Trăn trở bảo tồn nhà cổ

Trên địa bàn tỉnh hiện có 79 nhà cổ, trong đó số nhà có tuổi từ 100 năm trở lên có 26 căn, từ 90 - 99 năm 11 căn, từ 80 - 89 năm là 42 căn.

Một trong những căn nhà cổ được người dân sửa chữa tạm
tại xã Long Khánh A, huyện Hồng Ngự

Nhà cổ có ở các huyện: Châu Thành, Lấp Vò, Hồng Ngự, Lai Vung, Thanh Bình, thị xã Sa Đéc, thành phố Cao Lãnh. Trong đó, huyện Hồng Ngự có nhiều nhất với 24 căn, tập trung tại xã Long Khánh A, B, xã Long Thuận, xã Phú Thuận A, B. Những căn nhà cổ nằm thấp thoáng ven đường, trong những vườn cây tạo sự hấp dẫn, thích thú cho những người từ nơi xa đến. Tồn tại trên dưới 100 năm, những ngôi nhà đã dần mất đi hiện trạng ban đầu.

Theo lời bà Nguyễn Thị Đẹp, ấp Long Thạnh B, xã Long Khánh A, huyện Hồng Ngự, căn nhà cổ của bà tồn tại 80 năm, đã bị hư vách, ngói, cột bị mối mọt ăn. Bà tích lũy được bao nhiêu tiền thì sửa chữa bao nhiêu. Hiện nay, mỗi lần mưa nhà bị dột, gia đình bà dù muốn cất nhà mới nhưng ngặt nỗi không có tiền...

Theo ông Võ Văn Nhã - Phó trưởng Phòng Văn hóa - thông tin huyện Hồng Ngự, huyện lập danh sách những ngôi nhà cổ trên địa bàn báo cáo về trên, nhưng đến nay chưa nhận phản hồi. Được biết, năm 2007, Cục Di sản có yêu cầu tỉnh đánh giá, khảo sát lại hiện trạng những nhà cổ hiện có trên địa bàn tỉnh.

Thực hiện công việc này, Bảo tàng Đồng Tháp đã cử cán bộ tìm hiểu đánh giá hiện trạng, thống kê, gửi danh sách về Cục di sản, nhưng 6 năm trôi qua vẫn chưa có thông tin gì về vấn đề này. Theo thời gian, đa phần nhà cổ đã xuống cấp. Đảm bảo nơi ở cho mình, một số hộ đã tự sửa chữa, có hộ đã bán nhà do nhà hư hỏng nặng, trong đó có 1 căn nhà cổ trên 100 năm.

Tham gia khảo sát, đánh giá hiện trạng nhà cổ trong toàn tỉnh, ông Nguyễn Bé Năm - nhân viên Bảo tàng Đồng Tháp chia sẻ: "Qua khảo sát tìm hiểu, nhà cổ đã bị hư hỏng nhưng nguồn kinh phí chi cho hoạt động này không có, hiện chúng tôi vẫn đang tiếp tục chờ...". Khó khăn về kinh phí hỗ trợ, những tác động về thời gian đã góp phần làm cho việc bảo tồn, duy tu nhà cổ vốn đã khó khăn lại càng khó khăn hơn.

Anh Phạm Văn Tâm - Chủ tịch UBND xã Long Khánh A cho biết: "Người dân xã Long Khánh A rất tự hào về những ngôi nhà cổ tại địa phương, nhà cổ mang nét rất riêng của xứ cù lao, mang đậm nét đặc trưng văn hóa bản địa. Nhà cổ xuống cấp, người dân tự tu bổ, nâng cấp, địa phương không có ngân sách hỗ trợ. Đây cũng là nỗi trăn trở của địa phương trong việc bảo tồn nhà cổ. Chúng tôi mong muốn sớm có được sự hỗ trợ, quan tâm hơn trong việc bảo tồn nhà cổ tại địa phương ".

C.Phương