Tìm động lực cho tăng trưởng kinh tế

Kết thúc sáu tháng đầu năm, tăng trưởng GDP của cả nước ước tính tăng 5,52% so với cùng kỳ năm trước. Tốc độ tăng này tuy cao hơn tốc độ tăng của cùng kỳ các năm 2012-2014 nhưng có dấu hiệu chững lại so với tốc độ tăng 6,32% trong sáu tháng đầu năm 2015.

Theo tính toán của Tổng cục Thống kê, để GDP có thể đạt được tốc độ tăng trưởng 6,7% của cả năm như mục tiêu đặt ra thì trong sáu tháng cuối năm, GDP phải tăng 7,6%. Đây là mục tiêu rất khó thực hiện nếu không cấp bách thực hiện các giải pháp đồng bộ.

Trước hết, phân tích các khu vực đóng góp vào mức tăng trưởng của nền kinh tế thời gian vừa qua, có thể thấy, tăng trưởng của khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản sáu tháng qua giảm 0,78% so với cùng kỳ năm trước. Cùng với đó, khu vực công nghiệp và xây dựng, ngành công nghiệp dù tăng 6,82% nhưng vẫn thấp hơn nhiều mức tăng 9,66% của cùng kỳ năm trước. Đây là hai khu vực có đóng góp lớn vào mức tăng trưởng kinh tế nói chung, nhưng lại có tốc độ tăng trưởng sụt giảm so với cùng kỳ năm trước là điều đáng lo ngại.

Xuất khẩu được coi là một trong những động lực chủ yếu của tăng trưởng kinh tế nhiều năm qua, nhưng sáu tháng đầu năm nay, kim ngạch xuất khẩu cũng chỉ tăng 5,9%, thấp hơn mức tăng 9,3% của cùng kỳ năm 2015, trong đó khu vực kinh tế trong nước tăng 3,3%, còn khu vực có vốn đầu tư nước ngoài (kể cả dầu thô) tăng 6,9%. Mức tăng này đều không đạt như kỳ vọng đề ra.

Một động lực tăng trưởng khác cho nền kinh tế là đầu tư thì giải ngân vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước cũng đạt rất thấp. Số liệu của Kho bạc nhà nước cho thấy, tính đến hết ngày 30-6, giải ngân vốn đầu tư xây dựng cơ bản kế hoạch năm 2016 mới chỉ đạt 25% kế hoạch năm, thấp hơn rất nhiều so với mức 42,8% của năm 2014 và 36,8% của năm 2015. Trong khi mô hình tăng trưởng kinh tế vẫn dựa chủ yếu vào đầu tư thì tiến độ giải ngân chậm chạp, nguồn vốn này khó có thể thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Có thể thấy, dư địa cho tăng trưởng năm nay không còn nhiều. Việc trông chờ vào tăng sản lượng khai thác dầu thô để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế như các năm trước đây cũng không được kỳ vọng vì giá dầu thế giới tuy có dấu hiệu phục hồi nhưng chưa thật sự bền vững.

Trong bối cảnh đó, tăng trưởng kinh tế chỉ có thể trông chờ nhiều nhất vào các doanh nghiệp. Bên cạnh các doanh nghiệp đang hoạt động, hơn 54.500 doanh nghiệp đăng ký thành lập mới, nếu nhanh chóng đi vào hoạt động cùng gần 15 nghìn doanh nghiệp quay trở lại thị trường trong sáu tháng qua, sẽ trở thành những động lực quan trọng thúc đẩy tăng trưởng bền vững. Hơn bao giờ hết, hỗ trợ doanh nghiệp một cách thiết thực nhất, tạo thuận lợi cho hoạt động sản xuất, kinh doanh là giải pháp cấp bách hiện nay.

KHÁNH PHƯƠNG/NDĐTO