Tài sản và đất công bị nhiều cá nhân chiếm dụng

ĐTO - Đất đai của Nhà nước giao cho một số đơn vị sử dụng, nhưng quản lý lỏng lẻo bị người dân lấn, chiếm gây khó khăn cho công tác xử lý. Qua công tác thanh tra, Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) đã phát hiện ra sai phạm trong việc sử dụng tài sản của một số cơ quan, đơn vị.

Ông Bùi Xuân Hoạt đã xây nhà chiếm diện tích 381m2 đất do Cảng vụ Đường thủy Nội địa Khu vực III quản lý

Phó Trạm trưởng xây nhà chiếm đất công

Năm 1984, Đoạn Quản lý đường sông số 4 trực thuộc Cục Đường thủy Nội địa (ĐTNĐ) được UBND tỉnh Đồng Tháp cấp 2.470m2 đất chuyên dùng tại xã Vĩnh Thạnh, huyện Hưng Thạnh (nay là xã Bình Thành, huyện Lấp Vò) để xây dựng Trạm Quản lý Đường sông. Ngày 15/1/1994, toàn bộ diện tích đất này được UBND tỉnh cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (CNQSDĐ) cho Trạm Quản lý Đường sông sử dụng.

Đến tháng 3/1997, Bộ Giao thông Vận tải thành lập Cảng vụ Đường thủy Nội địa Khu vực III (ĐTNĐ KV III) trực thuộc Cục ĐTNĐ Việt Nam. Đến năm 2016, Cục ĐTNĐ điều chuyển nhà, đất từ Trạm Quản lý Đường sông sang cho Cảng vụ ĐTNĐ KV III quản lý. Sau đó, Cảng vụ ĐTNĐ KV III có đơn gửi tỉnh xin giao lại diện tích đất đã cấp cho Trạm Quản lý Đường sông để sử dụng làm văn phòng.

Qua xác minh của ngành chức năng, trong quá trình quản lý, sử dụng khu đất nêu trên, Trạm Quản lý Đường sông đã để cho ông Bùi Xuân Hoạt - nguyên là Phó Trạm trưởng của Trạm tự ý xây dựng nhà ở kiên cố tổng diện tích 381m2, đồng thời để nhiều hộ dân lân cận tự ý sử dụng đất của Trạm làm lối đi chung mà không có biện pháp xử lý.

Kết quả đo đạt thực tế của Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai huyện Lấp Vò vào ngày 24/8/2017, tổng diện tích đất Cảng vụ ĐTNĐ KV III hiện đang quản lý là hơn 1.943m2 gồm thửa đất số 36, diện tích hơn 1.493m2 Cảng vụ đã xây dựng trụ sở văn phòng làm việc và các công trình phụ như nhà vệ sinh, nhà kho, tường rào bao quanh; thửa đất số 37, diện tích 68,5m2 hiện là lối đi chung của các hộ dân và thửa đất số 38, diện tích 381m2 bị gia đình ông Hoạt chiếm sử dụng.

Theo kết luận của Thanh tra Sở TN&MT, Trạm Quản lý Đường sông được giao đất, cấp giấy CNQSDĐ nhưng để ông Bùi Xuân Hoạt xây dựng nhà và các hộ dân tự ý sử dụng đất làm lối đi là vi phạm quy định Luật Đất đai về nghĩa vụ sử dụng đất đúng ranh giới, mốc giới thửa đất. Việc Cảng vụ ĐTNĐ KV III tiếp nhận quản lý, sử dụng đất từ Trạm Quản lý Đường sông nhưng không yêu cầu cơ quan có thẩm quyền có biện pháp xử lý hành vi chiếm đất của ông Hoạt và cư dân địa phương là chưa thực hiện đầy đủ quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất.

Sở TN&MT đã đề nghị Cảng vụ ĐTNĐ KV III nếu không có nhu cầu sử dụng diện tích gần 450m2 đất bị các hộ dân lấn chiếm thì liên hệ với cơ quan chức năng để thực hiện các thủ tục thu hồi đất đã được giao và thực hiện thủ tục đăng ký biến động theo quy định. Trong trường hợp không thực hiện đúng nghĩa vụ của người sử dụng đất sẽ bị xử lý theo quy định. Thanh tra Sở TN&MT quyết định xử phạt ông Bùi Xuân Hoạt số tiền 4 triệu đồng và buộc trả lại đất đã lấn, chiếm.

Cho thuê nhà đất thu lợi bất chính hơn 400 triệu đồng

Căn nhà số 245 đường Nguyễn Huệ, phường 2, TP.Sa Đéc kết cấu một trệt và một gác gỗ nằm trên thửa đất số 305, tờ bản đồ số 1, diện tích hơn 73m2 (nay là thửa đất số 122, tờ bản đồ số 4, diện tích 75,2m2) thuộc quyền quản lý của Nhà nước được giao cho đơn vị nhà nước thuê để kinh doanh nhưng lại cho người dân thuê để thu lợi trái quy định.

Ngày 20/5/1998, UBND tỉnh có Quyết định số 110 cho Công ty Vàng bạc đá quý Đồng Tháp thuê nhà đất thửa số 305 để làm cửa hàng kinh doanh vàng bạc đá quý. Sau đó, công ty được Sở Địa chính lập hợp đồng cho thuê thời hạn 20 năm, tính từ ngày 20/5/1998, với giá 8.400 đồng/m2/năm (tương đương hơn 617.000 đồng/năm cho toàn bộ diện tích đất). Tuy nhiên, do đã quản lý căn nhà này trước đó, Công ty Vàng bạc đá quý Đồng Tháp đã hợp đồng với ông Nguyễn Văn Yến để cho thuê với giá 1 triệu đồng/tháng kể từ tháng 8/1995.

Đến tháng 6/2003, sau quá trình sáp nhập của Công ty Vàng bạc đá quý Đồng Tháp, Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam - Chi nhánh tỉnh Đồng Tháp (gọi tắt là Ngân hàng NN&PTNT-ĐT) đã tiếp nhận thửa đất và căn nhà nêu trên. Sau đó, căn nhà này tiếp tục được Ngân hàng NN&PTNT - Chi nhánh Sa Đéc ký hợp đồng cho ông Yến thuê với giá 2 triệu đồng/tháng.

Tháng 11/2007, Ngân hàng Nông nghiệp tỉnh Đồng Tháp có văn bản số 1935 về việc quản lý, sử dụng và lập các thủ tục đất đai, giao cho Ngân hàng NN&PTNT - Chi nhánh Sa Đéc quản lý, sử dụng và làm các thủ tục về đăng ký, hợp đồng thuê đất và căn nhà nêu trên. Thế nhưng, Ngân hàng Nông nghiệp - Chi nhánh Sa Đéc đã không lập thủ tục để được các cơ quan có thẩm quyền cấp giấy CNQSDĐ theo quy định mà tiếp tục cho ông Yến thuê để làm tiệm vàng.

Theo hợp đồng của ngân hàng đối với ông Nguyễn Văn Yến được ký kết ngày 31/12/2011, ngân hàng cho ông Yến thuê với giá 3,5 triệu đồng/tháng, thời hạn hết hợp đồng ngày 31/12/2013. Sau đó, Ngân hàng NN&PTNT - Chi nhánh Sa Đéc có biên bản thanh lý hợp đồng trước thời hạn với ông Yến kể từ ngày 1/7/2013, nhưng ông Yến vẫn tiếp tục trả tiền thuê cho ngân hàng đến hết năm 2014 và tiếp tục sử dụng cho đến nay.

Đối với việc quản lý thửa đất và căn nhà nêu trên, ngày 22/1/2014, Văn phòng UBND tỉnh có văn bản thông báo kết luận và chỉ đạo của Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Thanh Hùng thống nhất thu hồi đất, yêu cầu Ngân hàng NN&PTNT-ĐT rà soát, báo cáo về Ngân hàng NN&PTNT Việt Nam. Song song đó, giao Sở TN&MT xác lập thủ tục thu hồi đất trình UBND tỉnh ban hành theo quy định.

Theo kết quả thanh tra của Sở TN&MT, tính đến đầu tháng 9/2018, Ngân hàng NN&PTNT-ĐT vẫn không lập thủ tục để được cơ quan có thẩm quyền cấp giấy CNQSDĐ mà để hộ gia đình, cá nhân sử dụng làm cửa hàng kinh doanh vàng bạc đến nay. Thanh tra Sở TN&MT đã ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với Ngân hàng NN&PTNT-ĐT số tiền 15 triệu đồng do tự ý cho thuê tài sản gắn liền với đất được Nhà nước cho thuê thu tiền đất hàng năm và buộc ngân hàng nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi vi phạm (422 triệu đồng). Thanh tra Sở TN&MT cũng xử phạt ông Nguyễn Văn Yến số tiền 4 triệu đồng do có hành vi chiếm đất và buộc trả lại nhà đất.

Từ các vụ việc trên có thể thấy, quá trình quản lý, sử dụng đất và tài sản nhà nước ở một số cơ quan, đơn vị còn khá lỏng lẻo đã tạo điều kiện cho tổ chức, cá nhân có điều kiện chiếm dụng, trục lợi. Hệ lụy từ những vụ việc trên khiến cho các cơ quan chức năng gặp rất nhiều khó khăn trong việc xử lý, thu hồi tài sản nhà nước.

Trần Ngọc