Câu chuyện hữu hình và vô hình

Thông thường, cái gì nhìn thấy được thì gọi là “hữu hình”, còn cái gì không nhìn thấy được thì gọi là “vô hình”. Nói vậy, là để loại trừ những người có thể nhìn thấy được cả cái “vô hình”. Họ có thể là đấng siêu nhân, cũng có khi chỉ là người bình thường nhưng có khả năng đặc biệt nào đó. Triết gia Adam Smith có lý thuyết "bàn tay vô hình" luận giải sức mạnh của nền kinh tế thị trường. Những lãnh tụ của nhiều cuộc cách mạng dùng "sức mạnh vô hình" từ lực lượng quần chúng để đạt được mục tiêu. Vậy thì, cái hữu hình là cái có thể nhìn thấy, có thể đong, đo, đếm được, nhưng cái vô hình cũng có thể trở thành sức mạnh vật chất hữu hình, nghĩa là, cũng sẽ có thể đong, đo, đếm được.

“Thương hiệu”có những điều hữu hình và cả những điều vô hình, nhưng người ta vẫn lượng giá được. Chính vì vậy, mà các doanh nghiệp hàng đầu đều xem xây dựng thương hiệu mạnh là chiến lược sống còn và luôn quan tâm đến “giữ gìn thương hiệu”. Từ “thương hiệu doanh nghiệp”, người ta đúc rút ra những giá trị cốt lõi để xây dựng “thương hiệu quốc gia”, “thương hiệu địa phương”, từ đó, thu hút nhà đầu tư, khách du lịch, tạo ra niềm tin để doanh nghiệp và người dân sinh sống, học tập, sản xuất, kinh doanh. Vậy là, những điều vô hình đã có thể biến thành những giá trị hữu hình.

Người ta hay nói đến“tinh thần Nhật Bản” đã làm cho “xứ sở mặt trời mọc” trở nên cường thịnh, “tinh thần Làng mới” đã làm cho Hàn Quốc, một đất nước nghèo khó nhất thế giới, trở thành quốc gia công nghiệp hàng đầu,“tinh thần Do Thái” đã đưa một xứ sở khô cằn trở thành một quốc gia khởi nghiệp. Với “tinh thần nhân dân”, lịch sử nhân loại đã chứng kiến nhiều cuộc cách mạng vĩ đại trong tất cả lĩnh vực của đời sống xã hội. Với “tinh thần nông dân”, có quốc gia đã làm nên những cuộc cách mạng trong nông nghiệp và ngày nay là “Nông nghiệp 4.0”. Với “tinh thần doanh nhân”, nhiều quốc gia trở thành đất nước công nghiệp hiện đại, tạo ra những thương hiệu hàng đầu thế giới.

Mà đâu cần lòng vòng xứ này, xứ nọ, lịch sử dân tộc mình cũng đã minh chứng cho “sức mạnh tinh thần” là như thế nào. Từ “tinh thần nhân dân” đã làm nên "tinh thần Diên Hồng", “tinh thần Đồng Khởi”, "tinh thần Điện Biên Phủ" chấn động địa cầu, và kết thúc hành trình giải phóng dân tộc bằng chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử.

Từ giá trị của những điều vô hình như vậy, cần khơi gợi và xây dựng “tinh thần nhân dân”, "thương hiệu địa phương". "Tinh thàn nhân dân" tạo cho người dân ý chí tự lực, tự đứng trên đôi chân của mình, cùng tham gia quản trị cộng đồng, xem vận mệnh của mình gắn chặt với vận mệnh của quê hương. "Thương hiệu địa phương" là tổng hoà thương hiệu của các chủ thể trong xã hội. Nông dân biết làm nông tử tế, không tạo ra sản phẩm ảnh hưởng đến sức khoẻ khác. Doanh nhân đậm chất văn hoá, có mối quan hệ hài hoà với người lao động. Trí thức cống hiến bằng tài năng thật sự chứ không phải dựa vào học hàm, học vị. Bộ máy công quyền hoạt động vì sự hài lòng của doanh nghiệp và người dân. Đội ngũ lãnh đạo biết truyền cảm hứng, kích hoạt cho xã hội cùng theo nhịp thay đổi của nhân loại.

Nhiều lãnh đạo thường chỉ đeo đuổi đến những điều đong, đo, đếm được. Cũng dễ hiểu thôi, những con số, chỉ số, những công trình thì hiện hữu dễ đánh giá. Trong khi đó,“thương hiệu địa phương”, “tinh thần nhân dân” thì lại trừu tượng, có khi hôm nay là tốt nhưng ngày mai lại khác. Để đạt được kết quả hiện hữu từ những điều vô hình cần một thời gian dài trong khi tư duy nhiệm kỳ còn bám díu đâu đó. Xây dựng cái hữu hình đã khó thì xây dựng những điều vô hình lại càng khó khăn hơn rất nhiều lần. Nó đòi hỏi bền bỉ, kiên trì, niềm tin. Nó đòi hỏi người lãnh đạo có khả năng thuyết phục và truyền cảm hứng vì không thể chỉ đơn thuần bằng mệnh lệnh hành chính. Muốn vậy, trước hết người lãnh đạo là phải hiểu được giá trị tương lai của những điều vô hình sẽ được chuyển hoá thành nguồn lực hữu hình. Người lãnh đạo trước hết phải thuyết phục chính mình để tự tin thuyết phục người khác làm theo.

Ai cũng có dịp đi đây, đi đó. Rồi sẽ có so sánh giữa xứ người và xứ mình. So sánh cũng là để kỳ vọng làm sao quê mình phát triển, để tự hào được sống ở một nơi đáng sống. Muốn vậy, mỗi người hãy cùng hành động chứ đừng chỉ “dòm ngó” và “chỉ trích”. Ngôi nhà đang xây dựng dở dang không tránh khỏi chỗ này thì bụi bặm, chỗ kia thì thấm dột. Mỗi người hãy chung tay làm cho ngôi nhà “của chúng ta” ngày càng đẹp hơn, vững chải hơn!

Dường như có điểm gì đó tương đồng giữa "hữu hình" và "hữu hạn", "vô hình" và "vô hạn" thì phải?!? Sự kết nối vô hình giữa ba chủ thể "nhà nước" - "thị trường" - "xã hội" sẽ đem lại nguồn lực và động lực vô hạn. Sự kích hoạt các giá trị của doanh nghiệp tư nhân từ người đứng đầu Chính phủ đang giải phóng nguồn lực và tạo ra động lực vô hạn trong lúc các động lực hữu hình đã tới ngưỡng. Cải cách sẽ tạo ra nguồn năng lượng, làm cho bộ máy hoạt động thông suốt, mọi ách tắc bị xoá bỏ. Vai trò kiến tạo của hệ thống tạo ra nguồn lực vô hạn. Sự kích hoạt và kết nối tư duy từ xã hội là vô hình nhưng sẽ tạo ra nguồn lực vô hạn.

Có một giải thích nghe thật dung dị: "Thương hiệu là cái hiệu để người ta thương". Vậy là, “thương hiệu địa phương” là một kiến tạo biểu tượng tốt đẹp về một vùng đất nào đó được tạo ra trong tâm trí của nhiều người.

Xích Lô