Đáp ứng tốt hơn quyền được tham gia và thụ hưởng bảo hiểm xã hội

So với Luật bảo hiểm xã hội (BHXH) hiện hành, Luật BHXH (sửa đổi) có rất nhiều điểm ưu việt, quyền lợi của người lao động (NLĐ) được đảm bảo công bằng và tốt hơn. Cụ thể, Luật bổ sung NLĐ được quyền hưởng bảo hiểm y tế (BHYT) trong thời gian nghỉ việc hưởng trợ cấp thai sản khi sinh con hoặc nhận con nuôi và nghỉ việc hưởng trợ cấp ốm đau trong trường hợp mắc bệnh thuộc danh mục cần chữa trị dài ngày; được bảo lưu thời gian đóng BHXH, người bị tái phát thương tật, bệnh tật do tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp và thân nhân NLĐ được chủ động đi giám định mức suy giảm khả năng lao động và được quỹ BHXH thanh toán phí giám định y khoa trong trường hợp đủ điều kiện hưởng chế độ BHXH.

Đáng chú ý, Luật BHXH (sửa đổi) lần này đã tính đến quan hệ đóng - hưởng để cải thiện một bước tình hình tài chính quỹ hưu trí, tử tuất. Việc sửa đổi điều kiện về tuổi đời hưởng lương hưu đối với người bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên theo hướng: tăng dần mỗi năm từ tháng 1/2016 đến khi nam đủ 55 tuổi, nữ đủ 50 tuổi trở lên (hiện nay là 50 và 45); đối với người bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên thì tuổi nghỉ hưu là nam đủ 50 tuổi, nữ đủ 45 tuổi... đã tạo được công bằng giữa trách nhiệm đóng và quyền lợi thụ hưởng. Ngoài ra, việc tăng tỷ lệ giảm trừ do nghỉ hưu trước tuổi từ 1% lên 2% cho mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi đã phần nào hạn chế được tình trạng nghỉ hưu trước tuổi, đảm bảo an sinh tuổi già cho NLĐ.

Mặt khác, Luật BHXH (sửa đổi) còn hoàn thiện nhiều chính sách có lợi cho NLĐ, nhất là việc tăng trợ cấp chế độ ốm đau, thai sản, hưu trí, tử tuất... cụ thể, trợ cấp ốm đau một ngày bằng mức trợ cấp ốm đau theo tháng chia cho 24 ngày (thay cho mức hiện nay là 26 ngày). Với NLĐ mắc bệnh thuộc danh mục bệnh cần chữa trị dài ngày, sẽ được nâng mức trợ cấp từ 45% lên 50% mức tiền lương đóng BHXH của tháng liền kề trước khi nghỉ việc. Ngoài ra, còn tăng mức hưởng dưỡng sức, phục hồi sức khỏe sau ốm đau một ngày từ 25% lên 30% mức lương cơ sở. Giải pháp ngành BHXH cần thực hiện trong thời gian tới nhằm đưa Luật BHXH (sửa đổi) đi vào cuộc sống là đẩy mạnh thực hiện cải cách thủ tục hành chính (TTHC). Hoạt động cải cách được thực hiện theo hướng đơn giản hóa, loại bỏ những chỉ tiêu thông tin mà cơ quan BHXH đang quản lý để giảm thiểu phiền hà cho đơn vị sử dụng lao động. Theo đó, một số thành phần hồ sơ và chỉ tiêu trong các biểu mẫu đã được loại bỏ; doanh nghiệp hoặc cá nhân thay vì phải nộp bản sao chứng thực của một số loại giấy tờ có thể nộp bản chụp (không phải chứng thực) kèm theo bản chính để cơ quan BHXH đối chiếu và trả lại bản chính. Cách thức tiếp nhận và trả kết quả hồ sơ giải quyết các thủ tục được thay đổi cơ bản theo hướng, cơ quan BHXH trực tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả giải quyết TTHC tại đơn vị hoặc thông qua dịch vụ bưu điện. Qua đó đã rút ngắn được một bước thời gian, chi phí cho các đơn vị, doanh nghiệp trong thực hiện giao dịch với cơ quan BHXH.

Đặc biệt, việc ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác quản lý là khâu đột phá, gắn liền với công tác cải cách TTHC. Cơ quan BHXH sẽ hoàn thiện dữ liệu về quá trình tham gia BHXH, BHYT của cá nhân, tổ chức, xây dựng dữ liệu tập trung, sẵn sàng cho việc kết nối với các cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư theo chỉ đạo của Chính phủ để phục vụ hiệu quả công tác quản lý đối tượng và thực hiện chính sách về BHXH, BHYT; rà soát, bổ sung các tiêu chí quản lý của từng người, từng đơn vị tham gia BHXH, BHYT phối hợp với cơ quan thuế, tiếp nhận và sử dụng thông tin về doanh nghiệp và người nộp thuế, tiến tới cấp mã định danh cho các cá nhân và tổ chức tham gia để quản lý phù hợp với đặc thù của ngành.

V.H