Bước khởi sắc từ phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã

ĐTO - Từ những bước tiến đổi mới, hướng đến nâng cao chất lượng hoạt động, năm qua, lĩnh vực kinh tế tập thể (KTTT), hợp tác xã (HTX) tỉnh nhà có bước khởi sắc tạo được hiệu ứng lan tỏa tích cực, góp phần phát triển kinh tế, văn hóa xã hội địa phương.

Bí thư Tỉnh ủy Lê Minh Hoan (trái) tham dự Hội nghị thành lập Hợp tác xã Nông nghiệp Mỹ Ngãi (TP.Cao Lãnh)

Điểm sáng xây dựng HTX nông nghiệp từ mô hình hội quán

Được thành lập với phương châm “Chăm chỉ - Tự lực - Hợp tác”, trên cơ sở hoàn toàn tự nguyện, tự chủ, tự quản của người dân, Hội quán được đánh giá là mô hình mang lại nhiều ý nghĩa thiết thực của Đồng Tháp. Ông Nguyễn Ngọc Bảo - Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam cho rằng: “Mô hình Hội quán là điểm sáng trong cả nước cần được nhân rộng”.

Đến nay, Đồng Tháp đã có 60 Hội quán với 3.462 thành viên, trải đều khắp tất cả các địa phương trong tỉnh. Hội quán được thành lập nhằm tập hợp người dân để cùng hợp tác với nhau trong cuộc sống hằng ngày tiến tới hợp tác với nhau trong sản xuất, kinh doanh và hình thành HTX. Hội quán là nền tảng để phát triển HTX kiểu mới theo Luật HTX năm 2012. Thông qua việc tham gia sinh hoạt với Hội quán, Liên minh HTX tỉnh tuyên truyền, giới thiệu về mô hình HTX kiểu mới, qua đó làm chuyển biến nhận thức của các thành viên Hội quán để rồi tự nguyện tham gia thành lập HTX. Hiện nay có 11 HTX kiểu mới được thành lập từ mô hình Hội quán (năm 2017 có 1 HTX, năm 2018 có 10 HTX).

Từng bước nâng cao chất lượng hoạt động là nhiệm vụ quan trọng mà lĩnh vực KTTT tỉnh nhà luôn chú trọng thực hiện trong thời gian qua. Hiện toàn tỉnh có 1.103 tổ hợp tác (THT) với trên 50.000 thành viên (hoạt động đa dạng về ngành nghề, nhiều lĩnh vực: nông nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, xây dựng,...) vốn hoạt động khoảng 83,8 tỷ đồng; một số THT phát huy tốt nội lực, kinh doanh có hiệu quả, thu hút lao động và tạo việc làm, phát huy tinh thần tương thân, tương trợ, hỗ trợ giúp nhau trong sản xuất và đời sống ở nông thôn.

Năm 2018, Đồng Tháp thành lập mới 21 HTX, vượt 16 HTX so với chỉ tiêu Kế hoạch năm 2018. Hiện toàn tỉnh có 205 HTX với 53.128 thành viên, vốn điều lệ trên 375 tỷ đồng, vốn hoạt động gần 1.179 tỷ đồng (so với năm 2017, số HTX tăng 11%, số thành viên tăng 5,4%, vốn điều lệ tăng 55,6%, vốn hoạt động tăng 34%). Các HTX hiện đang hoạt động trên những lĩnh vực: nông nghiệp (146 HTX, chiếm 82%), tín dụng (17 Quỹ tín dụng nhân dân, chiếm 9%), vận tải (11 HTX chiếm 6%), tiểu thủ công nghiệp (3 HTX), thương mại - dịch vụ (2 HTX).

Ông Nguyễn Ngọc Bảo - Chủ tịch Liên minh Hợp tác xã Việt Nam đến thăm và làm việc tại  Hợp tác xã Nông nghiệp Tân Bình (huyện Thanh Bình)

Trong năm, đã xuất hiện một số mô hình và cách làm mới. Nổi bật là xây dựng mô hình canh tác lúa thông minh; tổ chức sản xuất rau an toàn; vận động thành viên sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP; ứng dụng công nghệ nhà màng kết hợp hệ thống tưới tiết kiệm nước; xây dựng vườn ươm cây giống sạch bệnh trong nhà lưới; mô hình sản xuất lúa chất lượng cao gắn với liên kết tiêu thụ.

Một số HTX đã tổ chức được dịch vụ phục vụ đời sống của thành viên và có mối liên kết hợp tác với nhau trong tiêu thụ sản phẩm, xây dựng quầy kinh doanh nông sản an toàn; tích cực tham gia liên kết với doanh nghiệp để cung cấp đầu vào và tiêu thụ sản phẩm của các hộ thành viên. Qua đó, hỗ trợ kinh tế hộ phát triển, đặc biệt là tích cực tham gia thực hiện Đề án tái cơ cấu nông nghiệp, xây dựng nông thôn mới.

Ông Nguyễn Văn Đời - Giám đốc HTX Dịch vụ nông nghiệp Bình Thành chia sẻ: “Trong năm qua, HTX Bình Thành tiếp tục đẩy mạnh thực hiện vai trò hỗ trợ thúc đẩy kinh tế thành viên phát triển, tăng cường mối liên kết trong nội bộ HTX và giữa HTX với các tổ chức kinh doanh khác. Từ đó, nâng cao sức cạnh tranh của HTX và kinh tế hộ thành viên. Nhờ có hoạt động của HTX, thu nhập của hộ thành viên được nâng lên, do tiết kiệm được chi phí sản xuất và được phân phối lợi nhuận từ HTX; cuộc sống của thành viên không ngừng được cải thiện”.

Tiếp tục củng cố, đổi mới về tổ chức và hoạt động HTX

Ông Nguyễn Văn Hiếu - Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh cho biết: “Năm 2018, hoạt động của các HTX trên địa bàn tỉnh có bước khởi sắc, đạt hiệu quả cao hơn. Qua đó, từng bước khẳng định HTX là một thành phần kinh tế quan trọng trong cung cấp dịch vụ và kết nối sản xuất của hộ nông dân để tạo ra sản phẩm có năng suất và chất lượng cao, gắn kết với doanh nghiệp trong tiêu thụ, chế biến; hoạt động đa dạng về ngành nghề, dịch vụ; nhiều HTX được củng cố, đổi mới về tổ chức và hoạt động...”.

Sự khởi sắc trong hoạt động của các HTX trong tỉnh thể hiện rõ nhất là phần lớn các HTX, Quỹ tín dụng nhân dân trên địa bàn tỉnh đều hoạt động có lãi, bảo toàn được vốn, phân phối thu nhập và đem lại lợi ích thiết thực cho thành viên. Đặc biệt, nhận thức của cán bộ, đảng viên và người dân về KTTT, HTX và tổ chức sản xuất theo hình thức liên kết có chuyển biến tích cực. Nhiều địa phương quan tâm, chủ động củng cố, kiện toàn và phát triển KTTT, HTX.

Trong năm 2018, Liên minh HTX tỉnh luôn chú trọng phối hợp với các địa phương, các ban, ngành, đoàn thể đẩy mạnh tuyên truyền chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về HTX. Liên minh HTX tỉnh đã tổ chức cho các HTX tham gia hội chợ trong và ngoài tỉnh, khảo sát thị trường tiêu thụ sản phẩm. Qua đó, giúp các HTX quảng bá sản phẩm đặc thù của tỉnh như: chanh, xoài, nhãn, gạo đặc sản, sản phẩm dệt choàng và liên kết một số doanh nghiệp để tiêu thụ sản phẩm. Song song đó, Liên minh HTX tỉnh còn đẩy mạnh công tác tư vấn hỗ trợ; tập huấn bồi dưỡng nâng cao chất lượng nguồn nhân lực của HTX...

Đạt nhiều thành tựu trong hoạt động sản xuất kinh doanh và có nhiều đóng góp tích cực về phúc lợi xã hội, mô hình HTX kiểu mới của HTX Nông nghiệp Tân Bình (huyện Thanh Bình) luôn được nhắc đến là một điển hình nổi bật trong phát triển HTX của tỉnh nhà. Ông Phan Công Chính - Giám đốc HTX Nông nghiệp Tân Bình phấn khởi cho biết: “Có được những kết quả trên chính là nhờ sự quan tâm của lãnh đạo địa phương, Liên minh HTX tỉnh thời gian qua đã hỗ trợ, hướng dẫn kịp thời các chính sách pháp luật của Nhà nước, phối hợp tuyên truyền và phát triển kinh tế hợp tác ở địa phương. Từ đó là động lực để tập thể HTX không ngừng cố gắng nỗ lực vượt khó”.

Một trong những hoạt động nổi bật của Liên minh HTX tỉnh trong năm qua là tổ chức thành công hội thảo “An toàn sản phẩm nông nghiệp và Xúc tiến tiêu thụ nông sản trong HTX”. Đặc biệt, Liên minh HTX tỉnh còn tham mưu UBND tỉnh phối hợp với Liên minh HTX Việt Nam tổ chức thành công hội thảo “Định hướng phát triển HTX kiểu mới tỉnh Đồng Tháp” có sự tham gia của các diễn giả đến từ Nhật Bản và Cộng hòa Liên bang Đức và được trực tuyến đến 35 điểm cầu trong toàn tỉnh.

Quang cảnh hội thảo “Định hướng phát triển hợp tác xã kiểu mới tại tỉnh Đồng Tháp”

Mặc dù đạt được những kết quả nhất định nhưng KTTT, HTX của tỉnh vẫn gặp phải những khó khăn, hạn chế. Đó là những vấn đề liên quan đến trình độ, năng lực quản lý của đội ngũ cán bộ HTX; HTX khó tiếp cận các nguồn vốn tín dụng do không có tài sản thế chấp, chưa có phương án kinh doanh khả thi. Ngoài ra, quá trình thực hiện liên kết sản xuất và tiêu thụ theo chuỗi giá trị, nhất là tiêu thụ nông sản an toàn vẫn còn không ít khó khăn, diện tích thực hiện liên kết còn thấp.

Để các HTX trong tỉnh tiếp tục khẳng định được hiệu quả hoạt động, nâng cao vai trò, vị thế của mình trong việc phát triển kinh tế, xã hội ở địa phương, theo ông Nguyễn Văn Hiếu - Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh, năm 2019, Liên minh HTX tỉnh sẽ tiếp tục tuyên truyền, vận động thành lập HTX mới ở nơi nông dân có nhu cầu và đủ điều kiện, phấn đấu đạt chỉ tiêu phát triển HTX của tỉnh.

Phối hợp củng cố các HTX hiện có bảo đảm tổ chức và hoạt động đúng Luật HTX 2012 và đạt hiệu quả cao; mở rộng quy mô hoạt động bằng cách kết nạp thêm thành viên hoặc hợp nhất, sáp nhập khi có đủ điều kiện. Tư vấn cho các địa phương trong việc giải thể các HTX yếu kém, không hoạt động...

Liên minh HTX tỉnh cũng sẽ hỗ trợ, khuyến khích phát triển liên doanh, liên kết giữa các HTX với nhau và giữa HTX với các doanh nghiệp và với nhà đầu tư trong và ngoài nước để nâng cao năng lực hoạt động, tiếp cận khoa học và công nghệ. Đặc biệt, tiếp tục xây dựng và nhân rộng mô hình HTX kiểu mới gắn với xây dựng vùng chuyên canh, xây dựng nhãn hiệu sản phẩm, truy xuất nguồn gốc; chuyển dần từ hoạt động dịch vụ đơn thuần sang tổ chức sản xuất theo hướng an toàn, theo chuỗi giá trị; tuyên truyền, vận động kết nạp thêm thành viên Liên minh HTX tỉnh.

Song song đó, Liên minh HTX tỉnh sẽ kịp thời khen thưởng những gương người tốt, việc tốt, tập thể, cá nhân có nhiều thành tích xuất sắc, mô hình HTX mới, điển hình tiên tiến. Đây là động lực phát huy tính sáng tạo trong những thành viên các HTX nhằm xây dựng khu vực KTTT, HTX ngày càng vững mạnh, góp phần phát triển kinh tế - xã hội tỉnh nhà.

Thanh Hiền