Khó khăn trong việc đưa người nghiện ma túy vào cơ sở cai nghiện bắt buộc

Hiện số người nghiện ma túy (MT) có hồ sơ quản lý trên địa bàn tỉnh là trên 600 người. Theo dự báo của ngành chức năng, tình hình tội phạm vận chuyển, mua bán MT, tệ nạn sử dụng trái phép các chất MT trong thời gian tới tiếp tục diễn biến phức tạp; số người tự nguyện cai nghiện tại gia đình, tại cộng đồng còn thấp và đặc biệt là người không có nơi cư trú ổn định sống lang thang tại các thành phố, thị xã trong tỉnh nghiện MT, phạm tội hình sự có xu hướng gia tăng. Trong khi đó, việc đưa người nghiện MT vào điều trị bắt buộc tại cơ sở chữa bệnh đang là vấn đề nan giải do vướng các thủ tục liên quan.

Học viên điều trị cai nghiện ma túy tại Trung tâm Chữa bệnh - Giáo dục - Lao động xã hội

Cách đây 2 năm, tại Trung tâm Chữa bệnh - Giáo dục - Lao động xã hội (gọi tắt là Trung tâm) lúc nào cũng có khoảng trên dưới 150 học viên (HV) cai nghiện MT. Tuy nhiên, hiện chỉ có hơn 30 HV đang điều trị tại Trung tâm, trong đó chỉ có phân nửa HV điều trị cai nghiện bắt buộc. Qua đây, cho thấy sự bất thường trong việc đưa người nghiện MT vào điều trị cai nghiện bắt buộc tại Trung tâm. Được biết, trong năm 2014, các địa phương trong tỉnh chưa lập được hồ sơ chuyển Tòa án nhân dân cấp huyện xem xét quyết định áp dụng biện pháp xử lý đưa người nghiện vào cơ sở cai nghiện bắt buộc, nên số lượng người nghiện MT ngoài cộng đồng trên địa bàn tỉnh chưa được cai nghiện tăng lên rất nhiều. Nguyên nhân do các bộ, ngành Trung ương liên quan chưa có văn bản hướng dẫn thực hiện các quy định xử lý vi phạm hành chính quy định về việc áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa người vào cơ sở cai nghiện bắt buộc hoặc có nhưng còn nhiều khó khăn, vướng mắc, khó thực hiện như quy định chế độ áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc quy định thẩm quyền xác định người nghiện là bác sỹ, y sĩ thuộc Trạm y tế cấp xã, Bệnh xá Quân y,... bắt buộc có chứng chỉ hành nghề khám bệnh, chữa bệnh theo quy định của Luật Khám bệnh, chữa bệnh và phải có chứng chỉ tập huấn về điều trị cắt cơn nghiện MT do cơ quan có thẩm quyền cấp, nhưng đến nay Bộ Y tế chưa có văn bản hướng dẫn hoặc tài liệu tập huấn cho Sở Y tế về điều trị cắt cơn nghiện MT, xác định người nghiện MT. Hoặc quy định giao tổ chức xã hội quản lý đối với người nghiện MT không có nơi cư trú ổn định trong thời gian lập thủ tục áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc, nhưng cho đến nay, các bộ, ngành Trung ương cũng chưa có văn bản quy định giao cho tổ chức nào quản lý, chưa có hướng dẫn cụ thể điều kiện đảm bảo cho việc tổ chức, hoạt động của tổ chức này.

Ông Lê Tiến Quân - Trưởng phòng Phòng, chống tệ nạn xã hội (Sở Lao động, Thương binh và Xã hội) cho biết, do vướng các nghị định, thủ tục có liên quan nên tất cả các huyện, thị, thành trong tỉnh đều gặp khó trong việc đưa người nghiện vào cai nghiện bắt buộc tại Trung tâm. Nếu không có giải pháp phù hợp, số người nghiện sống ngoài cộng đồng sẽ tiếp tục có xu hướng gia tăng dẫn đến tình hình an ninh trật tự phức tạp. Để giải quyết những khó khăn trên, ông Quân cho biết, Sở đã xây dựng Đề án “Tiếp nhận người nghiện MT vào cơ sở tiếp nhận đối tượng xã hội tỉnh để cắt cơn nghiện, giải độc, tư vấn tâm lý trong thời gian chờ cơ quan chức năng hoàn thiện thủ tục, lập hồ sơ và quyết định đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc trên địa bàn tỉnh”.

Theo đề án này, giải pháp thực hiện là dựa trên điều kiện sẵn có về cơ sở vật chất, trang thiết bị, kinh nghiệm quản lý và chuyên môn điều trị nghiện của Trung tâm để phục vụ công tác tiếp nhận, phân loại, quản lý, xác định tình trạng nghiện và cắt cơn, giải độc, tư vấn tâm lý cho người nghiện MT trong thời gian chờ các cơ quan chức năng hoàn chỉnh thủ tục để Tòa án nhân dân cấp huyện xem xét, quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc theo quy định của pháp luật là rất cần thiết trên địa bàn tỉnh hiện nay. Dự thảo Đề án đã trình UBND tỉnh. Đề án được xây dựng nhằm giải quyết tình trạng người sử dụng trái phép chất MT tiêm chích công khai nơi công cộng, tại cộng đồng dân cư gây bức xúc trong dư luận, làm mất an ninh trật tự, đồng thời góp phần làm hạn chế phát sinh người nghiện mới và gia tăng sự lây nhiễm HIV/AIDS ngoài cộng đồng. Bên cạnh đó, Sở Lao động, Thương binh và Xã hội xây dựng Quy chế phối hợp lập hồ sơ đề nghị áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc trên địa bàn tỉnh, dự thảo Quy chế đã gửi lấy ý kiến đóng góp đến các ban, ngành có liên quan.

H.Nghĩa