Hút thuốc lá là mối nguy gây ra nhiều bệnh quái ác

Hút thuốc lá từ lâu đã được cảnh báo là mối nguy gây ra vô số những căn bệnh quái ác, nhưng bỏ ngoài tai những lời khuyến cáo, khoảng 15 triệu người Việt Nam hàng ngày vẫn vô tư hút thuốc lá như một chất gây mê không thể tách rời.

Thuốc lá là gì?

Thuốc lá là một loại cây có độc, có hàm lượng Nicotin cao. Nicotin trong thuốc lá được sử dụng ở liều thấp, tạo ra sự sảng khoái nhẹ nhàng, làm dịu cơn đói và bớt mệt mỏi. Tuy nhiên, nếu dùng lâu dài sẽ gây lệ thuộc và độc hại cho cơ thể, liều cao sẽ gây chết người.

Tại sao lại nghiện hút thuốc lá?

Chỉ cần vài giây sau khi rít một hơi thuốc lá vào phổi, chúng ta sẽ cảm nhận được những kích thích của chất Nicotine lên hệ thần kinh trung ương và lên toàn cơ thể. Một số vùng có những thụ thể tiếp nhận Nicotine ở não, cho nên khi hút thuốc lá, người hút có thể thấy trí óc sáng suốt và làm việc có hiệu quả hoặc trong những lúc căng thẳng, lo âu, thuốc lá có thể làm cho người hút cảm thấy thư giãn và bình tĩnh hơn. Tuy nhiên, trên thực tế nếu chúng ta càng hút nhiều, cơ thể bị kích thích tiết các chất nội tiết tố liên tục cho đến khi các chất này bị cạn kiệt, lúc ấy thay vì có cảm giác sảng khoái, người bệnh lại thấy mệt mỏi hơn, khó tập trung tư tưởng, cáu gắt và suy sụp tinh thần mau chóng. Tiếc rằng phần lớn những người nghiện thuốc lá lại không ý thức được vấn đề này, khi họ hút thuốc mà không thấy sảng khoái thì lại có khuynh hướng tăng liều, nên càng lúc càng nghiện nặng hơn và phải gánh chịu những hậu quả cùng với hương vị của các loại thuốc lá lúc đốt lên, hoặc khi nhìn những người khác đang hút thuốc. Mùi vị của thuốc lá được hút vào cơ thể cũng là một yếu tố gây nghiện. Một số cảm xúc xuất hiện khi hút thuốc lá như cảm giác êm dịu hoặc hưng phấn sau khi hút đối với một số người. Cảm giác tự tin khi tiếp xúc, nói chuyện và giao tiếp với người xung quanh. Hút thuốc lá còn giúp cho sự tập trung tư tưởng dễ dàng hơn và tăng khả năng sáng tạo. Nhưng bên cạnh đó là vô vàng những tác hại rất lớn đến sức khỏe chúng ta từ người hút đến người bị ảnh hưởng.

Tác hại của khói thuốc

Hút thuốc là sự thiêu đốt trải qua 2 giai đoạn: giai đoạn hút thuốc lá chủ động, xảy ra khi người nghiện hít khói thuốc lá vào cơ thể mình; giai đoạn hút thuốc lá thụ động, những người có mặt xung quanh sẽ hít phải lượng khói thừa mà người hút thải ra. Những bệnh lý có liên quan đến hút thuốc lá như:

Bệnh lý ở hệ hô hấp, ung thư vòm họng, ung thư thanh quản, hen suyễn, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, ung thư phế quản...

Bệnh lý ở phổi: viêm phổi, dãn phế nang, ung thư phổi...

Bệnh lý hệ mạch máu: bệnh xơ vữa động mạch, bệnh động mạch vành, bệnh thuyên tắc động mạch, tai biến mạch máu não.

Ung thư các cơ quan khác: ung thư môi, ung thư thanh quản, ung thư thực quản, ung thư bàng quang và thận, ung thư cổ tử cung.

Ảnh hưởng của thuốc lá lên chức năng sinh sản: sinh non, băng huyết sau sinh, dễ sẩy thai ngẫu nhiên, gia tăng tần suất sinh ra thai nhi bị bất thường bẩm sinh.

Thời kỳ cho con bú: nicotine được thải qua sữa có thể ảnh hưởng đến trẻ sơ sinh. Nam giới hút thuốc lá có thể bị suy nhược sinh dục hay liệt dương.

Ảnh hưởng của thuốc lá lên hệ thần kinh: những chứng minh gần đây cho thấy hút thuốc lá làm giảm số lượng các tế bào thần kinh trong não.

Đối với người lớn: gây ung thư phổi và các bệnh khác.

Đối với trẻ em: rất dễ cảm nhiễm với khói thuốc lá. Trẻ dễ bị viêm phế quản phổi mạn tính với những đợt cấp, bệnh lý về tai - mũi - họng, nhức đầu.

Làm sao để giảm hút thuốc lá?

Trong một số trường hợp bệnh nhân không thể bỏ thuốc lá bằng những phương pháp khác, thì có thể hướng dẫn dùng liệu pháp thay thế dần dần thuốc lá bằng cách:

Không nên để thuốc lá trong túi áo, khi thèm hút thuốc ta nên suy tưởng về những hình ảnh đặc biệt hay làm một công việc gì đó để quên cảm giác này đi, bởi vì chỉ cần khoảng 5 - 10 phút cố gắng chống lại với cảm giác thèm hút thuốc thì nhu cầu nầy sẽ giảm mất.

Thay đổi những thói quen thường thực hiện kèm theo việc hút thuốc

Nên hạn chế tránh gặp mặt những người thường hút thuốc lá chung với mình một thời gian.

Nên tập thể dục thường xuyên, hãy bắt đầu đi bộ khoảng 30 phút đến 1 giờ. Đi bộ sẽ giúp cơ thể sản xuất lượng morphin nội sinh, điều này có thể làm mất cảm giác thèm hút thuốc lá.

Nếu như vẫn còn cảm giác thèm thuốc xuất hiện, chúng ta hãy thực hiện những bước sau để dập tắt ngay ngọn lửa thèm muốn đó: Tập trung ăn nhiều trái cây, rau và các sản phẩm từ sữa ít béo hơn. Một nghiên cứu của Đại học Duke (Mỹ) cho thấy, những thực phẩm này khiến vị mùi thuốc lá trở nên kinh khủng. Điều này có thể chống lại cơn thèm hút thuốc, trong khi vẫn đảm bảo cung cấp đủ chất dinh dưỡng chống lại bệnh tật. Ngoài ra, có thể ăn một viên kẹo hay nhai một cái kẹo cao su. Nên tìm một công việc, hay thú vui gì đó để làm cho khuây khỏa sự thèm muốn hút thuốc lá.

Có thể với nhiều người, điếu thuốc là thứ đem lại niềm vui, chia sẻ nỗi buồn, thậm chí là “thần dược” giúp có tinh thần sảng khoái... nhưng thực tế đã chứng minh đây là một loại độc dược đang ăn mòn sức khỏe con người. Vì vậy, những người đang và chưa sử dụng thuốc hãy tránh xa và không nên sử dụng.

Diệu Hiền