Triển vọng mới cho làng bột trăm năm tuổi ở Sa Đéc

ĐTO - Nhóm tác giả của Trung tâm Y tế TP.Sa Đéc vừa tìm ra một chất trợ lắng mới trong sản xuất bột gạo có tên là carrageenan. Chất trợ lắng này bước đầu giúp người sản xuất bột giải quyết bài toán khó về kiểm soát kim loại nặng trong sản xuất, tỉ lệ thu hồi tinh bột gạo cao hơn so với phương thức sản xuất truyền thống.

Sử dụng chất trợ lắng carrageenan giúp nâng cao chất lượng sản phẩm bột gạo

Trước khi được tiếp cận với chất trợ lắng carrageenan, người dân làng bột Sa Đéc chủ yếu sử dụng chất chiết xuất từ lá dâm bụt để lắng, lọc bột. Tuy nhiên, việc sử dụng lá dâm bụt để lắng lọc thì bột gạo lại không có màu sáng đẹp. Bên cạnh đó, để tiếp cận ở các thị trường xuất khẩu, phương thức này lại bộc lộ nhiều hạn chế như không đảm bảo về tiêu chí kiểm soát kim loại nặng trong sản phẩm.

Ông Nguyễn Văn Nương - chủ Cơ sở sản xuất bột Tư Nương, TP.Sa Đéc cho biết: “Trước đây, người dân làm bột gạo Sa Đéc sử dụng lá dâm bụt để lắng lọc phục vụ cho thị trường nội địa. Song từ lúc liên kết làm nhà cung cấp bột gạo tươi cho Công ty Cổ phần xuất nhập khẩu Sa Giang, cơ sở chúng tôi bắt đầu đối mặt với những thách thức mới trong việc đảm bảo chất lượng bột ổn định, đồng nhất... mà doanh nghiệp yêu cầu. Do đó, việc đầu tư máy móc công nghệ mới và ứng dụng chất trợ lắng carrageenan thay thế cho lá dâm bụt thật sự là bước đột phá mới với nghề làm bột truyền thống”.

Chất trợ lắng mới không những mang đến hi vọng mới cho người dân làng bột về triển vọng xuất khẩu mà ngay chính ở thị trường nội địa, người tiêu dùng cũng đánh giá cao bước tiến mới về chất lượng bột của bà con làng nghề.

Ông Võ Thành Hoài ở ấp Phú Thuận, xã Tân Phú Đông, TP.Sa Đéc cho hay: “Trước đây, khi chưa sử dụng chất trợ lắng carrageenan tình trạng bột còn ùn ứ sau sản xuất vẫn thường xảy ra. Nguyên nhân do chất lượng bột của cơ sở không có nhiều sự khác biệt so với sản phẩm cùng loại tại làng nghề.

Sau khi tham gia thử nghiệm sử dụng chất trợ lắng do cô Lê Thị Hồng Nhung thực hiện, chất lượng bột của gia đình được cải thiện rất nhiều, bột trắng hơn, có nhiều tép... từ đó các khách hàng hài lòng hơn về sản phẩm. Hơn nửa năm nay, hầu như bột sau khi sản xuất đều có mối lái lại tiêu thụ hết, không còn tình trạng phải trữ hàng như trước đây”.

Chia sẻ về ý tưởng thực hiện đề tài “Nghiên cứu thay thế chất trợ lắng trong sản xuất bột gạo lọc truyền thống tại tỉnh Đồng Tháp”, chị Lê Thị Hồng Nhung - Trưởng nhóm nghiên cứu đề tài, thuộc Trung tâm Y tế TP.Sa Đéc tâm sự: “Sau khi nghe chia sẻ của doanh nghiệp và bà con ở làng nghề về điểm nghẽn thiếu nguồn bột sạch để xuất khẩu khiến tôi trăn trở, suy nghĩ nhiều. Đây cũng là động lực để tôi và các cộng sự quyết tâm nghiên cứu, thực hiện đề tài”.

Sau hơn 6 tháng bắt tay vào nghiên cứu, cuối năm 2018 vừa qua, đề tài “Nghiên cứu thay thế chất trợ lắng trong sản xuất bột gạo lọc truyền thống tại tỉnh Đồng Tháp” chính thức được nghiệm thu.

Theo đánh giá từ Hội đồng nghiệm thu của Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Đồng Tháp, việc áp dụng chất carrageenan vào sản xuất bột không những giúp sản phẩm bột gạo đảm bảo tiêu chí an toàn vệ sinh thực phẩm mà còn giúp cho bà con ở làng bột Sa Đéc có được một quy trình sản xuất bột chuyên nghiệp so với phương thức sản xuất truyền thống.

Ông Nguyễn Quốc Chánh - Phó Phòng Kinh tế TP.Sa Đéc nhận định, việc ứng dụng chất carrageenan thay thế cho chất trợ lắng chiết xuất từ lá dâm bụt mang lại nhiều triển vọng mới cho nghề làm bột gạo ở Sa Đéc.

Trong giai đoạn tiếp theo, thành phố có kế hoạch nhân rộng ứng dụng kết quả của đề tài “Nghiên cứu thay thế chất trợ lắng trong sản xuất bột gạo lọc truyền thống tại tỉnh Đồng Tháp” cho tất cả bà con tại làng nghề. Đồng thời tiến hành thực hiện đề án hỗ trợ thay thế máy móc thiết bị tiên tiến cho bà con sản xuất bột trên địa bàn thành phố từ nguồn kinh phí khuyến công.

So với những năm trước, thời gian gần đây, bà con ở làng bột đã có nhiều thay đổi trong tư duy sản xuất, đầu tư máy móc thay đổi công nghệ trong sản xuất để có được sản phẩm đầu ra chất lượng ổn định. Một số hộ ở làng nghề đang đi dần vào qui trình sản xuất khép kín để đạt tiêu chuẩn an toàn vệ sinh thực phẩm. Đây được xem là nền tảng để các hộ sản xuất bột có thể kết nối các doanh nghiệp lớn, để sản phẩm bột gạo của làng nghề có cơ hội vươn xa trên thị trường quốc tế.

Mỹ Lý