Bảo vệ trẻ trên môi trường mạng

Số liệu khảo sát của Bộ LĐTB-XH mới đây cho thấy, ở Việt Nam, có đến 89% trẻ em (12-17 tuổi) truy cập, sử dụng internet. Đáng lo ngại, hiện nay có không ít trẻ nghiện và bắt chước một số hành động tiêu cực trên các nền tảng mạng xã hội (MXH).

Trẻ em cần được phụ huynh hướng dẫn sử dụng mạng xã hội an toàn. Ảnh: TẤN BA

5-7 giờ mỗi ngày vào mạng xã hội

Ngoài thời gian cho việc học, trẻ thường dành trung bình 5-7 giờ/ngày vào MXH. Trẻ dùng smartphone, máy tính bảng… không chỉ để chơi game mà còn tham gia vào nhiều nền tảng MXH, thậm chí có hiện tượng nghiện MXH. Mới đây, sau thời gian học online tại nhà, một bé gái học lớp 1 tại Hà Nội đã nhờ cha mẹ quay các đoạn video ngắn để đăng tải TikTok. Thấy con ngày càng mê mẩn, mê MXH mà bỏ bê việc học, gia đình phải đưa con đến Bệnh viện Tâm thần Mai Hương nhờ bác sĩ tư vấn, thăm khám.

Chị Nguyễn Bình An, ngụ quận Phú Nhuận, TPHCM, cũng cảm thấy lo lắng khi con gái mới học lớp 5 đã có dấu hiệu nghiện MXH, thậm chí vào mỗi bữa ăn, cháu phải ngồi lướt điện thoại mới chịu ăn. Gia đình chị đã thử mọi biện pháp khuyên ngăn nhưng đều không thành công. “Gần đây, tôi thấy con hay bắt chước các hành động, điệu nhảy hoặc câu nói theo xu hướng trên mạng. Nhiều câu nói có phần thô tục, không phù hợp với độ tuổi của con. Gia đình cũng làm mọi cách khuyên ngăn nhưng không hiệu quả”, chị Bình An lo lắng.

Em Vũ Hạ Anh, học sinh lớp 6 (quận Gò Vấp, TPHCM), cho biết, trung bình mỗi ngày em có khoảng 5giờ lướt TikTok, Facebook, Zalo với mục đích giải trí và liên lạc bạn bè. Trong lớp hầu như bạn nào cũng dùng điện thoại và MXH để giải trí, liên lạc với nhau. Ngoại trừ giờ học, còn lại thời gian ở nhà em được sử dụng MXH khá thoải mái.

Đảm bảo an toàn môi trường mạng

Nghiên cứu mới từ Kaspersky dựa trên dữ liệu ẩn danh được người dùng Kaspersky Safe Kids cung cấp, cho thấy, tại Việt Nam, Zalo, YouTube và TikTok đang đứng đầu tốp ứng dụng phổ biến nhất. Cụ thể, Zalo trở thành ứng dụng nhắn tin được trẻ em sử dụng nhiều nhất với 26,37%. YouTube vẫn là ứng dụng giải trí hàng đầu ở hầu hết các quốc gia Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam (16,33%). TikTok cũng thu hút sự quan tâm của nhiều trẻ em (11,24%). Đứng ở vị trí tiếp theo trong số ứng dụng phổ biến nhất là Facebook (10%). 

“Không ngạc nhiên khi trẻ em Việt Nam dành nhiều thời gian trên các thiết bị di động, song chúng tôi vẫn khuyến khích các bậc cha mẹ luôn cập nhật thông tin và trao đổi một cách cởi mở với con về cách sử dụng các nền tảng MXH. Đó là cách hiệu quả để giúp cho trẻ sử dụng MXH an toàn và có trách nhiệm”, bà Sandra Lee, Giám đốc điều hành khu vực châu Á - Thái Bình Dương của Kaspersky, cho biết.

Nhiều năm qua, để đảm bảo trẻ em có trải nghiệm trực tuyến theo hướng tích cực, nhiều tổ chức xã hội và các công ty bảo mật đã khuyến nghị phụ huynh nên dành thời gian tìm hiểu thêm về thói quen, sở thích trực tuyến của trẻ. Cần tìm hiểu các xu hướng, trò chơi và những kênh mới nổi để hiểu chúng có thể ảnh hưởng như thế nào đến hoạt động phát triển của trẻ. Bên cạnh đó, phụ huynh cũng cần hướng dẫn trẻ cách chặn và báo cáo khi thấy hoặc trải nghiệm có vấn đề trên MXH…

Ở thời đại cách mạng công nghiệp 4.0, trẻ em rất dễ đối mặt với các nguy cơ về bắt nạt trên mạng; tiếp cận những nội dung, thông tin không phù hợp với lứa tuổi; khó phân biệt đâu là thật đâu là giả hoặc thông tin cá nhân vô tình bị phát tán với chủ đích xấu. Trước thực trạng đó, Google Việt Nam vừa đưa ra chương trình “Be Internet Awesome - Em an toàn hơn cùng Google”. Dự án với bộ tài liệu Be Internet Awesome - Em an toàn hơn cùng Google dành cho giáo viên, phụ huynh và trẻ em với nội dung đa dạng, cung cấp trải nghiệm học tập thú vị, phù hợp với trẻ 6-13 tuổi… Đây là một tài liệu  mà phụ huynh cần lưu tâm để bảo vệ con trẻ trước môi trường internet hiện nay. 

Ngoài ra, theo Th.S Phan Thị Cẩm Giang, giảng viên ngành Tâm lý học, Trường Đại học Quốc tế Sài Gòn, hiện nay, trẻ em có xu hướng a dua, bắt chước theo các xu hướng mới nổi trên MXH. Đây là hiện tượng bình thường trong sự phát triển tâm lý con người. Việc nghiện MXH sẽ ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe thể chất, tinh thần, tâm lý, các mối quan hệ xã hội, học tập của trẻ; nhất là giai đoạn trẻ chưa nhận thức chính xác được hành vi, thông tin sai lệch trên MXH. Do vậy, phụ huynh cần giám sát, giải thích để nâng cao nhận thức của trẻ về tác hại của việc quá lạm dụng MXH, phân bổ thời gian hợp lý như lên lịch trình cho việc học của trẻ, giúp trẻ tham gia các hoạt động xã hội, phát triển thể chất, quản lý thời gian sử dụng thiết bị điện thoại, tham gia MXH có chọn lọc...

Theo BÙI TUẤN - KIM THANH (SGGPO)