Mong ước của những người dân “mình không”

“Mình không” là cụm từ mà người ta ví von cho nhiều hộ gia đình sống ven tuyến đường Trần Phú, phường An Lộc, TX.Hồng Ngự. Đối với nhiều người, việc có sổ hộ khẩu, giấy chứng minh nhân dân và các giấy tờ tùy thân khác là điều rất bình thường, nhưng đối với hàng trăm hộ nơi đây là cả một ước mơ. 

Công an TX.Hồng Ngự gặp gỡ các hộ dân chưa có giấy tờ trên địa bàn

Len lỏi qua mấy lớp nhà, chúng tôi cùng đoàn khảo sát của Công an TX.Hồng Ngự đến gia đình bà Nguyễn Thị Ánh. Ngôi nhà sàn cũ kỹ, chật chội là nơi cư ngụ của 3 thế hệ. Hơn 20 năm về lại Hồng Ngự, gia đình bà vẫn chưa có miếng giấy “lộn lưng”. Gia đình bà nhiều năm qua chỉ đang ở tạm, chứ chưa được chính quyền cấp sổ hộ khẩu và các giấy tờ khác có liên quan. Không có giấy tờ, mọi việc đều trở nên khó khăn, nhất là đối với đối tượng hộ nghèo như gia đình bà. Bà Nguyễn Thị Ánh chia sẻ: “Tôi vốn là dân Việt Nam qua nước bạn làm ăn. Năm 1993, tôi trở về Hồng Ngự sinh sống cho đến nay. Nhà nghèo, cuộc sống khó khăn nên ai thuê gì thì chúng tôi làm nấy, rồi thêm chuyện không có giấy tờ, cũng gặp nhiều trở ngại”.

Những người không có giấy tờ tùy thân, là người Việt Nam, lập gia đình và sinh sống một thời gian trên nước bạn và trở về Việt Nam định cư. Tuy nhiên, do nhiều lí do khác nhau về lịch sử nhân thân, gia đình nên hầu hết các hộ đều chưa đủ điều kiện nhập quốc tịch Việt Nam theo điều 22 Luật Quốc tịch quy định. Đa số những hộ này chỉ được đăng ký tạm trú tại Công an phường chứ chưa được cấp sổ hộ khẩu. Đi kèm theo đó là những vướng mắc trong cuộc sống, sinh hoạt và học hành của con cháu. Cụ thể như việc khám chữa bệnh bằng thẻ bảo hiểm y tế của trường hợp bà Bùi Thị Kéo (ngụ phường An Lộc, TX.Hồng Ngự) - cũng là một cư dân “mình không”. “Khi đi mua bảo hiểm thì người ta cũng bán. Nhưng khi lãnh thuốc, người ta hỏi giấy chứng minh, nếu mình không có phải đi lại chỗ bán bảo hiểm nhờ họ làm cho giấy xác nhận, rồi gắn hình vào thì người ta mới phát thuốc. Thủ tục khó khăn, bất tiện làm tôi cũng ngại mỗi lần đi khám bệnh. Mà nhà nghèo chỉ biết nhờ nào bảo hiểm y tế chứ đâu có tiền đi khám tư” - bà Kéo tâm sự.

Trăn trở với vấn đề này, Công an TX.Hồng Ngự đã tiến hành rà soát nhân khẩu hộ khẩu trên địa bàn mà chưa được cấp giấy. Trong đó, chủ yếu là đối tượng Việt kiều hồi hương. Qua đó đã rà soát được 82 hộ gia đình với trên 400 nhân khẩu đang sinh sống. Trên thực tế, do nhu cầu nhà ở và sinh sống nên việc lấn chiếm hành lang đường bộ, cất nhà tự phát, nhà cặp mé kênh, mé sông... diễn ra phổ biến. Do đó, khi được mời lên để tìm hiểu tâm tư nguyện vọng, đa số hộ dân đều đồng tình và phấn khởi nếu được hỗ trợ cấp giấy tờ. Đại tá Huỳnh Văn Sách - Trưởng Công an TX.Hồng Ngự thông tin: “Hiện nay, Công an thị xã đang tiến hành rà soát, nếu bà con nào chưa có đăng kí hộ khẩu trên địa bàn TX.Hồng Ngự thì liên hệ đến Công an xã, phường, khóm, ấp để tiến hành kê khai lập thủ tục. Lực lượng công an sẽ tận tình hướng dẫn thủ tục để bà con thực hiện nhằm tạo điều kiện về công ăn việc làm, ổn định cuộc sống lâu dài. Hiện tại, do còn vướng các thủ tục liên tịch giữa các bộ, ngành trung ương và các sở, ngành ở tỉnh nên chưa thể giải quyết cho đối tượng này. Công an thị xã cũng có đề nghị cấp trên quan tâm và sớm có văn bản hướng dẫn để địa phương thực hiện hoàn tất các thủ tục cho người dân”.

Việc điều tra rà soát của Công an TX.Hồng Ngự tuy chỉ là bước đầu làm cơ sở để các cơ quan, ban, ngành cấp tỉnh xem xét giải quyết và vẫn còn chờ kết luận cuối cùng. Tuy nhiên, việc làm này cũng thắp lên hy vọng có được giấy tờ hợp pháp của các hộ dân nơi đây, giúp họ yên tâm, ổn định cuộc sống.

P.L