Hướng đến phát triển bền vững ở lĩnh vực kinh tế tập thể

ĐTO - Tiếp tục đổi mới và nâng cao hiệu quả chất lượng hoạt động, năm qua, lĩnh vực kinh tế tập thể (KTTT) nhất là hợp tác xã (HTX) đã trở thành kênh huy động các nguồn lực để thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội; góp phần cải thiện đời sống kinh tế, xã hội địa phương...

Cánh đồng lúa lý tưởng của Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp Mỹ Đông 2 - mô hình sản xuất mới được đánh giá cao trong năm qua

Trong năm 2017, trên địa bàn tỉnh có 30 tổ hợp tác (THT) thành lập mới, hiện toàn tỉnh có 1.120 THT. Ở lĩnh vực HTX, toàn tỉnh có 13 HTX thành lập mới trong năm qua, hiện trên địa bàn tỉnh có 184 HTX với trên 50.400 thành viên, vốn hoạt động trên 879,7 tỷ đồng, vốn điều lệ trên 241,1 tỷ đồng. Các HTX tỉnh nhà chủ yếu hoạt động trên các lĩnh vực: nông nghiệp - thủy sản, tín dụng, giao thông - vận tải, tiểu thủ công nghiệp, thương mại - dịch vụ, xây dựng. Trong đó, lĩnh vực nông nghiệp - thủy sản tập trung nhiều HTX nhất (128 HTX, chiếm 78%).

Điều đáng ghi nhận là trong năm qua, lĩnh vực HTX tỉnh nhà tiếp tục được củng cố, kiện toàn, đổi mới và nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động. Những mô hình HTX kiểu mới, điển hình tiên tiến tiếp tục được duy trì và phát triển. Hướng đến sự phát triển bền vững, đúng bản chất các HTX, hoạt động của HTX trong năm 2017 góp phần phát triển sản xuất, tăng thu nhập cho thành viên và người lao động. Từ đây, HTX trở thành kênh huy động các nguồn lực để thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội. Đặc biệt, từ những hoạt động hiệu quả của HTX đã góp phần xây dựng nông thôn mới, thực hiện Đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp của tỉnh. HTX cũng góp phần giữ vững an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội địa phương.

Theo Liên minh HTX, thời gian qua, nhận thức của cán bộ, đảng viên và nhân dân về KTTT có sự chuyển biến tích cực, thấy được vai trò, vị trí của KTTT, nhu cầu hợp tác để sản xuất - tiêu thụ sản phẩm trong nền kinh tế thị trường và hội nhập kinh tế quốc tế; các địa phương có nhiều quan tâm hơn đến công tác củng cố, phát triển kinh tế hợp tác, HTX.

Chuyển biến rõ nét nhất là việc liên kết giữa HTX nông nghiệp với các doanh nghiệp được chú trọng hơn, nhất là xây dựng cánh đồng liên kết với các doanh nghiệp sản xuất, tiêu thụ sản phẩm. Trong năm, có 80 doanh nghiệp, 26 HTX và 57 THT tham gia ký kết hợp đồng liên kết sản xuất - tiêu thụ với diện tích 44.818ha, trong đó thực tế có thu mua theo hợp đồng trên 41.600ha, đạt 93% diện tích tham gia liên kết, tổng sản lượng 233 ngàn tấn. Tuy nhiên, việc liên kết tiêu thụ giữa HTX với doanh nghiệp vẫn còn không ít khó khăn. Cụ thể, theo đánh giá của Liên minh HTX thì tổng diện tích thực hiện liên kết còn thấp, hợp đồng liên kết tiêu thụ chưa chặt chẽ, tính ràng buộc và tính pháp lý chưa cao, dễ bị phá vỡ, chưa có biện pháp chế tài và cơ chế quản lý, xử lý hiệu quả. Các HTX tích cực trong việc tham gia xây dựng nông thôn mới (tiêu chí số 13), hiện có 69 xã đạt tiêu chí 13, chiếm 58%.

Mặc dù đạt được những kết quả đáng ghi nhận nhưng quá trình phát triển HTX trên địa bàn tỉnh hiện vẫn tồn tại những khó khăn, vẫn còn HTX có quy mô nhỏ, nội lực yếu, cơ sở vật chất nghèo nàn, chưa tổ chức được nhiều dịch vụ. Hơn nữa, cũng phải nhìn nhận là hiệu quả kinh tế mang lại cho HTX và thành viên chưa được nhiều. Thời gian qua, các HTX chưa thật sự chủ động, phát huy nội lực hiệu quả. Theo Liên minh HTX tỉnh, hiện vẫn còn một số HTX hoạt động chưa đúng bản chất, nguyên tắc theo Luật HTX 2012. Công tác quản lý tài chính, kế toán; công khai minh bạch, dân chủ trong tổ chức, quản lý ở một số HTX chưa tốt, từ đó chưa tạo được niềm tin nên HTX vướng phải khó khăn trong huy động vốn từ thành viên bên ngoài.

Ông Nguyễn Văn Hiếu - Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh cho rằng, nguyên nhân dẫn đến những hạn chế trên là do trình độ, năng lực của cán bộ quản lý, điều hành HTX còn hạn chế. Việc nhận thức về bản chất và giá trị của HTX mới của một số cán bộ các cấp; cán bộ quản lý HTX, thành viên và người dân tuy có chuyển biến nhưng chưa đầy đủ và thấu đáo nên chưa tích cực tham gia thành lập và xây dựng HTX. Công tác quản lý nhà nước về KTTT còn bất cập, chưa kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc của các HTX. Việc tổng kết thực tiễn, tuyên truyền nhân rộng mô hình hoạt động có hiệu quả, điển hình tiên tiến còn chậm. Một số chính sách nhà nước về KTTT chưa được hướng dẫn cụ thể, thiếu nguồn lực để thực hiện.

Triển khai kế hoạch năm 2018, Liên minh HTX tỉnh nêu rõ, khuyến khích thành lập HTX mới ở những nơi có nhu cầu và điều kiện; củng cố các HTX hiện có bảo đảm tổ chức, hoạt động đúng Luật HTX 2012 và nâng cao hiệu quả hoạt động theo hướng nâng cao năng lực về cơ sở vật chất, chuyên môn nghiệp vụ, phát triển dịch vụ, phát triển thành viên. Đặc biệt, xây dựng mô hình HTX kiểu mới gắn với xây dựng vùng chuyên canh, xây dựng nhãn hiệu sản phẩm; liên kết với doanh nghiệp để cung cấp đầu vào và tiêu thụ sản phẩm cho thành viên. Trong đó, tập trung xây dựng 9 HTX tham gia Đề án “Thí điểm hoàn thiện, nhân rộng mô hình HTX kiểu mới tại vùng đồng bằng sông Cửu Long giai đoạn 2016-2020”...

Trong năm nay, Liên minh HTX tỉnh đề ra chỉ tiêu thành lập mới 5 HTX; có 80 HTX hoạt động đúng bản chất của Luật HTX năm 2012; vốn góp bình quân tăng 16%; doanh thu bình quân tăng 14%/HTX; thu nhập bình quân của lao động thường xuyên trong HTX tăng 20%; phấn đấu có 80% HTX là thành viên Liên minh HTX. Theo đó, Liên minh HTX cũng đề ra 6 nhiệm vụ và giải pháp trọng tâm trong năm 2018.

Từ mô hình canh tác lúa lý tưởng bắt đầu thực hiện từ đầu năm 2017, với những thành công bước đầu hướng đến sản xuất lúa an toàn, ông Ngô Phước Dũng - Giám đốc HTX Dịch vụ nông nghiệp Mỹ Đông 2, huyện Tháp Mười cho rằng, bên cạnh nỗ lực của các thành viên HTX thì sự quan tâm, động viên, hỗ trợ của các ban, ngành tỉnh là nguồn động lực quan trọng để HTX đạt được kết quả thành công bước đầu. Từ những ưu điểm của mô hình sản xuất lúa an toàn, hy vọng mô hình sẽ được nhân rộng trên địa bàn tỉnh và Liên minh HTX sẽ tạo điều kiện thuận lợi để các HTX tiếp cận được những chính sách ưu đãi, hỗ trợ cho tất cả các mô hình trong thời gian tới.

Sự kiện HTX dịch vụ nông nghiệp Tân Phú Đông và HTX dịch vụ nông nghiệp tổng hợp Sunfood Đà Lạt ký biên bản ghi nhớ kiên kết tiêu thụ nông sản vừa qua đã tạo ra cơ hội về liên kết, giới thiệu, quảng bá sản phẩm cho nông sản địa phương. Đây cũng là một trong những hoạt động hỗ trợ HTX giới thiệu, quảng bá sản phẩm và tìm kiếm cơ hội liên doanh, liên kết cho các HTX tỉnh của Liên minh HTX trong thời gan qua. Liên minh HTX tỉnh cũng vừa phát động phong trào thi đua năm 2018 với chủ đề “Đoàn kết, đổi mới, sáng tạo, nâng cao hiệu quả hoạt động HTX, quỹ tín dụng nhân dân góp phần thực hiện nhiệm vụ phát triển KTTT tỉnh”. Ông Nguyễn Văn Hiếu - Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh cho biết: “Thời gian tới, Liên minh HTX sẽ tiếp tục làm cầu nối tạo điều kiện, cơ hội để các HTX phát triển. Tuy nhiên, để hoạt động của các HTX mang lại hiệu quả cao nhất thì điều quan trọng là các HTX phải tự phát huy nội lực của mình”.

T.Hiền