Khi niềm tin bị sụp đổ

ĐTO - Vụ VN Pharma chưa kết thúc, mới đây dư luận xã hội lại dậy sóng về việc Khaisilk - một thương hiệu Việt nổi tiếng kinh doanh sản phẩm lụa tơ tằm Việt Nam hàng chục năm qua - có đến 50% là sản phẩm Trung Quốc.

Bên trong cửa hàng lụa Khaisilk (ảnh: Zing.vn)

Chưa biết lụa tơ tằm Việt Nam và Trung Quốc loại nào đẹp hơn, bền hơn, nhưng việc Khaisilk bán hàng Trung Quốc gắn mác Việt Nam sở dĩ thu hút sự quan tâm rộng lớn, cả những người chưa một lần thấy sản phẩm này, bởi nhiều lý do.

Đối với những người dám bỏ ra vài trăm nghìn, vài triệu đồng để tự hào được sở hữu hoặc làm quà tặng cho người thân, đối tác một chiếc khăn, tấm lụa mang thương hiệu Việt có thể không phải là số tiền lớn, nhưng chắc rằng sẽ bất bình khi phải mua một sản phẩm mắc hơn hàng chục lần so với giá trị của nó. Sự bất bình đã biến thành phẫn nộ của cộng đồng bởi không chỉ vì bị lừa gạt mà rộng lớn hơn do bị xúc phạm khi Khaisilk giả mạo về một trong những sản phẩm được xem là quốc hồn quốc túy của Việt Nam, có bề dày truyền thống hàng nghìn năm.

Bên cạnh đó, tâm trạng bị lừa dối, xúc phạm càng được nhân lên khi những lời nói có cánh, từng được xem là chuẩn mực đạo đức kinh doanh của một trong những người trẻ khởi nghiệp thành công nhất, như “Tôi kinh doanh với một tấm lòng trung thực”, “Trong kinh doanh đôi khi không được tham”, “Bạn sẽ chẳng bao giờ giàu có nếu thiếu đi một vài thứ mà tiền cũng không thể mua được”... trở nên trơ trẽn.

Những làng nghề truyền thống đã và đang vượt qua vô vàng khó khăn để tồn tại, sau vụ này chắc chắn sẽ khó khăn hơn, thậm chí đóng cửa, bởi sản phẩm làm ra không còn được tin dùng, đồng nghĩa sẽ có hàng ngàn người lao động mất việc làm, sẽ có thêm một số giá trị văn hoá truyền thống hàng nghìn năm bị mai một, biến mất vĩnh viễn.

Khi vụ việc bị người tiêu dùng phát hiện, nhiều tổ chức, cơ quan chức năng, như quản lý thị trường, cơ quan thuế, bảo vệ người tiêu dùng,... nhanh chóng vào cuộc kiểm tra, xác minh, xử lý. Đây là điều đáng mừng. Tuy nhiên, nhiều câu hỏi được đặt ra mà chưa có lời giải đáp, như các tổ chức, cơ quan này ở đâu mà để cho Khaisilk lừa dối khách hàng trong một thời gian dài, từ những năm 90 của thế kỷ trước? Hàng lụa tơ tằm có thể không ảnh hưởng đến sức khoẻ người tiêu dùng, nhưng còn có bao nhiêu sản phẩm hàng hóa giả, kém phẩm chất, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khoẻ, như thực phẩm, thuốc chữa bệnh, có hoặc không có thương hiệu, đang có mặt trên thị trường? Vấn đề tuyên truyền, giáo dục đạo đức trong sản xuất, kinh doanh có được quan tâm hay chưa, được thực hiện thế nào, hiệu quả ra sao?...

Có thể nói, vụ Khaisilk như cú đánh mạnh vào lòng tự hào, tự tôn, tự trọng của người Việt đối với sản phẩm Việt và những chủ trương, giải pháp của Đảng, Nhà nước để xây dựng, quảng bá hình ảnh thương hiệu Việt.

Niềm tin vào Khaisilk sụp đổ, kéo theo là niềm tin của người tiêu dùng trong nước và quốc tế vào thương hiệu Việt bị giảm sút. Gánh chịu hậu quả trước hết là doanh nghiệp này, nhưng lớn hơn, có thể làm suy giảm sức mạnh kinh tế, sức mạnh quốc gia trong bối cảnh chúng ta đang phải cạnh tranh quyết liệt trên phạm vi toàn cầu.

Thế mới thấy, việc sản xuất, kinh doanh hàng gian, hàng giả, kém phẩm chất, “đánh lận con đen” dù được che dấu kỹ lưỡng, dưới những lời hoa mỹ sớm muộn gì cũng bị vạch trần, gây tác hại khôn lường. Vụ VN Pharma, Khaisilk là kinh nghiệm xương máu của bản thân doanh nghiệp, của những người sản xuất, kinh doanh khác, của các cơ quan quản lý nhà nước và cả xã hội.

Tạo dựng được thương hiệu đã khó, giữ được thương hiệu lại càng khó hơn, phải là trách nhiệm, đạo đức hàng đầu của doanh nghiệp, doanh nhân, của các cơ quan quản lý nhà nước và cả cộng đồng, để câu “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam” thật sự trở thành hành động chung, trên cơ sở những người sản xuất, kinh doanh sản phẩm Việt phải biết tạo dựng và giữ vững thương hiệu Việt Nam trong từng sản phẩm, cũng chính là tạo dựng lòng tin của người tiêu dùng, góp phần làm cho kinh tế địa phương, đất nước ổn định và ngày càng phát triển, để những đặc sản vật chất, tinh thần thấm đẫm hồn Việt Nam được nhiều người biết đến, và thưởng ngoạn, qua đó nâng cao hình ảnh, vị thế đất nước trong bạn bè gần xa.

Hữu Ý