Khó khăn trong kiểm tra chất lượng xăng dầu, phân bón

Diễn biến phức tạp

Ông Nguyễn Chí Bắc - Chi cục trưởng Chi cục quản lý thị trường tỉnh cho biết, hoạt động kinh doanh phân bón giả chủ yếu diễn ra ở khu vực vùng sâu nên điều kiện nắm bắt thông tin của người dân chưa kịp thời, còn nhiều hạn chế. So với phân bón thật, phân bón giả, kém chất lượng giá rẻ hơn không nhiều. Các đối tượng kinh doanh phân bón giả, kém chất lượng đánh lừa người tiêu dùng bằng cách thông tin, tư vấn với người mua là do nhà sản xuất có thực hiện chương trình khuyến mại hoặc chiết khấu nên giảm giá bán cho nông dân, vì vậy người mua rất tin tưởng.

Từ đầu năm đến nay, lực lượng Quản lý thị trường phối hợp với ngành chức năng kiểm tra xử lý 21 vụ kinh doanh phân bón, thuốc bảo vệ thực vật không đạt chất lượng so với công bố trên nhãn, hàng hóa nhập khẩu không có nhãn phụ bằng tiếng Việt, phân bón nhập lậu, quá hạn sử dụng, với tổng số tiền phạt trên 782 triệu đồng. Phân bón giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, kém chất lượng tiêu thụ trên địa bàn phần lớn hàng hóa làm giả mạo nhãn hiệu từ địa phương khác chuyển đến, rất tinh vi, nếu không có thông tin từ nhà sản xuất thì bằng mắt thường không thể nào phát hiện được.

Ở lĩnh vực xăng dầu, tình hình kinh doanh xăng dầu kém chất lượng trên địa bàn Đồng Tháp vẫn còn xảy ra, nhưng so với các năm qua thì năm nay giảm rất nhiều. Trong năm, lực lượng Quản lý thị trường chỉ phát hiện 2/40 vụ kém chất lượng, các vụ còn lại vi phạm chủ yếu về điều kiện kinh doanh.

Khó khăn, vướng mắc trong quá trình xử lý

Đối với mặt hàng phân bón, suốt thời gian dài, từ Trung ương đến địa phương đã chỉ đạo quyết liệt các ngành chức năng trong đó có lực lượng Quản lý thị trường tăng cường kiểm tra, kiểm soát chất lượng phân bón lưu thông trên thị trường. Đến nay, cơ bản kiểm soát tốt chất lượng các mặt hàng này. Tuy nhiên, do nhiều chồng chéo nên việc xử lý các vi phạm trong lĩnh vực này còn nhiều khó khăn. Cụ thể, theo Nghị định 163/2013/NĐ-CP thì lực lượng Quản lý thị trường không có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực này.

Đối với hàng hóa vi phạm về chất lượng nói chung và mặt hàng phân bón nói riêng, hầu như chưa áp dụng hết được biện pháp khắc phục hậu quả, nguyên nhân là hàng hóa đã bán hết trong thời gian chờ kết quả kiểm nghiệm. Theo quy định hiện hành, khi có kết quả kiểm nghiệm có vi phạm mới được tạm giữ hàng hóa, nên sau khi có kết quả thì chỉ còn áp dụng hình thức phạt chính là phạt tiền, còn biện pháp khắc phục hậu quả hàng hóa trả lại cơ sở sản xuất để tái chế lại không thực hiện được, vô tình tạo điều kiện thuận lợi cho các đối tượng đưa ra thị trường tiêu thụ một lượng hàng hóa kém chất lượng tương đối không nhỏ, làm thiệt hại rất lớn đến nền kinh tế, đặc biệt là người nông dân.

Công tác kiểm tra, lấy mẫu phân bón gửi kiểm nghiệm chất lượng, trả kết quả kiểm nghiệm của các Trung tâm kiểm nghiệm không giống nhau. Cụ thể 6 tháng đầu năm 2015, Chi cục Quản lý thị trường Đồng Tháp lấy 39 mẫu phân bón gửi kiểm nghiệm tại Trung tâm Kỹ thuật tiêu chuẩn đo lường và chất lượng 3, kết quả 12 mẫu không đạt chất lượng, đề nghị kiểm nghiệm lại lần 2 tại Trung tâm khảo nghiệm phân bón vùng Nam bộ thì có 5/12 mẫu không đạt chất lượng. Kết quả trên gây khó khăn cho công tác xử lý, chưa tạo được lòng tin cho người kinh doanh và cơ quan chức năng.

Giữa doanh nghiệp và cơ quan chức năng chưa có sự đồng hành ở lĩnh vực bảo vệ thương hiệu và chống hàng giả. Hiện nay, cả tỉnh chỉ có 1 máy test nhanh chất lượng xăng dầu của Chi cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng, chưa đáp ứng yêu cầu kiểm tra. Nếu có tin báo của quần chúng vào ngày nghỉ, giờ nghỉ thì công tác phối hợp kiểm tra không thực hiện được, chờ đến khi phối hợp được thì doanh nghiệp đã tiêu thụ hết nguồn hàng...

Ông Nguyễn Chí Bắc cho biết thêm, thời gian tới, Chi cục quản lý thị trường sẽ tiếp tục phối hợp, trao đổi thông tin giữa các cơ quan chức năng nhằm đấu tranh toàn diện, có hiệu quả công tác kiểm tra, kiểm soát hàng giả, hàng kém chất lượng. Để công tác này đạt hiệu quả, ông đề nghị UBND tỉnh tiếp tục kiến nghị Bộ Công Thương kiến nghị Chính phủ sớm bổ sung thẩm quyền của lực lượng Quản lý thị trường; bổ sung hành vi kinh doanh phân bón có chất lượng không phù hợp với tiêu chuẩn công bố vào Nghị định số 163/2013/NĐ-CP ngày 12/11/2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực hóa chất, phân bón và vật liệu nổ công nghiệp.

Chi cục Quản lý thị trường cũng kiến nghị Hiệp hội phân bón Việt Nam (chủ yếu là các doanh nghiệp) cung cấp thông tin về chủng loại phân bón lưu thông trên thị trường đang bị làm giả để tổ chức kiểm tra; trang bị cho lực lượng Quản lý thị trường thiết bị test nhanh xăng dầu; tăng cường thông tin tuyên truyền sâu rộng về hàng thật, hàng giả để cảnh báo người tiêu dùng.

MN