấp...

Phát biểu tại đại hội, đồng chí Nguyễn Thiện Nhân, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam đánh giá, trong 5 năm qua, khu vực kinh tế hợp tác trong cả nước đã từng bước đổi mới về tổ chức, nội dung và phương thức hoạt động, thích ứng ngày càng tốt hơn trong cơ chế thị trường và hội nhập quốc tế; khẳng định rõ hơn vai trò, vị trí của khu vực kinh tế hợp tác trong nền kinh tế; đóng góp tích cực vào phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, góp phần bảo đảm an sinh xã hội, ổn định chính trị. Đóng góp của khu vực kinh tế hợp tác vào GDP tăng từ 5,05% năm 2013 lên 6,5% năm 2015, cao hơn tỷ lệ đóng góp bình quân của khu vực kinh tế hợp tác vào GDP cả nước giai đoạn 2005-2010 là 5,76%.

Trong thành tựu chung của khu vực kinh tế hợp tác có sự đóng góp quan trọng của Liên minh HTX Việt Nam các cấp trong việc tham mưu với Đảng, Nhà nước và Chính phủ các vấn đề về chủ trương, cơ chế để ban hành các chính sách phù hợp đối với khu vực kinh tế hợp tác.

Tuy nhiên, đồng chí Nguyễn Thiện Nhân cho rằng mặc dù tỷ trọng đóng góp vào GDP của khu vực kinh tế tập thể năm 2015 đã tăng lên 6,5% nhưng vẫn còn thấp hơn tỷ lệ 8,5% trong giai đoạn 1995-2003 và chưa tương xứng với tiềm năng của khu vực kinh tế hợp tác. Số tổ hợp tác, HTX và liên hiệp HTX kiểu mới còn ít, lợi ích mang lại cho thành viên còn hạn chế. Hoạt động của các cơ sở kinh tế hợp tác, hợp tác xã còn thiếu gắn bó với nhau; liên doanh, liên kết cả trong và ngoài khu vực còn hạn chế.

Đồng chí Nguyễn Thiện Nhân nhấn mạnh, để đạt được các mục tiêu mà Đại hội lần thứ V đề ra, Liên minh HTX Việt Nam cần chủ động tham gia vào quá trình hoạch định và đề xuất các chủ trương, chính sách, xây dựng các chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế xã hội của khu vực kinh tế hợp tác. Liên minh HTX Việt Nam, MTTQ Việt Nam và các tổ chức thành viên MTTQ Việt Nam cần tham gia tích cực hơn trong tư vấn, hỗ trợ thành lập HTX kiểu mới theo Luật HTX 2012. Gắn xây dựng và phát triển HTX kiểu mới với cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”, bổ sung tiêu chí xã nông thôn mới phải có các HTX kiểu mới. Liên minh HTX các cấp cần phát huy hơn nữa vai trò đại diện giúp đỡ và bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các thành viên, người lao động trong khu vực kinh tế hợp tác, HTX. Mở rộng quan hệ đối ngoại, đặc biệt là nâng cao hiệu quả của hoạt động kinh tế đối ngoại nhằm tranh thủ sự giúp đỡ và hợp tác với các tổ chức quốc tế và tổ chức hợp tác xã của các nước.

D.Út (Văn Phúc/SGGPO)