Khi chất độc từ việc hút thuốc lá ngấm dần vào cơ thể

Hút thuốc là nguyên nhân gây ung thư phổi và nhiều bệnh phổi khác, bởi trong khói thuốc lá chứa tới hơn 7.000 chất, phần lớn là chất độc hại, trong đó có khoảng 60 chất là tác nhân gây ung thư. Trong khói thuốc lá có nhiều chất kích thích khối u, tuy nhiên người nghiện hút thuốc lá quá nhiều không bị chết ngay vì liều lượng cứ ngấm dần vào cơ thể.

Điều trị bệnh tắt nghẽn mãn tính tại bệnh viện

Ngày dài nằm viện do hút thuốc

Nét mặt tái nhợt, chất giọng khàn đi, chú Âu Văn Bảy ngụ ấp 2A, xã Hưng Thạnh, Tháp Mười không ngờ vừa bước qua tuổi 50, căn bệnh phổi tắt nghẽn mãn tính (BPTNMT) lại đến với mình, mà nguyên nhân gây bệnh chính là do hút thuốc lá. Chú Bảy cho biết, bắt đầu hút thuốc từ năm 24 tuổi, mỗi ngày hút 60 điếu (3 gói thuốc). Vợ và 3 đứa con trai chú khuyên bỏ thuốc nhưng chú bảo: “Biết bệnh nhưng hút quen rồi, bỏ khó quá”. Nằm điều trị gần 1 tháng trong Bệnh viện Phổi Đồng Tháp, qua cơn nguy kịch, chú Bảy tuyên bố với gia đình là sẽ không bao giờ cầm đến điếu thuốc. Nhập viện được trên 3 tuần, dù không còn tức ngực, khó thở nhưng bác Nguyễn Văn Hai, 77 tuổi ngụ ấp 1, xã An Hòa, Tam Nông cho biết vẫn còn chóng mặt, mệt mỏi do BPTNMT. Bác Hai chia sẻ: “Do hồi trước bác sống ở Campuchia và 1 phần không biết chữ nên không biết tác hại của thuốc lá nguy hiểm đến vậy”.

Hiện nay, chỉ tính riêng Khoa nội D - Bệnh viện Phổi Đồng Tháp có đến 28 bệnh nhân đang nằm điều trị BPTNMT và 1 bệnh nhân hen phế quản. Bác sĩ Ka Rội - Phó trưởng Khoa Nội D cho biết, hầu hết bệnh nhân đang nằm viện điều trị tại Khoa mắc bệnh mà nguyên nhân chính do hút thuốc lá. Các bệnh nhân này nhập viện nằm điều trị ít nhất 3 tuần, rất may người bệnh nhập viện điều trị sớm nên không nguy hiểm đến tính mạng. Người mắc bệnh này có thể rơi vào biến chứng thủng màng phổi, sau đó dẫn đến tràn khí màng phổi, gây tử vong cao.

Những bệnh do thuốc lá gây nên và cách cai thuốc

BPTNMT là thuật ngữ chỉ những tổn thương ở phổi có liên quan đến sự tắt nghẽn đường thở. Bệnh tiến triển kéo dài trong nhiều năm và cuối cùng dẫn đến tâm phế mạn và tử vong, thuốc lá là nguyên nhân quan trọng nhất gây ra BPTNMT, ước tính có 15% những người hút thuốc lá sẽ có những triệu chứng lâm sàn BPTNMT và 80% - 90% người mắc BPTNMT là nghiện thuốc lá.

Bác sĩ chuyên khoa I Nguyễn Khoa Thi - Phó Giám đốc Bệnh viện Phổi cho biết, người hút thuốc lá ngoài việc bị mắc BPTNMT còn mắc các bệnh có liên quan đến ung thư, đặc biệt, trong khói thuốc lá trực tiếp gây ung thư hầu họng, ung thư phổi và ung thư thực quản, khói thuốc lá còn hỗ trợ cho việc phát triển ung thư ở các nơi ngoài đường hô hấp như: bàng quang, thận, đường tiểu, tụy tạng, dạ dày và cổ tử cung. Trong khói thuốc lá còn chứa những chất rất độc như carbon monoxide (CO), chất gây nên tình trạng thiếu oxy của nhu mô phổi.

Ngoài ra, thuốc lá còn sinh ra từ 10 đến 17 gốc tự do gây oxyd hóa. Các chất này cùng với carbon monoxide làm lớp tế bào lót bên trong mạch máu dễ bị tổn thương, làm mạch máu bị co thắt khiến cho máu dễ đông hơn. Toàn bộ những rối loạn này gây nên tình trạng xơ vữa mạch máu, làm cho các mạch máu bị tắc nghẽn gây ra cơn đau tim, nhồi máu cơ tim, dễ dẫn đến chết đột ngột. Ở người hút thuốc hiện tượng đột tử do bệnh lý mạch vành tăng từ 2 đến 4 lần so với người không hút thuốc. Việc hút thuốc lá dài lâu sẽ làm cho các mạch máu bị tổn thương vĩnh viễn. Ngoài những bệnh gây tử vong hàng đầu, thuốc lá còn ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản của người hút.

Để không mắc các bệnh do thuốc lá gây ra, người hút thuốc chỉ còn cách duy nhất là từ bỏ thuốc lá. Theo bác sĩ Nguyễn Khoa Thi, để bỏ được thuốc lá, người hút thuốc phải quyết tâm nói không với thuốc lá, đồng thời, nếu chưa hiểu rõ về những tác hại của thuốc lá và biện pháp cai thuốc thì nên đến các điểm tư vấn chuyên tư vấn bệnh liên quan đến phổi. Trong quá trình cai thuốc lá có thể tăng cân nhưng tăng không quá 4kg, người cai thuốc phải ăn nhiều rau quả, cần tuyên bố những người xung quanh rằng mình đã từ bỏ thuốc lá để mọi người không mời hút thuốc. Người thân của người cai nghiện nên thường xuyên động viên người cai nghiện bỏ hẳn thuốc. Trường hợp đang cai nghiện mà tăng huyết áp thì nên đến bác sĩ tư vấn, phối hợp điều trị. Việc cai thuốc là rất khó, do đó nếu lỡ hút thuốc lại thì lần sau phải hạ quyết tâm cai thuốc cho bằng được.

Hiện nay, Việt Nam nằm trong nhóm 15 nước có số người hút thuốc lá nhiều nhất thế giới, khoảng 15,3 triệu người. Theo ước tính của Tổ chức Y tế thế giới, hàng năm có khoảng 40 ngàn người Việt Nam tử vong vì các bệnh liên quan đến thuốc lá. Tăng thuế thuốc lá là một giải pháp quan trọng để giảm số người hút thuốc và biện pháp này đã được áp dụng hiệu quả tại nhiều quốc gia. Tại Việt Nam, mức thuế thuốc lá đang ở mức 65% - mức thấp gần nhất so với các nước trong khu vực. Vì thế, Bộ Y tế đưa ra đề xuất tăng thuế thuốc lá lên 105% vào năm 2015, 145% vào năm 2018. Theo Bộ Y tế, mức tăng này mới có thể đảm bảo giảm tỷ lệ người hút thuốc trong dài hạn, giảm số người tử vong do tác hại thuốc lá, giảm gánh nặng kinh tế cho tiêu dùng thuốc lá, đồng thời có thể tăng mức thu thuế thuốc lá cho ngân sách Nhà nước thêm 9.000 tỷ đồng vào năm 2015.

Hữu Nghĩa