Thiếu vitamin D và bệnh còi xương

Còi xương là một bệnh phổ biến ở trẻ dưới 3 tuổi, ảnh hưởng xấu đến sự phát triển thể lực và sức khỏe. Hậu quả của bệnh còi xương là làm giảm canxi máu ở trẻ dưới 6 tháng, biến dạng xương, giảm trọng lượng cơ thể và chậm phát triển thể chất ở trẻ dưới 3 tuổi. Vì vậy, việc phòng, chống bệnh còi xương là vấn đề ưu tiên của sức khỏe cộng đồng.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến còi xương do thiếu vitamin D như:

- Những trẻ không được bú sữa mẹ, thay thế sữa mẹ bằng sữa bò hoặc được nuôi sớm bằng nước cháo.

- Do trẻ rối loạn tiêu hóa kéo dài, bị các bệnh kém hấp thu, tắc mật bẩm sinh, cắt bỏ nhiều đoạn ruột, suy thận, suy gan.

- Do thiếu ánh sáng mặt trời như: những trẻ sinh vào mùa lạnh, mặc quá nhiều quần áo, nhà ở thiếu ánh sáng, tập quán kiêng không cho trẻ ra nắng; có nhiều bụi khói, sương mù, nhà cao tầng làm giảm tia cực tím của ánh nắng trước khi chiếu vào da nên hạn chế tổng hợp vitamin D (ánh nắng chiếu qua cửa kính cũng làm mất tác dụng của vitamin D).

- Lượng vitamin D trong sữa rất ít không đủ đáp ứng nhu cầu bình thường, do đó nếu thiếu tắm nắng, trẻ bú mẹ cũng bị còi xương như trẻ ăn nhân tạo.

Ngoài ra, một số yếu tố khác cũng làm cho bệnh còi xương dễ dàng xuất hiện như: tuổi trẻ càng nhỏ càng dễ bị còi xương do thiếu cung cấp, lúc còn bào thai mẹ sợ bị cảm lạnh, không tiếp xúc với ánh nắng; trẻ da đen dễ bị còi xương do da tổng hợp vitamin D kém;...

Biểu hiện còi xương ở trẻ trên 6 tháng tuổi là trẻ thường hay quấy khóc về đêm, hay đổ mồ hôi trộm, chậm mọc răng, răng sậm màu, sốt cao co giật, lượng canxi máu thường giảm nhẹ, biến dạng xương ở giai đoạn tiến triển của bệnh như lồng ngực bị lõm, xương ức nhô ra phía trước, kiểu ức gà nếu nằm nghiêng hoặc lõm nếu trẻ nằm ngữa, cột sống dễ bị gù vẹo ở lưng do nằm võng hay do bồng ẵm, khung chậu hẹp, chi dưới cong hình chữ O chữ X, chi trên cong hình cán giá... Các biến dạng của lồng ngực, cột sống và các chi làm cho chiều cao của trẻ giảm, hạn chế chức năng hô hấp, thay đổi tướng đi và cơ thể vĩnh viễn nếu không được điều trị sớm.

Để tránh những di chứng cũng như dự phòng sớm thiếu vitamin D dẫn đến còi xương ở trẻ, các bà mẹ cần tiếp xúc với ánh nắng mặt trời trước trong và sau khi sinh, bỏ tập quán sợ nắng, sợ gió hay kiêng cữ thức ăn có chứa nhiều canxi. Đối với các trẻ có nguy cơ như trẻ sinh đôi, sinh ba hay phụ nữ có thai không ra nắng được cần uống vitamin D dự phòng, cần phát hiện sớm bệnh còi xương và điều trị tích cực để tránh những di chứng về sau...

Cẩm Lụa