Người dân vùng đệm Vườn Quốc gia Tràm Chim làm du lịch

Để tăng cường sinh kế cho người dân vùng đệm, những năm gần đây, Ban Quản lý Vườn Quốc gia (VQG) Tràm Chim triển khai mô hình cộng đồng vùng đệm tham gia làm du lịch.

Nghề chạy ghe kéo giúp ông Trần Văn Lương có thêm thu nhập ổn định

Vốn là nông dân quen với ruộng, vườn, nay người dân vùng đệm VQG Tràm Chim có thêm nghề mới là “nghề làm du lịch”. Nhiều hộ phấn khởi, chuẩn bị ngư cụ, học thêm các lớp lái tàu, kỹ năng hướng dẫn du lịch, tổ chức đón khách để làm du lịch. Ông Trần Văn Lương (63 tuổi) ở ấp K9, xã Phú Đức được Ban Quản lý VQG nhận vào làm công việc lái ghe kéo từ đầu năm 2014 cho hay, công việc này tuy thu nhập chưa nhiều nhưng cũng đều đặn, có thêm đồng ra đồng vào bên cạnh làm nông, giúp cuộc sống khấm khá hơn. Hơn nữa, làm công việc này được tiếp xúc, trò chuyện với khách du lịch, giúp ông cảm thấy thư thái hơn...

Theo ông Lương, ông là một trong những hộ có hoàn cảnh khó khăn gắn bó lâu năm tại khu vực vùng đệm được Ban quản lý VQG Tràm Chim xét cho làm du lịch tại đây. Để làm công việc này, trước tiên ông được Ban Quản lý VQG cho học các lớp dạy ngoại ngữ, tin học, tập huấn kỹ năng hướng dẫn du lịch, chế biến món ăn, tổ chức đón và phục vụ khách lưu trú... Bên cạnh làm du lịch để có thu nhập, ổn định cuộc sống, ông Lương và những người dân làm du lịch tại VQG còn có ý thức bảo vệ môi trường sinh thái tự nhiên, phát hiện và ngăn chặn những hành vi tàn phá thiên nhiên vùng lõi, góp phần giữ gìn, bảo tồn vùng Ramsa.

Em Võ Thị Tuyết Mai, làm hướng dẫn viên du lịch tại VQG Tràm Chim cho biết: “Trước đây, em công tác tại Xã đoàn Tân Công Sính, nhiều lần Huyện đoàn phối hợp với VQG kêu gọi đoàn viên tại các xã vùng đệm tham gia hướng dẫn khách du lịch nên em thấy thích và xin về đây công tác từ đầu năm 2014. Tham gia làm hướng dẫn viên du lịch không chỉ giúp em có thu nhập ổn định, củng cố kiến thức và kỹ năng sống mà còn là dịp để em giới thiệu đến du khách về khu bảo tồn, tuyên truyền đến người dân, du khách về việc bảo vệ môi trường sinh thái tại Vườn...”.

Dẫn chúng tôi đi thăm các cánh rừng ngút ngàn thuộc VQG, những cánh đồng cỏ xanh mát giữa mênh mông sông nước, anh Lê Hoàng Long - Giám đốc Trung tâm Du lịch và Giáo dục môi trường VQG Tràm Chim cho biết, VQG Tràm Chim có hơn 230 loài chim, đặc biệt là sếu đầu đỏ - một trong những loài chim quý hiếm được ghi vào sách đỏ Việt Nam. Ngoài ra, đây còn là nơi cư trú của khoảng 190 loài thực vật bậc cao với 6 kiểu quần xã đặc trưng: sen, lúa trời, năn... Do có hệ động vật phong phú nên khoảng 4-5 năm trước, tình trạng người dân vùng đệm thâm nhập vào VQG đánh bắt động vật, thủy sản rất phức tạp, việc ngăn chặn gặp không ít khó khăn do địa bàn rộng lớn, người dân chủ yếu sống ven VQG.

Xác định việc xâm nhập, đánh bắt trái phép động vật tại VQG là do người dân có hoàn cảnh khó khăn, nên bên cạnh triển khai các hoạt động tuyên truyền, vận động cộng đồng dân vùng đệm chấp hành các quy định, ký cam kết bảo vệ VQG..., Ban Quản lý VQG có cơ chế tạo điều kiện mưu sinh cho các hộ dân vùng đệm. Một trong những việc làm thiết thực nhất là triển khai mô hình du lịch sinh thái cộng đồng với lực lượng nòng cốt là các hộ dân và con em ở những vùng đệm tham gia, đặc biệt ưu tiên những người có hoàn cảnh khó khăn. Nhờ đó, số hộ vi phạm giảm đáng kể.

Với hình thức xã hội hóa, liên kết hợp tác các hộ dân đầu tư ngư cụ, thuyền, điểm ăn uống phục vụ du khách đã cho thấy hiệu quả thiết thực. Đến nay, tại VQG có 3 điểm dừng chân phục vụ du khách, một quầy lưu niệm và khoảng 10 hướng dẫn viên là đoàn viên các xã vùng đệm tham gia trực xuyên suốt. Đặc biệt, vào mùa nước nổi VQG còn thực hiện mô hình du lịch trải nghiệm mùa nước nổi, bao gồm: trải nghiệm làm ngư dân, tham quan, trải nghiệm thu hoạch lúa trời, tham quan bãi chim sinh sản và bơi xuồng ngắm cảnh quan sinh thái... Các dịch vụ này đòi hỏi lực lượng đông, nên Vườn huy động thêm người dân địa phương tham gia. Đây cũng là cách hỗ trợ người dân có thêm thu nhập trong mùa nước nổi.

Thảo Vy