Đã xác định nguyên nhân cá chết nhưng chưa công bố

Trả lời câu hỏi của phóng viên Dân trí về việc Chính phủ thảo luận, xem xét, quyết định về việc xác định nguyên nhân dẫn đến hiện tượng cá chết hàng loạt ở biển miền Trung vừa qua, Bộ trưởng - Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng cho biết, các nhà khoa học đã xác định được nguyên nhân cá chết.

Chính phủ đang tổ chức họp báo thông tin về hoạt động phiên họp. Bộ trưởng Mai Tiến Dũng thông tin, các nhà khoa học đã xác định được nguyên nhân dẫn đến hiện tượng cá chết nhưng việc công bố cụ thể chưa thực hiện.

Bộ trưởng Mai Tiến Dũng chủ trì phiên họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 5 đang diễn ra

Cụ thể, Bộ trưởng Mai Tiến Dũng cho biết, ngay sau khi phát hiện hiện tượng cá chết bất thường như vậy, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cũng như các Phó Thủ tướng cũng đã chỉ đạo kịp thời. Có hơn 30 bộ ngành cơ quan Trung ương, địa phương vào cuộc để thu thập chứng cứ, xác minh, tìm ra nguyên nhân vụ việc cá chết. Các cơ quan cũng mời hàng trăm nhà khoa học trong nước, quốc tế cùng tham gia để thu thập dữ liệu chứng cứ xác minh nguyên nhân hiện tượng này. Nguyên tắc được xác định là phải dựa vào những bằng chứng khoa học, khách quan, chặt chẽ, đảm bảo tính pháp lý.

Trong quá trình điều tra, quan điểm chỉ đạo của Thủ tướng là nếu phát hiện tổ chức, cá nhân vi phạm, dẫn đến hệ quả này thì phải xử lý nghiêm theo quy định, không loại trừ bất cứ đối tượng nào.

“Đến nay các nhà khoa học đã xác định được nguyên nhân cá chết. Thủ tướng đã giao các cơ quan chức năng mời tư vấn trong và ngoài nước phản biện độc lập về vấn đề này. Trước khi kết luận chính thức, quy trình cần thiết là mời các nhà khoa học trong và ngoài nước thực hiện việc này vì Chính phủ xác định đây là vấn đề rất quan trọng, khi công bố, kết luận phải đảm bảo chứng cứ, tính pháp lý, tính khách quan” - người phát ngôn Chính phủ nhấn mạnh.

Thủ tướng cũng đồng thời quyết liệt yêu cầu triển khai các giải pháp để đảm bảo môi trường kinh doanh, môi trường tự nhiên, nhất là môi trường biển được an toàn, lâu dài.

Trước mắt, để kịp thời hỗ trợ người dân bị thiệt hại, ngày 19/5 vừa qua, Thủ tướng đã quyết định hỗ trợ gạo cho người dân bị ảnh hưởng trực tiếp bởi sự cố, hỗ trợ bằng tiền cho các tàu phải ngừng ra khơi, hỗ trợ vốn tín dụng với các doanh nghiệp, các chủ tàu làm nhiệm vụ dịch vụ hậu cần nghề cá để thu mua hải sản cho ngư dân. Hiện Thủ tướng cũng giao cho Bộ Nông nghiệp chủ trì khảo sát đánh giá khu vực biển an toàn để đánh bắt, nuôi trồng thuỷ hải sản.

Thủ tướng cũng yêu cầu Bộ Tài nguyên - Môi trường rà soát tất cả những dự án công nghiệp liên quan đến hoạt động xả thải, nếu có vi phạm thì xử lý theo quy định.

Công bố kết luận chính thức trong tháng 6

Liên quan sự việc này, Bộ trưởng Thông tin - Truyền thông Trương Minh Tuấn cũng nhận những câu hỏi yêu cầu công bố thông tin về diễn biến liên quan đến vụ cá chết ở ven biển các tỉnh miền Trung.

Bộ trưởng Trương Minh Tuấn chia sẻ, việc dư luận sốt ruột về thông tin này là xác đáng. Thời gian qua, các nhà khoa học đã rất nỗ lực tìm nguyên nhân và đã tìm ra. Tuy nhiên, nhiệm vụ tìm nguyên nhân này là trách nhiệm của tập thể nhiều nhà khoa học. Hiện, dù đã có kết luận ban đầu nhưng còn nhiều ý kiến khác nhau, cần tổ chức phản biện một cách rốt ráo mới có thể công bố kết luận chính thức về vụ việc vì bất cứ một sai lệch nào trong nhận định về nguyên nhân cũng có khả năng dẫn đến những sai lệch về hướng xử lý, giải quyết.

“Ngoài ra, việc xác định thủ phạm gây ra hiện tượng cá chết không thể chỉ căn cứ trên bằng chứng khoa học mà còn phải căn cứ trên những bằng chứng về hành vi vi phạm, nhất là vi phạm quy định pháp luật về môi trường. Chúng ta cần thêm thời gian để xác định những hành vi vi phạm này”, Bộ trưởng Thông tin - Truyền thông giải thích thêm về việc kết luận ban đầu về nguyên nhân cá chết chưa được công bố.

Bộ trưởng Tuấn một lần nữa nhấn mạnh, việc cá chết lần này là một sự cố môi trường rất nghiêm trọng. Dư luận quan tâm đến cách xử lý là hoàn toàn chính xác. Chính phủ cầu thị lắng nghe và sẽ minh bạch hoàn toàn thông tin về việc này.

Trao đổi thêm với báo giới sau cuộc họp báo, Bộ trưởng Tuấn thông tin, việc phản biện sẽ được thực hiện trong một vài tuần tới. Vấn đề cần kiểm chứng thận trọng là loại chất có trong nước biển gây ra hiện tượng cá chết hàng loạt. Trong tháng 6, kết luận chính thức về vấn đề sẽ được công bố.

Khởi tố nếu có dấu hiệu hình sự

Về câu hỏi giải pháp để giải quyết những bất cập trong việc xử lý môi trường của các nhà máy, dự án có xả thải ra môi trường dẫn đến hiện tượng cá chết hàng loạt dọc các tỉnh như Thanh Hóa, Đồng Nai, Vũng Tàu, Bình Thuận… trong thời gian qua, Bộ trưởng Mai Tiến Dũng cho biết, Luật Bảo vệ môi trường 2014 và các Nghị định hướng dẫn thi hành đã quy định rõ, tuy nhiên thực tế việc đánh giá tác động môi trường của một số dự án đầu tư làm chưa tốt, ý thức bảo vệ môi trường, việc chấp hành pháp luật của nhiều doanh nghiệp, hộ gia đình còn hạn chế, nhiều trường hợp còn xả thải trực tiếp gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng, công tác thanh kiểm tra và xử lý vi phạm còn hạn chế, chưa nghiêm.

“Hiện nay, công tác điều tra nghiên cứu, xác định nguyên nhân thủy hải sản chết bất thường đang được triển khai quyết liệt; nhiệm vụ thanh tra, kiểm tra xử lý vi phạm, hỗ trợ thiệt hại cho người dân vẫn đang được tiến hành khẩn trương”, ông Dũng nhấn mạnh.

Ông Dũng cho biết, Thủ tướng đã chỉ đạo tổng kiểm tra, rà soát các dự án, cơ sở sản xuất có xả thải ra môi trường, yêu cầu phải thực hiện đúng quy định về xử lý nước thải, về quan trắc tự động môi trường nước thải; khởi tố vụ án nếu có dấu hiệu tội phạm hình sự...

P.Thảo (Dân trí)