“Chiếc khăn Piêu”- Dư âm từ chiến thắng Điện Biên lịch sử

Sự trỗi dậy mạnh mẽ của các khúc “Chiếc khăn Piêu” sau hơn 50 năm khiến nhạc sỹ Doãn Nho trẻ lại. Nhạc sỹ chia sẻ, phải là những người gắn bó với ký ức Điện Biên như thế hệ ông mới thấm thía nỗi nhớ Tây Bắc, Việt Bắc qua giai điệu “Chiếc khăn Piêu”.

Đến bây giờ, sau 59 năm chiến dịch Điện Biên Phủ, quãng thời gian tính gần bằng cả cuộc đời một con người- nhạc sỹ Doãn Nho vẫn hào hứng, vẫn phơi phới kể về Điện Biên, như thể mới ngày hôm qua, ông vừa ngồi chơi đàn violin bên bờ suối, phục vụ đoàn quân thắng trận trở về.

Trong bộ phim tài liệu “Việt Nam trên đường thắng lợi” của đạo diễn tài danh người Liên Xô, Roman Karmen có hình ảnh nhạc sỹ Doãn Nho ngồi chơi đàn violin bên suối, vây xung quanh ông là đoàn quân vừa đánh trận ở Điện Biên Phủ trở về. Người nhạc sỹ già cứ nhắc đi nhắc lại hình ảnh ấy trong bộ phim tài liệu nổi tiếng về Điện Biên Phủ của đạo diễn Roman Karmen trong suốt buổi trò chuyện với phóng viên, như thể, đó là một trong những kỷ niệm đẹp nhất trong đời.

Nhạc sỹ Doãn Nho (ngoài cùng bên phải) nhận giải Ca khúc của năm
cho Chiếc khăn Piêu tại chương trình Bài hát yêu thích 2012

Vào thời điểm chiến dịch Điện Biên Phủ diễn ra khốc liệt, năm 1953, nhạc sỹ Doãn Nho thuộc đoàn văn công của Tổng Cục Chính trị đóng tại “Antikha” (An toàn khu) tại Thái Nguyên. Đây là nơi tiễn đoàn quân vào mặt trận, và cũng là nơi đón đoàn quân “bộ đội cụ Hồ” từ Điện Biên Phủ trở về. Nhớ lại những ngày ấy, nhạc sỹ Doãn Nho chia sẻ “Thời điểm ấy, tôi ở hậu cứ, không trực tiếp tham gia trận Điện Biên Phủ. Nhưng, tôi đã chứng kiến, những đoàn quân quả cảm đã vượt qua biết bao khó khăn gian khổ để giành được chiến thắng, nói như Tố Hữu là chiến thắng “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”. Đó là những câu thơ hoàn toàn chính xác để nói về Điện Biên Phủ”.

Nhạc sỹ Doãn Nho vẫn nhớ, người lính thời Điện Biên Phủ (người lính thời chống Pháp) chỉ là những người nông dân mặc áo lính. Họ mang theo tất cả sự chất phác, chân thật vào mặt trận. Họ chiến đấu với tất cả sự nhiệt thành và quả cảm. Như thơ của Chính Hữu, “Ruộng nương anh gửi bạn thân cày/ Gian nhà không mặc kệ gió lung lay/ Giếng nước, gốc đa, nhớ người ra lính… ”- Đó chính là hình ảnh của người lính thời chống Pháp. Những người nông dân mặc áo lính đã làm nên chiến thắng “chấn động địa cầu”.

Sau 59 năm, nhớ về những ngày Điện Biên lịch sử, nhạc sỹ Doãn Nho vẫn xúc động “Cảm xúc lớn nhất trong tôi đó là niềm tự hào. Ai sống trong những ngày lịch sử ấy mới hiểu hết niềm tự hào dân tộc. Chúng ta thua họ về mọi mặt, từ vũ khí, đạn dược đến quân lực. Thế mà, pháo cao xạ của ta đã khống chế được hoàn toàn mặt trận, bắn tan máy bay địch. Ai sống trong những ngày ấy mới ám ảnh, hình ảnh những người lính kéo pháo vào mặt trận gian khổ, hy sinh như thế nào. Lịch sử đã từng ghi lại rồi đấy, phải có những anh hùng lấy thân mình chèn pháo, phải có những anh hùng lấy thân mình lấp lỗ châu mai, phải có những anh hùng lấy thân mình làm giá súng… Phải có biết bao hy sinh, bao nhiêu máu đổ mới có được trận Điện Biên “nên vành hoa đỏ, nên thiên sử vàng” như thế”.

Năm 1954, chiến thắng Điện Biên Phủ lừng lẫy, đánh dấu bước ngoặt vĩ đại trong lịch sử dân tộc. Thực dân Pháp đầu hàng. Miền Bắc hoàn toàn độc lập. Năm 1956, trở lại thăm Điện Biên Phủ, nhạc sỹ Doãn Nho với tinh thần tươi mới của ngày độc lập cộng thêm nỗi nhớ réo rắt về Tây Bắc, Việt Bắc đã viết “Chiếc khăn Piêu” theo một làn điệu dân ca của dân tộc Khơ Mú.

“Thế hệ những ai đã tham gia chiến dịch Điện Biên Phủ, những ai đã từng đi qua tháng năm vất vả với rừng già ở Tây Bắc, Việt Bắc sẽ dai dẳng nhớ những kỷ niệm sâu đậm ở đây. Nhân dân Tây Bắc đã cùng bộ đội đi qua tháng năm kháng chiến đầy gian khổ. Bởi thế, nghe Chiếc khăn Piêu- trong lòng thế hệ chúng tôi tràn ngập nỗi nhớ về Tây Bắc, Việt Bắc ngày nào”- Nhạc sỹ Doãn Nho nhớ lại.

Giai điệu của Chiếc khăn Piêu giản dị, chân thực, mộc mạc như chính cuộc sống, con người Tây Bắc. Câu chuyện về tình yêu giữa thời bình nhưng réo rắt nỗi nhớ một không gian Tây Bắc, Việt Bắc riêng biệt, không thể nào trộn lẫn.

Nhạc sỹ Doãn Nho vẫn nhớ như in những ngày ấy, Điện Biên Phủ đã trở thành một phần cuộc đời ông, giống như bao người cùng thế hệ. Những ký ức vẫn trở về hiện hữu, rõ nét. Nhạc sỹ đang viết vở nhạc kịch “Bài ca tình yêu” với hy vọng sẽ kịp ra mắt chào mừng ngày kỷ niệm 60 năm chiến thắng Điện Biên (7/5/1954- 7/5/2014).

“Tên vở nhạc kịch là- Bài ca tình yêu. Nội dung của vở nhạc kịch, tôi viết về những người nông dân mặc áo lính. Họ đã vào trận với tất cả sự chân thật, mộc mạc, giản dị nhưng lại rất đỗi oai hùng”- Nhạc sỹ Doãn Nho cho biết.

Người nhạc sỹ hy vọng, sẽ hoàn tất được vở nhạc kịch vào đúng ngày kỷ niệm 60 năm chiến thắng Điện Biên. Những ký ức Điện Biên cứ trở về, ám ảnh, thôi thúc ông sáng tác. Giống như hơn 50 trước, những ký ức thôi thúc đã giúp ông có được “Chiếc khăn Piêu” để đến bây giờ, giai điệu ấy vẫn âm vang, réo rắt.

Nguồn: Hiền Hương-dantri.com.vn