Chung tay xây dựng chuỗi liên kết giúp ngành hàng lúa gạo phát triển bền vững

ĐTO - Bước vào giai đoạn thu hoạch vụ lúa thu đông năm 2023, giá lúa tại đồng liên tục tăng mạnh, nông dân trồng lúa phấn khởi. Theo đó, giá lúa được thương lái và doanh nghiệp (DN) thu mua tại đồng dao động từ 9.300 - 9.400 đồng/kg. Bên cạnh tâm trạng phấn khởi của nông dân, nhiều chuyên gia bày tỏ sự lo ngại giá lúa liên tục biến động sẽ gây ra nhiều khó khăn cho chuỗi liên kết ngành hàng lúa gạo khi quyền lợi của nông dân và DN chưa cân bằng.

Nông dân thu hoạch lúa ở huyện Tam Nông

Còn khoảng 10 ngày nữa cánh đồng lúa của Hợp tác xã (HTX) Dich vụ nông nghiệp (DVNN) Hòa Bình, xã Hòa Bình, huyện Tam Nông bước vào giai đoạn thu hoạch rộ. So với năm trước, bà con xã viên tại HTX năm nay có được niềm vui nhân đôi khi lúa trúng mùa và được giá.

Ông Chung Văn Liệu - Giám đốc HTX DVNN Hòa Bình cho biết, vụ này HTX liên kết tiêu thụ được 75ha với 3 đối tác. Hiện tại, toàn bộ diện tích lúa giống OM 18 của HTX được các đối tác chốt với giá 9.400 đồng/kg. Ngoài thống nhất giá cả, các DN còn hỗ trợ thêm 600 đồng/kg lúa cho nông dân khi tuân thủ các quy định về kỹ thuật sản xuất do DN yêu cầu. Với giá bán hiện tại, bà con xã viên HTX đều vui mừng vì chưa bao giờ lúa lại có giá đến vậy. Trong vụ đông xuân tới, HTX dự kiến sẽ tiếp tục mở rộng diện tích liên kết lên đến 100ha”.

Bên cạnh niềm vui khi lúa trúng mùa, được giá, không ít nông dân bắt đầu lo ngại trước tình trạng giá lúa biến động bất thường trong những tháng qua. Ông Ngô Phước Dũng ở xã Mỹ Đông, huyện Tháp Mười, tâm sự: “Thời gian qua, giá lúa tăng, tôi và bà con mừng lắm nhưng bên cạnh niềm vui là sự lo lắng vì không biết khi nào giá lúa sụt giảm. Trong trường hợp đó, nông dân không có hợp đồng liên kết sẽ bị ảnh hưởng đầu tiên. Thay vì mong giá lúa tăng vọt, nông dân cần liên kết sản xuất với DN để phát triển bền vững hơn”.

Tình trạng giá lúa tăng liên tục thời gian qua khiến cho chuỗi liên kết tại nhiều địa phương bị đứt gãy, do DN và nông dân không tìm được “tiếng nói chung”. Đây cũng là nguyên nhân khiến việc thực hiện chuỗi liên kết sản xuất vụ lúa đông xuân 2024 trên địa bàn tỉnh gặp nhiều khó khăn.

Giá lúa tươi đang được nhiều thương lái và doanh nghiệp thu mua với mức dao động từ 9.300 - 9.400 đồng/kg

Tại buổi tổng kết ngành nông nghiệp huyện, ông Châu Văn Bo - Phó Chủ tịch UBND huyện Tam Nông yêu cầu các địa phương trên địa bàn huyện cần rà soát lại tình hình liên kết giữa các HTX và DN. Đồng thời cần có giải pháp tuyên truyền vận động nông dân tham gia chuỗi liên kết, lựa chọn những DN, đối tác có uy tín, thực hiện hợp đồng ký kết rõ ràng để tránh tình trạng rủi ro khi giá lúa giảm.

Chia sẻ về những khó khăn của DN xuất khẩu gạo cũng như sự cần thiết xây dựng chuỗi liên kết ngành hàng lúa gạo, ông Trần Trương Tấn Tài - Tổng Giám đốc Công ty TNHH lúa gạo Việt Nam, cho biết: “Với tình hình giá lúa và thị trường lúa gạo thế giới biến động liên tục như hiện nay gây ra rất nhiều khó khăn cho DN trong việc thực hiện chuỗi liên kết với nông dân. Để giảm rủi ro, DN thực hiện chiến lược mua nhanh - bán nhanh, không tích trữ số lượng lớn như trước đây. Tuy nhiên, đây chỉ là giải pháp ứng phó tạm thời, trong chiến lược dài hơi cần phải tiếp tục thực hiện chuỗi liên kết lúa gạo theo hướng bền vững. Trên tinh thần đó, tôi nghĩ rằng, từng mắt xích trong chuỗi liên kết cần có sự thấu hiểu và chia sẻ với nhau nhiều hơn. Khi các nhân tố có sự hài hòa về lợi ích, chung tay xây dựng chuỗi liên kết sẽ giúp ngành hàng lúa gạo phát triển bền vững hơn”.

MỸ LÝ