Không chấp nhận những triển lãm phản cảm

Triển lãm “Sự bí ẩn đặc biệt của cơ thể người” do Công ty Khai Thiên-Big Bang tổ chức (từ ngày 21/6) tại TP.Hồ Chí Minh, trưng bày 137 mẫu vật cơ thể người thật (cả toàn thân và các bộ phận) đã được nhựa hóa bởi công nghệ plastination trong bảo tồn xác người, quá trần trụi gây phản cảm, đã gây nhiều tranh cãi.

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã có công văn yêu cầu Sở Văn hóa và Thể thao TP.Hồ Chí Minh giải trình về việc cấp phép triển lãm. Tối 6/7, Sở Văn hóa và Thể thao TP.Hồ Chí Minh đã ra văn bản yêu cầu tạm dừng triển lãm kể từ ngày 7/7. Lý do là Công ty Khai Thiên-Big Bang (đơn vị được cấp phép tổ chức triển lãm) đã có một số sai phạm: Thời gian trưng bày không đúng theo giấy phép; các mẫu vật trưng bày là cơ thể người thật sau khi chết, hiến tạng cho khoa học và được nhựa hóa (Sở chỉ cấp giấy phép cho chất liệu nhựa).

Trong y học, hiến xác cho nghiên cứu khoa học, vì sự tiến bộ của nhân loại là việc làm đáng trân trọng. Nhưng đem các bộ phận cơ thể người ra trưng bày, triển lãm trước công chúng và bán vé thu tiền theo đánh giá của rất nhiều người là hành vi vượt quá giới hạn đạo đức, thậm chí cả giới hạn luật pháp. Giá vé vào xem triển lãm là 200 nghìn đồng/người (chỉ sinh viên y khoa được miễn phí). Vì thế, chính Sở Văn hóa và Thể thao TP.Hồ Chí Minh - cơ quan cấp phép triển lãm, trong văn bản tối 6/7 vừa qua, đã yêu cầu Công ty Khai Thiên - Big Bang phải cung cấp hồ sơ pháp lý, nguồn gốc, lý lịch, chất liệu những mẫu vật cũng như các văn bản do các cơ quan chức năng Việt Nam (như hải quan, Bộ Y tế) cấp.

Tại cuộc họp báo thường kỳ hôm 4/7, lãnh đạo Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) cho biết, Cục đã từ chối cấp phép triển lãm này tổ chức ở Hà Nội vì có thể gây cảm giác kinh sợ cho người xem. Những bộ phận cơ thể của người chết được nhựa hóa này chỉ nên để phục vụ nghiên cứu khoa học hoặc đào tạo sinh viên ngành y, phục vụ mục đích thương mại và quảng bá là không phù hợp văn hóa Việt.

Không hiểu vì sao triển lãm “kinh dị” này lại được cấp phép ở TP.Hồ Chí Minh? Hóa ra, hiện nay, chưa có nghị định về hoạt động triển lãm. Các triển lãm có tính thương mại - hội chợ được thực hiện theo Luật Thương mại, cho nên mới có khoảng trống để những loại triển lãm như thế len vào. Trên thế giới, hơn một thập kỷ qua, hàng chục cuộc triển lãm kiểu này đã được tổ chức ở nhiều quốc gia nhưng bị tẩy chay vì lý do giới hạn đạo đức.

Nghệ thuật là sự sáng tạo; triển lãm nghệ thuật phải mang đến những cảm xúc và thẩm mỹ tốt đẹp cho con người, mang tính nhân văn, nhân bản. Bởi thế, không thể chấp nhận những triển lãm như trên, cũng như cần lên án những hành vi dùng thi thể người, cho dù được hiến tặng, để kinh doanh, chạy theo mục đích thương mại nhưng lại được che đậy dưới cái mũ “vì khoa học”.

QUANG ĐÔNG (NDĐT)